Volgens het college –dat in de loop van volgend jaar de deuren opent en alle taken van de huidige Commissie Gelijke Behandeling zal overnemen– is het opvallend dat relatief veel jongeren (24 procent) ten opzichte van alle ondervraagden (19 procent) denken dat er in Nederland vaak schendingen zijn. Meer dan de helft van de Nederlanders heeft bovendien het gevoel dat de mensenrechten in Nederland bij wet goed beschermd zijn. Met name hoogopgeleiden vertrouwen erop dat dit het geval is. Vooral stedelingen vinden het belangrijk dat er tegen schendingen van mensenrechten wordt opgetreden.

Nederlanders zijn over het algemeen meer geïnteresseerd in schendingen van mensenrechten in eigen land (45 procent) dan die in het buitenland (36 procent). Bijna twee derde van de Nederlanders kan spontaan één of meerdere mensenrechten noemen. Als mensen denken aan mensenrechten, noemen zij spontaan gelijke rechten voor iedereen (16 procent), Amnesty International (15 procent) en de vrijheid van meningsuiting (11 procent). De top drie van situaties die Nederlanders herkennen als mensenrechtenschending zijn seksueel misbruik (89 procent), het in elkaar slaan van homo’s (88 procent) en geweld tegen ouderen in zorginstellingen (84 procent).

Om te achterhalen in hoeverre Nederlanders diverse situaties uit de praktijk zien als een schending van mensenrechten, zijn in het onderzoek enkele situaties omschreven waarbij sprake zou kunnen zijn van een schending van mensenrechten. Over het algemeen wisten de ondervraagden de situaties volgens het nieuwe college goed in te schatten.

Volgens het college in oprichting beoordelen Nederlanders één door onderzoekers genoemde situatie echter ten onrechte niet als mensenrechtenschending: een gemeente die per definitie het bouwen van moskee verbiedt. „Mogelijk hebben Nederlanders moeite met het interpreteren van deze situatie of wordt de situatie over het algemeen minder verwerpelijk gevonden.”

Ontkennen Holocaust

Over enkele andere in het onderzoek genoemde situaties hebben de ondervraagden een minder eenduidig beeld. „Deze twijfel is niet verwonderlijk, aangezien deze situaties randgevallen zijn qua schending van mensenrechten: ontkennen van de Holocaust op internet (54 procent), een moordenaar die wordt veroordeeld op basis van illegaal bewijs (48 procent), gevangenen die niet elke dag buiten mogen luchten (39 procent) en een nationale databank met vingerafdrukken van iedere burger (32 procent).

Bij een van de genoemde situaties is geen sprake van een mensenrechtenschending: geen persoonsgebonden budget voor hulp thuis, tenzij men indicatie heeft voor opname in zorg­instelling. Deze situatie wordt door ‘slechts’ 41 procent van de Nederlanders ook daadwerkelijk niet als een mensenrechtenschending gezien.