De zelfmoordaanslag voor de Gereja Bethel Indonesia Sepenuh (GBIS) Kepunton, een gemeente die behoort tot de Volle Evangeliegemeente in Solo, heeft geleid tot schokkende reacties en ongeloof in Indonesië.

Dinsdag stelde de politie met behulp van DNA-testen vast dat de dader de 31-jarige Ahmad Yosepa Hayat is, die uit Cirebon afkomstig is. Volgens de politie was hij lid van de moslimextremistische organisatie Jemaah Ansharut Tauhid. JAT is opgericht door extremistenleider Abu Ba’aka Baashir, die in juni vijftien jaar gevangenisstraf kreeg voor de financiering van een terroristenorganisatie in Atjeh die zich op buitenlanders en politieke leiders wilden richten.

Inmiddels groeit de kritiek op de Indonesische regering, waaronder de geheime dienst. De prangende vragen sinds zondag waren of de zelfmoordterrorist alleen opereerde of dat hij steun kreeg van een terreurnetwerk en hoe hij ongehinderd zijn aanslag kon voorbereiden.

President Susilo Bambang Yudhoyono besloot luttele uren na de aanslag te reageren op een speciaal belegde persconferentie. Hij bracht de terreurdaad direct in verband met de aanslag op een moskee bij een politiebureau in Cirebon op 15 april waarbij alleen de dader omkwam, maar verschillende politieagenten zwaar gewond raakten. Ook benadrukte de president dat de terreuraanslag van zondag een laffe daad was. Indonesische overheidsdiensten hadden moeite om het juiste aantal slachtoffers bij te houden, waardoor de gehele zondag gevreesd werd voor een hoog dodental. Maar zondagavond bleek alleen de zelfmoordenaar te zijn omgekomen, hoewel zijn bom veel kerkgangers had verwond. De gezochte terrorist bracht de spijkerbom tot explosie toen de kerkdienst rond elf uur ’s ochtends afliep.

Indonesische nieuwszenders toonden de lijst met namen van de gewonden in de aanslag, waarbij het duidelijk werd dat vooral oude mensen en tieners gewond waren geraakt.

Veel christenen vragen zich af waarom de politie niet voor betere beveiliging zorgde bij de getroffen kerk in Solo. Minister van Veiligheid en Politieke Zaken Djoko Suyanto reageerde dat Indonesië heel veel kerken heeft en er een reusachtige politiemacht op de been zou moeten worden gebracht om deze gebedsplaatsen elke zondag te beschermen.

Toch lijken Indonesische veiligheidstroepen de afgelopen dagen in hoge staat van waakzaamheid en worden kerken nu beter beschermd door autoriteiten. Sinds de zelfmoordaanslag in Solo heeft de politie in het Molukse Ambon de afgelopen dagen al zeker drie mogelijke bommen aangetroffen, waaronder één bij een grote rooms-katholieke kerk.

Er lijkt nog geen concreet verband te zijn tussen de aanslag in Solo en de vondst van bommen in Ambon. Maar de terreurdaad zal de verhouding tussen moslims en christenen in de Molukse hoofdstad er niet beter opmaken. Op 11 september braken er op Ambon onlusten uit tussen moslims en christenen nadat een islamitische brommertaxi-chauffeur levenloos met zware verwondingen was aangetroffen in een christelijk deel. Bij het geweld kwamen zeven mensen om het leven en raakten meer dan honderd anderen zwaargewond.

De regering van president Yudhoyono moet zware kritiek incasseren over het gebrek aan inlichtingen over zowel het geweld in Ambon als de bomaanslag zondag. Moslimorganisaties houden zich opvallend stil en lijken ook te vrezen voor een herhaling van het religieus geweld, dat tussen 1999 en 2003 verschillende regio’s teisterde. In Jakarta riepen maandag islamitische, rooms-katholieke, protestantse en hindoeleiders hun achterban op zich niet te laten provoceren.