15.30 uur – De redactie digitale media sluit dit liveblog.

14.55 uur – De Tweede Kamer wil zo snel mogelijk, liefst dinsdag al, een debat over het akkoord dat op de EU-top is bereikt over de aanpak van de Europese schuldencrisis. Alle partijen schaarden zich achter Ronald Plasterk (PvdA), die het debat aanvroeg.

14.20 uur – Mede op aandringen van Nederland is de macht van de Europees Commissaris voor Economische en Monetaire Zaken vergroot. De Fin Olli Rehn is ook meteen vicepresident geworden van de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie.

14.00 uur – Met een akkoord van de eurotop in Brussel is een betekenisvolle, flinke stap vooruit gezet, zegt minister Jan Kees de Jager (Financiën).

13.40 uur – De Griekse premier Georges Papandreou heeft na de top in Brussel nog een zware dag voor de boeg. Om 19 uur lokale tijd spreekt hij via televisie het volk toe over wat er is afgesproken in Brussel.

13.30 uur – Veel aanhangers van de protestbeweging Occupy lijken niet echt onder de indruk van het Europees akkoord over de aanpak van de schuldencrisis. Een reden om hun protest te beëindigen is het niet.

13.15 uur – De meeste Tweede Kamerfracties hebben gereageerd op het akkoord over de aanpak van de schuldencrisis. Een overzicht: Reacties politieke partijen op akkoord eurotop.

12.35 uur – De deal met banken om 50 procent van de Griekse schulden kwijt te schelden is gemaakt om Europa te redden. Dit zei bestuursvoorzitter Josef Ackermann van Deutsche Bank. „Alle partijen hebben zich gerealiseerd dat niet alleen de toekomst van Griekenland op het spel stond, maar die van heel Europa.”

11.50 uur – Lees hier het hoofdredactioneel commentaar over de EU-top: Opluchting, maar zorgen over schuldencrisis blijven.

11.45 uur – Het akkoord van de eurotop in Brussel heeft de euro gered, maar de G20-landen zullen volgende week meer maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat de ontwikkelde landen opnieuw in een recessie belanden. Dat zei de Franse minister van Financiën Francois Baroin in een reactie.

11.41 uur – Als het aan de voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso ligt, wordt het takenpakket van Europees commissaris voor Economische Zaken Olli Rehn uitgebreid met een specifieke verantwoordelijkheid voor de euro. Dat zei Barroso donderdag in het Europees Parlement.

11.30 uur – De besluiten op de eurotop van afgelopen nacht hebben de rentes op Italiaanse en Spaanse obligaties donderdagochtend gedrukt. De rente op 10-jarige Italiaanse obligaties zakte tot 5,8 procent tegen 5,9 procent op donderdag. Het rendement op vergelijkbare Spaanse leningen daalde van 5,5 procent naar 5,3 procent. De prijs en het rendement van een obligatie bewegen tegengesteld. Een daling van de rente betekent dat de obligaties meer waard worden.

10.51 uur – De verhoging van het noodfonds en de gedwongen kapitaalinjecties voor banken zijn onvoldoende om de voortwoekerende schuldencrisis te beëindigen. Dat concludeerden hoogleraren Paul de Grauwe en Harald Benink donderdag. „Met deze oplossing gaan we al snel een nieuwe crisis tegemoet”, stelde hoogleraar internationale economie Paul de Grauwe. „1.000 miljard euro is onvoldoende om de rust op de markten terug te brengen. De staatsschuld van Italië alleen is al 1.900 miljard euro. Als daar iets gebeurt, dan ziet iedereen dat het fonds niet volstaat.”

10.20 uur – Het akkoord over de Europese schuldencrisis is reden voor „voorzichtig optimisme.” Dat zei donderdag de economische topadviseur van de Russische president Dmitri Medvedev, Arkadi Dvorkovitsj. „Het akkoord zou de markten weer in de lift moeten helpen. Ik denk dat de uitkomst voldoende is voor dit moment.”

9.50 uur – In Amsterdam is de beurs donderdag flink hoger geopend. Ook de andere Europese beurzen begonnen met stevige winsten. Beleggers zijn opgelucht dat de Europese politieke leiders een akkoord hebben bereikt. De AEX-index in Amsterdam noteerde in het eerste handelsuur 2,4 procent hoger op 311,20 punten. De MidKap-index klom 2,3 procent tot 500,10 punten. De beurzen in Parijs, Frankfurt en Londen stegen tussen 1,9 en 3,3 procent.

9.40 uur – China heeft positief gereageerd op de uitkomst van het overleg van woensdagavond in Brussel om tot een oplossing te komen voor de Europese schuldencrisis. Een woordvoerder van de Chinese minister van Buitenlandse Zaken liet donderdag in een verklaring weten dat China de maatregelen van de EU ondersteunt en hoopt dat het marktvertrouwen weer toeneemt.

9.09 uur – Ondanks het akkoord tussen de eurolanden over de aanpak van de schuldencrisis blijft Boele Staal, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), pessimistisch over de toekomst. Volgens Staal wordt er te weinig gedaan aan het bestrijden van de oorzaken van de crisis. Dat meldde hij donderdag op Radio 1.

6.57 uur – De „allesomvattende afspraken” in het kort uitgelegd.

6.31 uur – De Europese leiders hebben „enorm belangrijke afspraken” gemaakt om de Europese schuldencrisis op te lossen. Dat stelde Jean-Claude Trichet, de scheidend topman van de Europese Centrale Bank (ECB) donderdag.

6.17 uur – De beurzen in Azië zijn donderdag gestegen na het Europese akkoord over de aanpak van de schuldencrisis. Vrijwel alle koersen wonnen tussen de 1 en 2 procent.

5.58 uur – Met de afspraken over de aanpak van de schuldencrisis heeft Europa „op meerdere gebieden belangrijke vooruitgang geboekt.” Dat heeft de directeur van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), de Franse politica Christine Lagarde, in een verklaring laten weten.

5.46 uur – Premier Rutte heeft het bereikte akkoord over een allesomvattende aanpak van de Europese schuldencrisis bestempeld als van groot belang. „We hebben een hele grote stap gezet op ieder van de onderwerpen”, aldus de premier donderdagochtend in Brussel na afloop van de top van de 17 eurolanden en het daaraan voorafgaande overleg van alle 27 EU-lidstaten. „We hebben de goede besluiten genomen”, stelde Rutte. Hij verwees onder meer naar de afspraken over strengere begrotingsdiscipline.

5.27 uur – Het internationale verbond van banken, het Institute of International Finance (IIF), verwelkomt het donderdag bereikte akkoord over de aanpak van de schuldencrisis. De afgesproken maatregelen moeten „Europa stabiliseren, het bankstelsel in Europa versterken en de hervormingsinspanningen in Griekenland steunen”, aldus de organisatie, die ruim 400 banken vertegenwoordigt.

5.20 uur – Het Europese akkoord over de aanpak van de schuldencrisis betekent een nieuw begin voor Griekenland. Dat heeft de Griekse premier George Papandreou donderdag gezegd.

4.25 uur – Banken zullen de helft van de schuld van Griekenland kwijtschelden. Daarmee is een bedrag van circa 100 miljard euro gemoeid. Dat heeft de Franse president Nicolas Sarkozy donderdagochtend vroeg aangekondigd.

4.04 uur – Er is een allesomvattend Europees akkoord over de aanpak van de schuldencrisis. Dat heeft EU-president Van Rompuy zojuist gemeld. Volgens de Franse president Sarkozy schelden de Europese banken 100 miljard euro van de Griekse schulden kwijt.

3.36 uur – De Duitse bondskanselier Merkel zou haar excuses hebben aangeboden voor de pijnlijke stilte die zij en de Franse president Sarkozy zondag lieten vallen op een persconferentie. Dat heeft de Italiaanse premier Berlusconi althans beweerd. Een verslaggever had Merkel en Sarkozy op de persconferentie gevraagd of ze vertrouwen hadden in de Italiaanse aanpak van de financiële problemen. De twee regeringsleiders zwegen daarop en lachten naar elkaar. „Merkel zei me dat ze Italië niet belachelijk wilde maken”, verklaarde Berlusconi in de nacht van woensdag op donderdag tegen Italiaanse media.

Donderdag 27 oktober

1.41 – Dit is de laatste update van vannacht. Bij het krieken van de dag vervolgen we dit liveblog.

1.26 – De landen van de eurozone hebben in de nacht van woensdag op donderdag besloten de slagkracht van het noodfonds voor zwakke eurolanden te verhogen. Dat meldde het Duitse persbureau DPA op basis van diplomaten. Er zou sprake zijn van een verhoging tot 1000 miljard euro, maar Nederlandse bronnen konden dit nog niet bevestigen. Het tijdelijke noodfonds EFSF kan nu voor 440 miljard euro aan leningen verstrekken. De leiders willen geen extra geld storten in het fonds, maar wel middels constructies de slagkracht vergroten. Een mogelijkheid is het fonds garanties te laten gaan uitgeven op staatspapier in risicolanden.

0.59 – De onderhandelingen over de bijdrage van banken aan het redden van Griekenland lopen verre van vlot. Zojuist is er een schorsing geweest waarin Sarkozy, Merkel en IMF-directeur Lagarde overlegden met vertegenwoordigers van de banken.

0.45 – De leiders van de eurolanden en de banken zijn er woensdag niet in geslaagd een akkoord te sluiten over een gedeeltelijke kwijtschelding van de Griekse schulden. De landen van de eurozone willen dat de banken een groter deel van hun Griekse staatsobligaties afschrijven. „Er is geen overeenstemming over een akkoord over Griekenland”, zei de directeur van de internationale bankenorganisatie IIF, Charles Dallara, volgens bronnen bij de organisatie. Dallara onderhandelde namens de banken.

23.56 – De grote Europese banken moeten zo’n 106 miljard euro aan nieuw kapitaal aantrekken om hun kapitaalratio’s weer op orde te krijgen. Dat heeft de Europese Bankautoriteit vanavond gemeld. Voor Nederlandse banken is herkapitalisatie niet nodig. Vooral Griekse (30 miljard) en Spaanse (26 miljard) banken moeten veel nieuw kapitaal aantrekken.

23.52 – Reuters meldt meer details uit de brief die Berlusconi vanavond naar de EU-top heeft meegebracht. Hij zou hebben beloofd dat zijn regering uiterlijk 15 november met een nieuw hervormingsplan. Onderdeel van dat plan zouden onder meer zijn: de verhoging van de pensioenleeftijd van 65 naar 67 jaar in 2026 en hervorming van het ontslagrecht.

23.16 – In New York zijn de belangrijkste graadmeters woensdag hoger gesloten. Beleggers reageerden positief op geluiden uit Europa, waar tijdens een speciaal EU-beraad werd gezocht naar een oplossing voor de schuldencrisis.

22.43 – EU-regeringsleiders voeren de druk bij banken op om de Griekse schuld in hun bezit fors af te stempelen. Pas wanneer hierover een akkoord is bereikt, kan er meer duidelijkheid komen omtrent het oppompen van het noodfonds voor de eurozone. Regeringsleiders zouden een afwaardering van minstens 60 procent eisen, banken willen niet verder gaan dan 40 procent. Frankrijk speelt hoog spel en heeft zojuist de banken gedreigd dat bij een algeheel faillissement van Griekenland de leningen voor 100 procent zullen moeten worden afgeschreven; 60 procent valt dan dus nog best mee. Volgens bronnen hebben Merkel en Sarkozy bankiers uitgenodigd om vanavond met hen te praten in Brussel.

22.25 – De gesprekken in Brussel zitten momenteel vooral nog vast op twee issues. Naast de vraag hoeveel banken exact zouden moeten afschrijven op de Griekse schuld in hun bezit, speelt het vraagstuk hoe de vuurkracht van het Europees noodfonds EFSF kan worden vergroot, zonder een hogere inleg van de eurolanden. Waarschijnlijk wordt het een mix van twee oplossingen. Men wil de aankoop van obligaties van probleemlanden voor private partijen aantrekkelijker maken door het fonds de rol van verzekeraar te geven. Bij onverhoopte afboeking in de toekomst vergoedt het fonds een bepaald percentage van de hoofdsom. Met de verzekeringspot stimuleer je dus dat er een veel forser bedrag aan staatspapier wordt gekocht en zo creëer je feitelijk een hefboom. Verder is er het idee om kapitaal van niet-eurolanden in te schakelen voor de opkoop- en verzekeringactiviteiten, bijvoorbeeld van China, dat over enorme valutareserves beschikt. Hiervoor zou dan een apart fonds worden opgericht bij het Internationaal Monetair Fonds. Over het hoe en wat van dit alles is vooralsnog weinig helderheid.

21.46 – Wie dacht dat het woensdagavond louter om het redden van de euro gaat, heeft het mis, althans volgens de Griekse premier George Papandreou. „De uitdaging vandaag is niet alleen het redden van de euro. Het is het veiligheidstellen van de idealen die we in Europa zo koesteren: vreedzame samenwerking tussen onze naties, sociale cohesie en solidariteit zonder vooroordelen tussen onze mensen.”

21.40 – De details over de verhoging van hetnoodfondsEFSF zullen volgens een concepttekst pas in november uitgewerkt worden, zo berichtten internationale persbureau’s woensdagavond. De landen met de euro willen het huidige fonds van 440 miljard euro aanzienlijk verhogen zonder er daadwerkelijk extra geld in te storten. Volgens de concepttekst zullen de ministers van Financiën gevraagd worden de voorwaarden en condities uit te werken.

21.10 – De Britse zakenkrant Financial Times meldt dat de Franse president Sarkoy morgen spreekt met Hu Jintao, zijn Chinese tegenhanger. Europese regeringsleiders proberen investeringen aan te trekken uit China, Brazilië en andere landen waar het geld tegen de plinten klotst om deel te nemen in een speciaal fonds. Dat zal dan moeten dienen als een hefboom om de 440 miljard euro uit het Europese noodfonds EFSF op te pompen tot een hoger bedrag om staatsobligaties van kwakkelende eurolanden mee op te kopen. Lees hier meer over de poging van regeringsleiders om de vuurkracht van het fonds te vergroten.

21.04 – Italië zal voor 15 november een plan bekendmaken hoe het land zijn economische groei zal bevorderen. Dat is woensdagavond toegezegd tijdens de vergadering in Brussel van de 27 EU-regeringsleiders. Italië was het afgelopen weekeinde gesommeerd om voor woensdag met een brief te komen waarin het land duidelijk aangeeft wat het doet om de eigen begroting op orde te brengen.

20.50 – Persbureau Reuters meldt dat het noodfonds voor de eurozone, aldus bronnen, met een hefboom zal worden opgepompt tot 1000 miljard euro. Dat zou fors minder zijn dan de 2000 tot 3000 miljard euro waarop de financiële markten hoopten.

20.30 – Volgens de vertrekkende Belgische premier Yves Leterme is er naast de verplichting voor banken om extra kapitaal aan te trekken ook afgesproken dat banken, als zij „publieke steun” krijgen geen dividend of bonussen mogen uitkeren.

20.17 – EU-president Herman Van Rompuy bevestigt dat er overeenstemming is bereikt over een voorstel om Europese banken te verplichten uiterlijk in juni 2012 9 procent eigen vermogen te hebben, na afboeking van hun schuldpapier. Zondag was al duidelijk geworden dat dit plan voor een herkapitalisatie van banken (dat waarschijnlijk zo’n 100 miljard euro zou kosten) op tafel lag. In eerste instantie moeten banken dit geld zelf zien op te halen, lukt dat niet dan kunnen landen bijspringen. Pas als dat ook niet gaat kan het noodfonds voor de eurozone hiertoe worden aangewend.

19.45 uur – Het overleg tussen de 27 regeringsleiders van de complete Europese Unie zit erop. Nu gaan regeringsleiders van de 17 eurolidstaten tijdens een werkdiner verder. Daarmee start nu dus feitelijk de échte eurotop. Het informele beraad van alle 27 leiders kwam er op aandringen van onder meer Groot-Brittannië. De niet-eurolanden wilden meer betrokken worden bij de besluitvorming over de eurozone, omdat ook zij met de gevolgen te maken krijgen.

19.30 uur – Voor wie de tel was kwijtgeraakt: in de ruim 2 jaar dat de schuldencrisis woedt is de eurotop van woensdagavond detweede top in 4 dagen tijd en maar liefst de veertiende in de laatste 21 maanden. Trieste balans is evenwel dat in plaats van dat Griekenland uit de brand is geholpen, nu ook Italië en Spanje in het oog van de storm verkeren.

18.20 uur – Het overleg tussen de leiders van de EU is begonnen.

18.19 uur – De Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Nicolas Sarkozy lopen symbolisch gezamenlijk de vergaderzaal in.

17.57 – Gerrit Zalm (ooit minister van Financiën, nu topman van ABN AMRO) sprak vanmiddag tijdens een bijeenkomst van de Nederlands-Duitse Handelskamer in Amsterdam. Volgens Zalm -over wie geruchten gaan dat hij de eurocommissaris voor begrotingszaken wordt waar Nederland zo voor pleit- is het geen vraag of Nederland in een recessie komt. Volgens de oud-minister is een enkele eurocommissaris „te dun”, zo meldt NUzakelijk. Zalm pleit voor een „nieuw budgettair orgaan” naast de Europese Centrale Bank. Het wantrouwen van financiële markten ten aanzien van de politiek noemt hij verder terecht. „Regeringsleiders eisen eerst een afschrijving van 20 procent op staatsleningen, maar enkele maanden later is dat ineens 50 procent.”

17.50 – De Franse president Sarkozy is ook binnen. In tegenstelling tot andere regeringsleiders negeerde hij de massaal wachtende pers totaal. Doorgaans is hij minder stil.

17.36 – Ook de Nederlandse premier Rutte is in Brussel aangekomen. Bij binnenkomst stelde hij dat het „tijd is voor echte oplossingen. Nog meer waterige compromissen, daar kopen we niets voor.” Volgens Rutte moeten er knopen worden doorgehakt over het weer houdbaar krijgen van de Griekse schuldenlast, moeten banken sterk genoeg worden gemaakt om „door deze moeilijke fase heen te varen” en moet de vuurkracht van het noodfonds voor de eurozone, het EFSF, worden vergroot. Verder wil Rutte dat door beter toezicht wordt voorkomen dat de huidige schuldencrisis in de toekomst nogmaals kan ontstaan. Nederland pleit in Brussel al wekenlang voor het instellen van een onafhankelijke eurocommissaris voor begrotingszaken.

17.24 – De Duitse bondskanselier Angela Merkel is inmiddels gearriveerd in de Belgische hoofdstad Brussel. Bij binnenkomst zei ze dat de regeringsleiders van de Europese Unie nog veel problemen hebben op te lossen tijdens hun topontmoeting woensdagavond. „Het werk is nog niet gedaan”, aldus Merkel.

17.12 – Berichten van vanmorgen over dat er een akkoord zou zijn bereikt over het aftreden van de Italiaanse premier Berlusconi worden steeds stelliger ontkend. Volgens de Italiaanse partij Lega Nord is er geen deal die stelt dat Berlusconi uiterlijk in januari opstapt.Berlusconi heeft nu een coalitie met onder meer Lega Nord van Umberto Bossi. De regeerperiode loopt normaal in het voorjaar 2013 af.

16.45 – Leden van de oppositie en Berlusconi’s coalitiepartner Liga Nord zijn elkaar vandaag, tijdens een debat over de noodzakelijke pensioenhervormingen, in het Italiaanse parlement letterlijk naar de keel gevlogen. Aanleiding was een sarcastische opmerking van parlementsvoorzitter Fini over de vrouw van Lega Nord-leider Bossi die al op haar 39e met pensioen zou zijn gegaan. De vergadering werd hierop tijdelijk geschorst. Foto’s van het handgemeen staan hier.

16.34 uur – Gesprekken tussen de Europese Unie en de financiële sector over een vrijwillige bijdrage van banken aan een nieuw reddingsprogramma voor Griekenland, zitten muurvast, zo meldt een EU-functionaris aan persbureau Bloomberg.

16.20 uur – Een analyse over de positie van de belangrijkste personen op de top vind u hier.

16.10 uur – Waarom hét antwoord op de eurocrisis vandaag hoogstwaarschijnlijk toch nog niet komt, leest u hier.

16.00 uur – Wat de plannen zijn rond het opblazen van het Europese noodfonds EFSF, een van de belangrijkste knopen die vanavond moeten worden doorgehakt, vindt u hier.

15.42 uur – In New York is de Dow-Jonesindex woensdagmiddag met winst (+1,2%) aan de dag begonnen. Na de verliezen van dinsdag lijken Amerikaanse beleggers er vertrouwen in te hebben dat de Europese regeringsleiders met een overtuigend crisisplan zullen komen.

15.34 uur – Het Duitse parlement, de Bondsdag, stemt met een grote meerderheid in met plannen van bondskanselier Merkel om het noodfonds voor de eurozone op te pompen. Merkel kan nu met een gerust hart en een breed mandaat afreizen naar de extra eurotop over de schuldencrisis woensdagavond in Brussel. Toch is tot nog toe niet duidelijk hoe dat uitgebreide fonds er precies uit gaat zien, laat staan wat de omvang zal zijn. Volgens een hooggeplaatste Europese diplomaat kan dat ook nog weken duren.

13.29 uur – De Duitse bondskanselier Merkel heeft woensdag in de Bondsdag de inspanningen om de Europese munteenheid te redden met verve verdedigd. Ze zei dat Europa met de euro een „stabiliteitsunie” moet worden. Voor de aanpak van „fundamentele zwakten en gaten in de opbouw van de monetaire en economische unie is het nu of nooit”, aldus Merkel. Daarom staat ze pal achter „daadkrachtige oplossingen.” Ze vindt dat er woensdag op de eurotop „een brandgang moet worden gemaakt om te voorkomen dat de crisis overslaat en nieuwe slachtoffers maakt.”

14.00 uur – Italiaanse banken zijn sterk genoeg om te voldoen aan strengere kapitaaleisen, aldus Mario Draghi, de toekomstige baas van de ECB en huidig president van de Italiaanse centrale bank. De ECB blijft volgens hem bereid de eurocrisis met onconventionele maatregelen te bestrijden om zo een goed functioneren van de financiële markten te waarborgen.

13.40 uur – Italië heeft woensdag bij een veiling van staatsleningen hogere rentes moeten bieden aan investeerders door zorgen over de afloop van de Eurotop.

13.09 uur – Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie zullen de leiders van de eurozone woensdagavond na de eurotop waarschijnlijk niet de details van alle elementen van het crisisbestrijdingsplan geven.

12.48 uur – Het voorstel om de kapitaalratio van banken op te trekken naar 9 procent kan rekenen op brede steun van de Europese regeringsleiders, blijkt uit een ontwerpverklaring.

12.18 uur – De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EU, benadrukt de noodzaak van een akkoord en verwacht een „geloofwaardig politiek antwoord” op de schuldencrisis.