Rob van Hoof uit Alteveer viert binnenkort een feestje. Op 
1 september is het tien jaar geleden dat de ondernemer uit Oost-Groningen de noodlijdende telegramdienst van KPN overnam. Het telecombedrijf zag er geen brood meer in.

Van Hoof kent de telegrammarkt op dat moment als verkoper van telexsystemen. „Ik zat bij Belgacom in Brussel, toen ik hoorde dat KPN de stekker eruit trok.” De ondernemer neemt direct contact op met KPN. „Ze keken me meewarig aan.” Van Hoof trotseert echter het hoongelach.

Jongeren, opgegroeid met e-mail, sms en tweet, kijken ongetwijfeld niet-begrijpend bij het horen van kreten als telegram en telex. „Telegram?! Kan dat ook prepaid?” Dat het versturen van tekstberichten via een draad pakweg 150 jaar geleden een heuse revolutie betekende, zegt hun weinig.

Het eerste telegram in Nederland dateert uit 1852. De ”Rijkstelegraaf” spreekt destijds consequent over „telegrafische berigten.” Deze boodschappen worden aanvankelijk via een optische telegraaf verstuurd, later verschijnen er zendmasten en tikkertelegrafen die met morse werken. Net voor de oorlog doet de telegramtypemachine zijn intrede.

Overleven

Het telegram lijkt –vooralsnog– e-mail, sms en tweet te overleven. Het aantal verstuurde telegrammen slinkt wel elk jaar met een procent of wat, toch is de omvang nog altijd respectabel. Exacte cijfers wil Van Hoof niet geven. „We zitten op minder dan de helft van de 80.000 stuks waar we in 2001 mee begonnen.”

Telegramservice, monopolist in Nederland, is op dit moment actief in 46 landen en onderhoudt contacten met alle telegramdiensten in de overige 150 landen met een „vrijwel mondiale dekking.” In sommige landen is het telegram nog bijzonder populair. Italië verstuurt elk jaar zo’n 50 miljoen telegrammen, Rusland 10 miljoen. Een aanzienlijke reeks kleinere landen verzendt elk jaarlijks tienduizenden stuks.

Een telegram laten bezorgen werkt –relatief– eenvoudig. Klanten kunnen hun boodschap telefonisch of via internet doorgeven aan een van de vier operators van Telegramservice. Deze nemen het bericht op en zenden het via internet door naar een bezorgbedrijf. De bezorger print het bericht uop briefpapier van Telegramservice en overhandigt het persoonlijk.

Een telegram is een exclusief middel om je boodschap over te brengen, legt de ondernemer uit. „Klanten sturen het vooral om indruk te maken. Je kunt je niet afmelden voor een bruiloft met een sms’je. Met een telegram kan dat wel. Zeker als je er nog een fles wijn bij doet.”

Om de gestage daling van het aantal telegrammen te compenseren, biedt Van Hoof ook de mogelijkheid een bos bloemen, een fles wijn of een doos Merci te laten bezorgen. „Alleen in Cuba lukt dat helaas nog niet.”

Kettingzaag

Een telegram sturen kost 27 euro. Het bericht wordt binnen 24 uur persoonlijk overhandigd. Voor een telegram met veel haast rekent Van Hoof 49,75 euro. „Wij beloven een bezorgtijd van een halfuur. Vaak maken we het nog waar ook.”

De ondernemer ziet de wonderlijkste telegrammen langsk­omen. „Soms heel geheimzinnig. ”Stuur geld of een kettingzaag”. Dan vraag je je af: Wat zou daar achter zitten?”