Dat is een van de conclusies uit het donderdag verschenen onderzoeksrapport ”Antisemitismus in Deutschland”.

De lijvige studie is de eerste pennenvrucht van de ”Expertenkreis Antisemitismus”. Deze onderzoeksgroep doet in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken onderzoek naar antisemitisme in Duitsland.

De onderzoekers schrijven dat zo’n 20 procent van de Duitsers „latent antisemitisch” is. Veel Duitsers zijn van mening dat Joden een slaatje slaan uit de Holocaust. Ook wordt het politieke handelen van Israël nogal eens vergeleken met het optreden van het naziregime.

Maatregelen tegen Jodenhaat zijn onvoldoende en bovendien slecht gecoördineerd, stellen de onderzoekers.

Hoewel antisemitisme in Duitsland veelvuldig voorkomt, is het niet eenvoudig om alle vormen van antisemitisme precies in kaart te brengen, schrijven de onderzoekers. „Wij weten niet hoe er in kroegen en in de familiekring over Joden wordt gesproken.”

Bestudering van de belangrijkste Duitse kranten en tijdschriften leert dat antisemitisme daar vrijwel niet voorkomt. De media schrijven vaak afkeurend over het nationaalsocialisme en distantiëren zich van het neonazisme. Antisemitisme is in Duitsland, vanwege het nationaalsocialistische verleden, een groot taboe, verklaren de onderzoekers.

Op internet komt antisemitisme daarentegen veelvuldig voor. Rechts-extremisten, Holocaustontkenners en extremistische moslims gebruiken het medium als middel om hun antisemitistische propaganda te verspreiden. Ook onlinereacties bij krantenartikelen zijn nogal eens antisemitische van aard.

Stereotypen

Jodenhaat in Duitsland manifesteert zich het duidelijkst bij drie groepen: rechts-extremisten, links-extremisten en islamisten.

Laatstgenoemde groep telt in Duitsland ruim 37.000 aanhangers. Naast de veelvoorkomende stereotypen –Joden hebben teveel invloed en profiteren van het kapitalisme– komt er in deze kringen veel religieuze, politieke en sociale Jodenhaat voor. Ook wordt de Holocaust in deze kringen stelselmatig ontkend.

Hoewel de grootste groep, zijn de islamisten niet verantwoordelijk voor het meeste politiek gemotiveerde geweld tegen Joden. Ruim 90 procent van al het geconstateerde anti-Joodse geweld komt voor rekening van rechtsextremisten. Deze groep bestaat totaal uit zo’n 26.000 personen.

Ook in linkse kringen komt verhoudingsgewijs veel antisemitisme voor. Links-extremisten bekritiseren vooral het optreden van de staat Israël. Niet zelden vergelijken zij de handelswijze van de Israëlische autoriteiten met het optreden van het naziregime.

Het rapport over antisemitisme in Duitsland bevat een lange lijst aanbevelingen. De onderzoekers benadrukken dat een effectieve bestrijding van antisemitisme een gecoördineerde aanpak vereist. Overheid en maatschappelijke organisaties dienen de handen ineen te slaan. Goede samenwerking kan bijdragen aan een effectieve strijd tegen Jodenhaat.

Van een alomvattende strategie voor het bestrijden van antisemitisme is geen sprake, betreuren de onderzoekers. De ”Expertenkreis Antisemitismus” ziet voor zichzelf hier een belangrijke taak weggelegd.