Direct na het passeren van de zwaarbewaakte grens tussen Israël en de Gazastrook zie je ze overal lopen. Ezeltjes. Ze trekken kleinere of zwaarbepakte karren door de straten van Gaza. Al deze ezeltjes hebben één ding gemeen. Ze hebben allemaal oogkleppen op.

Een reis met een delegatie van de vrouwencommissie van het Europees Parlement naar Israël en de Palestijnse gebieden is –zeker voor twee mannen– een uitdaging. Onderwerp van de reis waren de rechten van vrouwen in Israël en de Palestijnse gebieden. Wat is het dan teleurstellend als er gesprekspartners en reisgenoten met oogkleppen rondlopen. De aangrijpende problematiek van de zeer gebrekkige vrouwenrechten in Gaza is niet weg als je deze niet wilt zien.

Eerst een aantal feiten. Een rapport van de organisatie Euromed vermeldt dat er eermoorden in de Gazastrook plaatsvinden. Genitale verminking komt er voor. Er zijn aangrijpende voorbeelden van huiselijk geweld. Zo wordt in het verouderde rechtssysteem in Gaza verkrachting binnen het huwelijk niet als een misdrijf gezien. En dan is er nog de schrijnende rechtsongelijkheid tussen man en vrouw. Op overspel staat een gevangenisstraf van twee jaar. Althans, als je vrouw bent. Mannen komen weg met zes maanden. En die straf kan alleen worden opgelegd als het delict heeft plaatsgevonden binnen de muren van de eigen woning. Vrouwen daarentegen worden ook vervolgd als dit misdrijf buiten de muren van de echtelijke woning bedreven is.

Tijdens de gesprekken in Gaza lijkt het alsof veel van deze conclusies te zwaar zijn aangezet. Het is daarom nuttig om na het officiële gedeelte eens op een spreekster of een begeleider van de VN af te stappen. Dan ga je een andere wereld binnen. Onder zes ogen verzekerde deze VN-medewerkster dat de samenleving in Gaza totaal gesegregeerd is. Er is een muur opgetrokken tussen het mannelijke en het vrouwelijke deel van de bevolking. De praktijk in Gaza wijst uit dat dit geen goede voorbereiding is voor de omgang tussen man en vrouw binnen het huwelijk.

Veel van onze gesprekspartners droegen oogkleppen. Vrijwillig of vanwege de druk van Hamas. De problemen werden gebagatelliseerd met een beroep op het conservatieve karakter van de samenleving in de Gazastrook. En de weinige problemen die er nog zijn, zijn te wijten aan de bezetting. De blokkade van de Gazastrook door Israël is de schuld van alles. Dat was het telkens weer terugkerende mantra van de dames die we spraken. Een van onze reisgenoten ging zelfs zo ver dat ze ons in vertrouwen toevoegde dat polygamie in de Gazastrook veroorzaakt wordt door de hoge werkeloosheid in dit gebied. En wie is de oorzaak daarvan? Israël.

Wat is onze taak in het Europees Parlement? In de eerste plaats het wegnemen van oogkleppen. De vrouwen in Gaza verdienen het dat hun problemen echt onderkend worden. Natuurlijk speelt de blokkade van Gaza en de daarmee samenhangende hoge werkloosheid een rol. Ledigheid is immers des duivels oorkussen. Maar het is Hamas dat raketten afvuurt op Israël. En dan zijn we bij de echte bron van de deplorabele situatie van de vrouwenrechten in Gaza. Hamas is met recht een terroristische organisatie; niet alleen versus Israël, maar zeker ook ten opzichte van de eigen bevolking. De laatste jaren is er sprake van een toenemende censuurpolitiek van Hamas, die de ruimte voor vrouwen steeds verder inperkt.

En daarmee komen wij bij onze tweede taakstelling in het Parlement. In het EP heerst een bijna opgetogen stemming over de Arabische lente. De praktijk is echter dat conservatisme en extremisme de wind in de zeilen hebben. In Libië is polygamie wettelijk mogelijk gemaakt en in Tunesië dreigt de afschaffing van het burgerlijk huwelijk ten faveure van een monopolie op huwelijksaangelegenheden voor religieuze rechtbanken.

Vrouwenrechtenactivisten die de situatie in Gaza eerlijk onder ogen zien, verdienen volledige steun. Zij doen enorm moeilijk en belangrijk werk. Alleen als deze twee zaken (de verantwoordelijkheid van Hamas en een waakzame houding ten opzichte van de Arabische lente) echt gestalte krijgen, zien we bij leven en welzijn een volgende keer alleen nog ezels met oogkleppen in Gaza.

De auteurs zijn respectievelijk lid en parttime beleidsmedewerker bij de SGP-eurofractie en bezochten deze week met een EP-delegatie Gaza.