De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) heeft donderdag de cijfers gepresenteerd over het derde kwartaal van 2011. Dat is voor de woningmarkt overwegend positief verlopen. Met name de maand juli verliep goed, dankzij de verlaging van de overdrachtsbelasting. De verlaging van de overdrachtsbelasting was een goed en doortastend besluit van het kabinet.

De maand september viel echter tegen, met name doordat de kredietcrisis in Europa weer ging opspelen. De vooruitzichten voor de woningmarkt staan en vallen bij een hoog consumentenvertrouwen.

Doorstroming

Belangrijk is dat de doorstroming op gang blijft. Hiervoor moeten kopers niet te veel vragen voor hun woning, want te hoog geprijsde huizen worden niet verkocht.

Ook banken moeten hun verantwoordelijkheid nemen en hypotheekaanvragen weer individueel gaan beoordelen. De NVM vindt bovendien dat de verhoging van de grens van de Nationale Hypotheekgarantie (NHG) op 350.000 euro per 1 januari 2012 gehandhaafd moet blijven.

In ons land worden wekelijks nog steeds duizenden woningen verkocht. In het derde kwartaal zijn 30.600 huizen verkocht. Een op de vier woningen wordt binnen drie maanden verkocht. Het derde kwartaal verliep beduidend beter dan het slechte tweede kwartaal. Dit had natuurlijk te maken met het besluit van het kabinet om de overdrachtsbelasting te verlagen. Met terugwerkende kracht werd die per 15 juni van 6 procent naar 2 procent naar beneden bijgesteld.

Deze verlaging had direct een positief effect op de woningmarkt. Kopers konden voor een lagere prijs hun slag slaan. De NVM voorspelde daarop begin augustus dat over het gehele derde kwartaal de huizenverkoop met 10 procent zou toenemen.

Dit is niet gebeurd en de NVM is daarover teleurgesteld. Door andere factoren is het effect minder zichtbaar geworden. Met name omdat de schuldencrisis in Europa in de tweede helft van het kwartaal weer is gaan opspelen. Consumenten lezen dagelijks in de krant dat het slecht gaat met de economie en stellen de aankoop van een huis soms liever even uit.

Dit betekent zeker niet dat de verlaging van de overdrachtsbelasting geen effect heeft. We vinden het positief dat het kabinet de moed heeft gehad om deze beslissing te nemen. Zonder deze broodnodige maatregel was de markt verder in mineur geraakt. Als de overdrachtsbelasting niet was verlaagd, waren er het afgelopen kwartaal 9 procent minder transacties geweest.

Daarnaast heeft de belastingverlaging allerlei positieve neveneffecten. Hierdoor hebben mensen met een nieuwe baan minder barrières om te verhuizen. En bovendien voorkomt de maatregel dat consumenten zich nog dieper in de schulden moeten steken om de aankoop van een huis te financieren.

Realisten

Een belangrijk obstakel op de woningmarkt is dat veel verkopers te veel vragen voor hun woning. Hiermee snijden zij zichzelf in de vingers. In deze markt is geen plaats voor dromers, maar voor realisten. Door het grote aanbod worden te hoog geprijsde woningen niet bekeken en niet verkocht.

Daarnaast kunnen kopers minder lenen, omdat de banken strengere regels hebben ingevoerd. Mensen hebben ook minder te besteden door onder meer de stijgende zorgpremies, de gemeentelijke lasten en het feit dat energielasten toenemen.

Het strengere beleid van de banken is een belangrijke reden dat de woningmarkt op slot is gedraaid. In de Gedragscode Hypothecaire Financiering, een leidraad voor banken voor de verstrekking van hypotheken, staat dat de hypotheekverstrekkers iedere aanvraag voor een hypothecaire financiering individueel zullen beoordelen.

Het is opmerkelijk dat de banken in de gedragscode zelf de ruimte hiervoor creëren maar deze vervolgens niet invullen. De NVM hoopt dat de banken zich aan hun belofte gaan houden en weer maatwerk bij hypotheekaanvragen gaan leveren.

Garantie

Daarnaast vindt de NVM dat de Nationale Hypotheekgarantiegrens ook na 1 januari 2012 op 350.000 euro gehandhaafd moet worden. De NHG-grens is een soort bescherming voor kopers van een woning en is (tijdelijk) verhoogd van 250.000 naar 350.000 euro.

De NHG is een uitstekende maatregel die vrijwel niets kost, consumenten en kredietverleners zekerheid biedt en de onrust op de woningmarkt beperkt. In het belang van de woningmarkt moet deze maatregel zeker blijven bestaan.

Een goed doorstromende maatregel, daar heeft iedereen baat bij. Niet alleen makelaars, maar ook bouwondernemingen, notarissen, keukenwinkels, architecten en allerlei andere partijen. Maar vooral ook de consument. Want wie wil verhuizen naar een huur- of koopwoning moet dat kunnen.

De auteur is woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Makelaars.