16.13 uur – De redactie sluit dit liveblog. Uiteraard blijven we u op de hoogte houden van het verdere Prinsjesdagnieuws, waaronder een verslag van het NOS-debat.

15.58 uur – De politie had op Prinsjesdag extra aandacht voor mogelijke eenmansacties. Gedurende de dag zijn dan ook meerdere personen gecontroleerd, meldde de politie. Daarbij hebben zich geen bijzonderheden voorgedaan. Vorig jaar gooide een man een glazen waxinelichthouder naar de Gouden Koets.

In het centrum in Den Haag is het normale leven weer op gang gekomen. Zo rijden de trams weer normaal.

15.49 uur – Lees hier het blog van minister De Jager van Financiën over de Prinsjesdagplannen.

15.47 uur – Reactie op de Troonrede: VVD-fractievoorzitter Stef Blok: „Als liberaal heb ik met trots geluisterd. Een troonrede onder verantwoordelijkheid van een liberale premier. En dat was duidelijk te horen. Niet de overheid, maar de 16 miljoen Nederlanders moeten het doen.”

15.45 uur – Reactie op de Troonrede: Sybrand van Haersma Buma, fractievoorzitter CDA: „Het kabinet geeft in deze miljoenennota eerlijk en helder aan dat we in een onzekere en turbulente tijd leven. Onze hoogste prioriteit is het behoud van onze banen en pensioenen. Die wedstrijd wordt op dit moment in Europa gespeeld. De overheid kan alleen geld uitgeven dat eerst verdiend moet worden. Maar economie en financiën is slechts de helft van het verhaal. Want uiteindelijk is de economie er voor de mensen en niet andersom. De miljoenennota is te zuinig als het gaat om de aandacht voor de kwaliteit van de samenleving en daar zal het CDA het kabinet scherp op bevragen. Niet alleen ondernemers moeten meer ruimte krijgen, ook de samenleving moet juist nu de ruimte krijgen om initiatief te nemen.”

15.30 uur – Politiek redacteur Addy de Jong van het Reformatorisch Dagblad analyseerde Troonrede. Lees het hier: Welke geest ademt de Troonrede? Het liberale karakter van dit kabinet valt er duidelijk uit op te snuiven; soms blijkt dat zelfs uit een enkel accentje. Letterlijk.

15.14 uur – Minister Jan Kees de Jager van Financiën tijdens het aanbieden van de Miljoenennota: „De dreiging van economische en financiële tegenwind is groot en Nederland moet zich schrap zetten om daarin overeind te blijven.” Volgens de minister trekt om ons heen de financiële en economische tegenwind steeds meer aan en zorgt dat voor veel onrust. „Er dreigt wat, al weten we niet precies hoeveel er komt en wanneer.”

15.05 uur – Reactie op de Troonrede: Fractievoorzitter Kees van der Staaij van de SGP: „Er is wel degelijk ook gekeken naar kwetsbare groepen door het kabinet. Maar of het genoeg is, moet nog blijken.” Zo lijkt de SGP gehoor te vinden bij het kabinet met bijvoorbeeld een alternatief plan voor bezuinigingen op het kindgebonden budget voor grotere gezinnen. Van der Staaij is evenwel terughoudend: „Of wij iets hebben binnengesleept, moeten we nog afwachten.” De SGP’er ziet zijn partij niet als gedoger van het minderheidskabinet van VVD en CDA. „De grote gedoger? Die vraag is eenvoudig te beantwoorden: dat is de PVV.”

15.03 uur – Voorzitter Verbeet van de Tweede Kamer opent de vergadering. Minister De Jager zal zijn plannen kort toelichten.

15.03 uur – Reactie op de Troonrede: ChristenUnie-fractievoorzitter Arie Slob: „Ik vind dat de maatvoering en de plekken waar bezuinigingen neerkomen niet goed zijn. Met name mensen die het toch al moeilijk hebben, met een persoonsgebonden budget of kinderen met passend onderwijs, krijgen zware klappen. Ook gezinnen met éénverdieners komen onevenredig slecht uit deze begroting. Ik ben zeer verbaasd over de tweekindpolitiek van het kabinet. Dat is ongehoord, wie heeft dat verzonnen? Als het kabinet dat wil loslaten is dat winst, maar dan krijgt iedereen minder. Wij willen de bedragen overeind houden. Op sterke gezinnen, waar de burgers van morgen opgroeien, moet je niet bezuinigen.”

15.02 uur – Reactie op de Troonrede: Jolande Sap, fractieleider GroenLinks in de Tweede Kamer: „We hebben geen spijt van steun aan de missie in Kunduz. Er is maar één grote gedoger van dit kabinet en dat is de heer Wilders. Hij heeft ervoor gekozen het buitenlandbeleid niet te steunen, dus dat geeft ons de kans het kabinet af en toe een progressievere koers te laten volgen. Het kabinet heeft een heel groot bezuinigingspakket en treft de mensen met de smalste beurzen. Ik ben er dan ook erg voor om een streep te zetten door een aantal maatregelen, als bijvoorbeeld het kindgebonden budget voor gezinnen met meer dan twee kinderen, dan tref je ook de gezinnen met meer kinderen minder hard.”

15.00 uur – Minister van Financiën de Jager is onderweg naar de Tweede Kamer. Daar zal hij het koffertje met de uitgelekte Miljoenennota aanbieden aan de Tweede Kamer.

14.56 uur – Reactie op de Troonrede: Thieme, fractievoorzitter Partij voor de Dieren: „De animal cops, ach dat is een wel mooi verhaal en er zijn mensen die denken dat ze er gaan komen. Maar dit kabinet heeft net een troonrede uit laten spreken … la Jacobse en Van Es: Samen voor ons eigen. Het is harteloos en er is geen enkel oog voor de kwetsbaarsten, de dieren en natuur en milieu.”

14.43 uur – Reactie op de Troonrede: Wilders (PVV) is tevreden dat het woord Europa dinsdag amper in de Troonrede voorkwam. Dat is volgens hem een „enorme vooruitgang in een paar dagen tijd”. De miljoenennota was volgens Wilders bijna niet te lezen omdat het daarin veel over Europa ging. Wilders typeerde de troonrede als een „heel serieus verhaal.” De boodschap is volgens hem dat iedere burger de bezuinigingen in z’n portemonnee gaat voelen. „Dat is niet leuk”, zei Wilders. Hij vindt het noodzakelijk om 18 miljard euro te bezuinigen om „het land erbovenop te helpen.”

14.34 uur – Premier Rutte benadrukt dat het kabinet „heel scherp” zal letten op situaties bij gezinnen waar volgend jaar meerdere bezuinigingen samenvallen. Het kabinet zal daar volgens hem bij het uitwerken van de voorstellen aandacht voor hebben. Rutte zegt dat in een dinsdag via YouTube verspreid filmpje waarin hij antwoord geeft op vragen van twitteraars.

14.29 uur – Reactie op de Troonrede van PvdA-fractievoorzitter Cohen: „De moeilijke en onzekere tijden die ons te wachten staan, vergen daadkracht en leiderschap. Ik betreur het dat dit kabinet dat leiderschap niet toont en niet bereid is tot het nemen van toekomstbestendige maatregelen. Angstvallig vasthouden aan het inmiddels achterhaalde regeerakkoord helpt Nederland geen stap verder. Het gebrek aan leiderschap en het mismanagement rondom de situatie in Griekenland tonen aan dat dit kabinet niet is opgewassen tegen de problemen van deze tijd.”

14.15 uur – Met dat de koninklijke familie het balkon verlaat is er ook een einde gekomen aan het koninklijke deel van deze Prinsjesdag. Om 15.00 uur zal de minister van Financiën zijn koffertje aanbieden aan de Tweede Kamer.

14.13 uur – Lees hier een samenvatting van de Troonrede.

14.12 uur – De koninklijke familie verschijnt op het balkon.

14.10 uur – Het publiek wacht achter een afzetting van rood-wit lint. Als de volledige stoet is langsgekomen zal het lint opgeruimd worden en kan het publiek een mooi plekje zoeken voor de balkonscène. En dat gaat er over het algemeen niet rustig aan toe.

14.04 uur – Het is wachten op de balkonscène. De Gouden Koets wordt teruggereden naar de koninklijke stallen.

13.58 uur – Minister-president Rutte geeft vanuit het Catshuis antwoord op vragen die gesteld zijn via zijn Twitteraccount @MinPres.

13.55 uur – Er klinken saluutschoten vanaf het Malieveld, een eerbetoon aan de koningin.

13.52 uur – De volledige tekst van de Troonrede is te lezen op de officiële site van de Rijksoverheid.

13.49 uur – De koningin stapt opnieuw in de Gouden Koets, samen met het kroonprinselijk paar. Prinses Máxima drukt haar hoed nog eens strakker op haar hoofd nadat die een klein beetje opgelicht werd door de wind.

13.42 uur – Een korte conclusie van de Troonrede: Veel onderwijs, weinig PVV en weinig natuur. De zegenbede kwam ongetwijfeld van het CDA.

13.37 uur – De koningin sloot haar 32ste Troonrede af met de traditionele zegenbede: Wij bidden voor u om kracht en Gods zegen.

13.36 uur – Troonrede: Het bezuinigingspakket dat het kabinet voor u neerlegt zijn omvangrijk. De maatregelen zijn erop gericht onze welvaart zeker te stellen. De regering doet een appèl op iedereen om hieraan een bijdrage te leveren. Om zo te bouwen aan een sterkere samenleving en economie.

13.35 uur – Troonrede: De economische belangen van ons land zijn wereldwijd zeer groot. Nederland blijft op het terrein van ontwikkelingssamenwerking aan zijn verplichtingen voldoen.

13.34 uur – Troonrede: De regering stelt werk boven uitkering. Gelet op het feit dat mensen steeds langer leven wil het kabinet verhoging van AOW met u te bespreken.

13.32 uur – Troonrede: Het kabinet geeft15 miljard euro meer uit aan zorg. De regering vindt het noodzakelijk het zorgstelsel houdbaar te houden. Zorgverzekeraars en ziekenhuizen zullen meer vrijheid krijgen om te onderhandelen over behandelingen.

13.30 uur – Troonrede: De eigen bijdrage van studenten in het hoger onderwijs gaat omhoog. Met de opbrengst daarvan wordt geïnvesteerd in beter onderwijs.

13.25 uur – Troonrede: De bezuinigingsoperatie van 18 miljard euro zal niemand voorbijgaan. Tal van voorzieningen worden versoberd. De regering ontziet zieken of beperkten die niet in eigen onderhoud kunnen voorzien. De regering kijkt bij de bezuinigingen in eerste instantie naar zichzelf. Ook in gemeenten en provincies wordt ingegrepen.

13.22 uur – Troonrede: Beheersing van de overheidsfinanciën en een lage staatsschuld zijn cruciaal. De bezuiningingen zullen alle nederlanders raken.

13.19 uur – Volgens de Koningin heeft de arbeidsmarkt veerkracht laten zien. Het uitgangspunt van Nederlans is positief, maar door het inzakken van de wereldhandel zullen de tekorten volgend jaar oplopen.

13.18 uur – Zo’n 1000 aanwezigen zijn gaan staan terwijl de Koningin binnenloopt. Koningin Beatrix gaat op haar zetel zitten waar ze de troonrede zal uitspreken.

13.16 uur – Koningin Beatrix, prinses Máxima en de kroonprins arriveren bij de Ridderzaal waar het volkslied gespeeld wordt.

13.13 uur – Prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven zijn gearriveerd bij de Ridderzaal. Prinses Margriet draagt een vuurrode japon met een kleine sleep. Ook prinses Laurentien en prins Constantijn arriveerden en groeten het vaandel. Zij wachten buiten de Ridderzaal op de gouden koets.

13.09 uur – De koningin draagt een parelgrijze japon met bladmotief in drie grijstinten, met daarbij een verenkraag en een grijze hoed. Prins Willem-Alexander is gekleed in het bijzonder ceremonieel tenue van de Luchtmacht en prinses Máxima draagt een zeegroene japon van crepe georgette.

13.04 uur – De Koningin en haar gevolg zijn aan de rijtour begonnen.

12.56 uur – Bij de Partij voor de Dieren komen Marianne Thieme en Esther Ouwehand op voor meer duurzaamheid. Thieme draagt een witte admiraalspet met de tekst „Save our seas.” Ouwehand heeft een diadeem met bloemetjes van tule, waarop zes bijtjes zijn neergedaald. (ANP)

12.53 uur – Schoolgaande kinderen in Den Haag hebben vandaag traditiegetrouw vrij. Veel van hen staan ook langs de route.

12.33 uur – De politie Haaglanden spreekt tegen half 1 van een „gezellige drukte” in het centrum van Den Haag. Hoewel lastig is te zeggen hoeveel mensen er nu al exact langs de route staan, vermoedt de zegsvrouw dat er als de Gouden Koets gaat rijden 40.000 mensen proberen een glimp van koningin Beatrix op te vangen. Dat zijn er evenveel als vorig jaar. (ANP)

12.28 uur – Een van de verslaggevers van het Reformatorisch Dagblad staat langs de route: „Welbeschouwd duurt de tocht van de koningin met de gouden koets nog geen halfuur, maar voor de mensen langs de route maakt dat niet uit.”

12.23 uur – Alle genodigden maken zich op om richting de Ridderzaal te gaan. Om 12.45 uur zal iedereen zijn of haar plek gevonden hebben, 5 minuten later vertrekt de koninklijke stoet vanaf Paleis Noordeinde.

11.54 uur – De Haagse binnenstad loopt dinsdag aan het eind van de ochtend vol met Oranjefans die hopen tijdens de rijtoer een glimp op te vangen van koningin Beatrix en de Gouden Koets. Langs de route van Paleis Noordeinde naar de Ridderzaal staan vele duizenden mensen.

De politie begon om 11 uur met het afsluiten van het centrum. Tot halverwege de middag kan er geen gemotoriseerd verkeer meer in de buurt van de roue komen. Ook fietsers en voetgangers hebben beperkte toegang tot de straten tussen Paleis Noordeinde en het Binnenhof. Voor de hele operatie worden meer dan 2300 dranghekken gebruikt. (ANP)

11.47 uur – Arie Slob twittert dat hij een trotse CU-voorzitter is. Hij toont daarbij een fotootje van de vrouwelijke CU-fractieleden met hun hoed.

11.39 uur – Minister de Jager van Financiën twittert: Traditie op Financiën. Een handtekening in de Miljoenennota en samen met ambtenaren het koffertje inpakken (met foto).

11.36 uur – Het parlementair jaar is dinsdagmorgen ingeluid met een multireligieuze viering in de Grote Kerk in Den Haag. Hindoes, joden, boeddhisten, humanisten, christenen, bahái en leden van het spirituele opleidingsinstituut Brahma Kumaris kwamen gezamenlijk bijeen met politici, onder wie premier Rutte en minister Leers (Immigratie en Asiel). Het thema was „delen is helen’, geënt op de crisis en de bezuinigingen. (ANP)

11.15 uur – Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) draagt een hoed met een statement, zo meldt de NOS. De hoed, die door Jan Taminiau speciaal voor de bloemenexpo Floriade is ontworpen, staat volgens de maker symbool voor design en duurzaamheid.

Ook PvdA-Kamerlid Attje Kuiken wil iets uitdragen met haar hoed; het motief van het hoofddeksel is geïnspireerd op het schilderij ‘Lezend naakt’ van Isaac Israëls. Kuiken liet eerder al weten dat ze iets met het thema ‘uitgekleed’ wilde doen, met oog op de bezuinigingen, waaronder die op de Kunst.

11.11 uur – Maandag werd bekend dat het kabinetsbesluit om het kindgebonden budget voor het derde of daaropvolgende kind te schrappen, hoogstwaarschijnlijk van tafel gaat. Volgens ingewijden zullen de regeringspartijen een amendement van die strekking van de SGP steunen.

10.55 uur – Kamervoorzitter Verbeet draagt vandaag geen hoed omdat ze gastvrouw is van de Koningin. De Tweede Kamer heeft laten weten dat Verbeet een zwarte rok met een gouden band van de hand van couturier Dries van Noten zal dragen. Daarboven draagt Verbeet een zwart jasje van het merk Pauw.

10.38 uur – Het digitaal magazine Prinsjesdag staat online. Dit magazine wordt in de loop van de dag aangevuld met actuele foto’s.

7.30 uur – Het is dinsdagochtend om half acht nog erg rustig in Den Haag langs de route waar aan het begin van de middag de Gouden Koets rijdt. Voor Paleis Noordeinde staat slechts een handvol Oranjefans.