De vraag is wat Poetins motief is. Hij was al eens acht jaar president (2000-2008), en daarna nog vier jaar premier. Hij heeft de keus om op het toppunt van zijn roem te vertrekken. Rusland zal zich hem herinneren als een groot en machtig man. Wat wil hij nog meer?

Zijn populariteit kan eigenlijk alleen maar slechter worden. Een oude politicus zei eens: Elke politieke loopbaan eindigt in tranen. Poetin zou dat voor kunnen zijn, maar hij kiest anders.

Wie nagaat wat Poetin de afgelopen jaren heeft gedaan, zal daarin het motief aantreffen. Zijn beleid vanaf 2000 valt in twee woorden samen te vatten: centralisatie en uitbreiding van de macht. Dat is zorgwekkend.

Het is een zegen als er duidelijk gezag in een land is. Dat weten alle mensen die leven in een land zonder effectieve regering. Maar minstens even erg is het te leven onder een oppermachtig regime. De machthebbers erkennen de grenzen van de staatsmacht. Dat leidt altijd tot onderdrukking. De gevallen mens is niet in staat zo veel macht goed te hanteren. De ervaring leert dat macht alleen dienstbaar is als die over meerdere mensen en instellingen wordt verdeeld.

In Rusland zien we het misbruik van de macht hier en daar al opkomen. Zelfs Poetins running mate Medvedev heeft wel eens openlijk laten merken zich ongemakkelijk te voelen bij de manier waarop Poetin rechters beïnvloedt. Een goed president erkent dat de rechterlijke macht het terrein van de buurman is. Punt uit.

Over het motief van Poetin hoeven we dus niet langer in het ongerede te blijven: hij is verslaafd geraakt aan die macht. En hij wil doorgaan met het uitbreiden daarvan.

De andere vraag is natuurlijk wel waarom de Russen dit accepteren. Alles wijst erop dat Poetin in maart met grote meerderheid wordt gekozen.

Het antwoord is waarschijnlijk dat Poetin Rusland weer zelfvertrouwen gaf. In 2000 stond het land er zeer slecht voor. Maar Poetin werd de icoon van het nieuwe nationalisme. Zijn opgang werd extra gesmeerd door verdubbelende olieprijzen. Hij leek aanvankelijk een technocraat, die nota bene agent van de KGB was geweest. Maar hij groeide uit tot iemand op wie de Russen trots werden.

De kracht daarvan moet niet worden onderschat. In Amerika was het Reagan die het volk na de vernederingen van de Vietnamoorlog weer zelfvertrouwen gaf. In Rusland hadden we zoiets misschien eerder hebben verwacht van Gorbatsjov (die moedige hervormer), of Jeltsin (de stoere levensgenieter), maar het werd Poetin.

Of we daar blij mee moeten zijn, is natuurlijk wat anders. Zie alleen hoe de Russisch-Orthodoxe Kerk zo door dat nationalisme werd bedwelmd dat er geen afstand meer is. De kerk is als was in de presidentiële handen. Voor andere kerken is de vrijheid (bijvoorbeeld voor evangelisatie) alleen maar afgenomen.

Opnieuw enkele termijnen Poetin betekent op zijn minst stilstand en waarschijnlijk grote achteruitgang.