CERN: Aanwijzingen voor bestaan Higgs-deeltje steeds overtuigender
GENÈVE – Metingen met deeltjesversneller LHC geven nieuwe aanwijzingen dat het zogenaamde Higgs-deeltje bestaat. Dat maakten onderzoekers Fabiola Gianotti en Guido Tonelli van het CERN in Genève dinsdagmiddag bekend.
Zekerheid dat het deeltje bestaat, kunnen de wetenschappers nog niet geven. Om het bewijs sluitend te krijgen zijn nog meer metingen nodig. Een definitieve bevestiging van het bestaan van het Higgs-deeltje is volgens de CERN-wetenschappers dit jaar niet meer mogelijk.
Wetenschappers reageren opgetogen. „Het net rond de Higgs sluit zich. We weten nu waar we moeten kijken en we zien daar ook een eerste glimp. Een bewijs is het nog niet, maar we zullen nu snel zekerheid hebben”, aldus Sijbrand de Jong, hoogleraar natuurkunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. „De echte verrassing van vandaag is dat de ATLAS en CMS detectoren in staat zijn heel subtiele effecten in de enorme hoeveelheid complexe botsingen in zo een korte tijd te meten. Geweldig”, aldus Stan Bentvelsen, hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Beiden zijn verbonden als onderzoeker aan het Nederlandse instituut voor deeltjesfysica Nikhef.
Wat is er dan gevonden in de deeltjesversneller LHC?
De afgelopen dagen zwelde de geruchtenstroom flink aan dat metingen van twee CERN-onderzoeksteams piekjes in hun metingen zouden hebben gevonden, die mogelijk het gevolg zijn van het bestaan van het Higgs-deeltje.
Waarom al die ophef over het Higgs-deeltje?
Higgs-deeltjes of Higgs-bosonen zijn nodig om elementaire deeltjes –zoals elektronen, neutrino’s en quarks– massa te geven volgens het standaardmodel. Zonder Higgs-bosonen is het onverklaarbaar waarom die deeltjes iets wegen.
Al in 1962 kwam de Amerikaanse natuurkundige en Nobelprijswinnaar Philip Anderson op de gedachte dat zonder massa alle elementaire deeltjes met de lichtsnelheid door elkaar heen moeten vliegen. Dan kon er geen krant of computer bestaan. Dat gebeurt niet, dus er moet iets zijn dat voor massa zorgt. Het Higgs-boson, dat in 1964 voorspeld door de Britse natuurkundige Peter Higgs, moet verklaren hoe het komt dat elementaire deeltjes iets wegen.
Hoe veroorzaakt een Higgs-deeltje massa?
Een Higgs-boson is eigenlijk geen deeltje maar een energieveld. Het vertraagt de snelheid van de deeltjes, die door het energieveld bewegen als stukken rookworst door de erwtensoep. Hoe meer Higgs-bosonen –hoe dikker de erwtensoep– hoe trager de deeltjes bewegen, en hoe meer massa ze hebben (hoe zwaarder ze zijn).