Voorzitter Oscar Smit van de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) bevestigde woensdag het gevoel dat bij veel Nederlanders heerst: de wat duurdere woningen staan lang te koop. Om precies te zijn: 124 dagen voor vrijstaande huizen in het afgelopen kwartaal, een stijging van 8 procent ten opzichte van de eerste drie maanden van dit jaar. En dat terwijl tussen- en hoekwoningen en appartementen juist iets sneller van eigenaar verwisselden.

Verkopers zijn verwend geraakt, aldus Smit. „Wie 10 procent meer vroeg dan de overburen en daarna meer beurde dan de vraagprijs, hoefde niet raar op te kijken.” Die tijd is voorbij. „Maar er zijn nog steeds mensen die met een dergelijk verwachtingspatroon hun woning te koop zetten. Die huizen zullen niet worden verkocht. Ik raad deze verkopers aan hun verwachtingen bij te stellen naar een normaal niveau.”

Voor een koper valt er steeds meer te kiezen. Wie bijvoorbeeld een eengezinswoning zoekt, heeft gemiddeld de keuze uit acht huizen. Het totale aanbod op de woningmarkt is in korte tijd pijlsnel toegenomen. Bij de NVM-makelaars, die naar eigen zeggen tweederde van de markt in handen hebben, stonden per 1 juli 74.465 woningen in de etalage. Dat is ruim 9 procent meer dan in het eerste kwartaal. Vergeleken met vorig jaar bedraagt de stijging maar liefst 38 procent.

Smit wijt dit onder meer aan een voorzichtiger houding van huizenverkopers. „Het is op zich niet onverstandig om eerst je huis te verkopen alvorens op jacht te gaan naar een nieuw.” Maar dit fenomeen blokkeert de doorstroming op de huizenmarkt wel, zo moet de NVM vaststellen. „Het duurt nog wel een paar kwartalen voordat dit effect is weggeëbt.”

Smit zal echter de laatste zijn die zegt dat de woningmarkt is ingezakt. „Via onze makelaars zijn in het tweede kwartaal bijna 32.000 huizen verkocht, 8 procent meer dan in januari, februari en maart.” Vorig jaar waren er dat in het tweede kwartaal nog 35.000. „Dat klopt. We zitten weer op het niveau van het jaar 2000. Er is sprake van een vlakke markt.”

De NVM-barometer vertoont wat prijsontwikkelingen betreft eveneens verre van slecht weer. De waardestijging van koopwoningen zal de inflatie (nu 2,4 procent) weliswaar niet bij kunnen houden, maar van een structurele daling zal geen sprake zijn, zo meent Smit. Sombere voorspellingen van ING, De Nederlandsche Bank en The Economist verwees de NVM-voorzitter woensdag bij de presentatie van de cijfers over de woningmarkt naar de prullenbak.

Zolang de hypotheekrente laag is en de aftrekbaarheid van die rente blijft gehandhaafd, is er volgens Smit weinig aan de hand. The Economist bijvoorbeeld legt een grotere nadruk op de relatie tussen woningprijs en inkomen. Het is de NVM te kort door de bocht om vervolgens te concluderen dat de Nederlandse huizenprijzen 44 procent te hoog zijn. „DNB spreekt in de samenvatting over een 20 procent te hoge woningprijs, maar wie het rapport helemaal leest, krijgt een veel genuanceerder beeld”, zo merkt Smit fijntjes op.

De telkens terugkerende discussie over de aftrekbaarheid van de hypotheekrente is de NVM-voorzitter een doorn in het oog. „Dat maakt consumenten alleen maar onrustig. Er is helemaal geen sprake van het afschaffen van dat voordeel. Hooguit van wat reparatiewetgeving. Daar zijn we als NVM helemaal niet op tegen.” Smit doelt hiermee op het verplicht aanwenden van de overwaarde van de oude woning voor een nieuwe hypotheek.

Ook een forse stijging van de hypotheekrente zit volgens hem niet in het vat. „En mocht de rente stijgen, dan duidt dat op een positieve ontwikkeling van de economie. Dat biedt ook weer voordelen.”