Sinds een aantal jaren laat de meerderheid van de overleden Nederlanders zich cremeren – vorig jaar was dat 57 procent. In Engeland is dat al veel langer zo. Het percentage crematies bedroeg in Groot-Brittannië vorig jaar 73.

Is crematie er ook onder Bijbel­getrouwe christenen breder geaccepteerd dan in Nederland? Gezien het stilzwijgen rond de crematie van John Stott lijkt het daar wel op. Op internet is geen enkele kritische stem te vinden over de keuze van de Britse evangelicale voorman.

Dr. Chris Wright, een persoonlijke vriend van Stott die maandag preekte tijdens de uitvaartdienst, bevestigt dat beeld. „Voor veel Engelse evangelicale christenen is begraven of cremeren om het even”, zegt hij desgevraagd. „Er is niet veel discussie over dit onderwerp. Mensen hebben doorgaans geen theologische bezwaren tegen het een of het ander.”

Op de vraag wat voor Stott de redenen waren om te kiezen voor crematie, antwoordt hij: „Ik weet het niet. Ik heb het nooit met hem besproken. Het was zeker zijn eigen wens. Hij had al jaren GELEDEN zijn wensen voor zijn eigen begrafenis op schrift gesteld.”

De gangbare praktijk onder christenen die zich laten cremeren, is dat de as na enige tijd wordt begraven, aldus Wright. „Dat zal in het geval van Stott ook gebeuren, op een kerkhof dicht bij zijn vakantiehuis in West-Wales. Op dat moment zal er opnieuw een kerkdienst worden gehouden.”

Twee Nederlandse kenners van de Angelsaksische theologische wereld, dr. H. van den Belt en dr. P. de Vries, tonen zich beiden verbaasd over de keuze van Stott, maar kunnen verder weinig zeggen over hoe dit onderwerp ligt in evangelicale kring. Behoudende Amerikaanse evangelicale theologen als de gereformeerde baptist dr. Timothy George en John Mac­Arthur geven de voorkeur aan begraven, maar stellen dat de Bijbel crematie niet verbiedt. D
r. Albert Mohler is meer uitgesproken. „De belangrijkste kwestie was en is een gepast christelijk respect voor het lichaam als de tempel van de Heilige Geest”, zo schreef hij in 2005 op zijn weblog naar aan­leiding van het toenemende aantal crematies in zijn land.

Crematie is inderdaad voor veel Engelse evangelicalen een „open kwestie”, zegt ds. Geoffrey Thomas, voorganger van een gereformeerde baptistengemeente in Aberystwyth in Wales en frequent spreker op de door uitgeverij The Banner of Truth georganiseerde Leicesterconferentie. Toch leven er in behoudende evangelicale kring wel degelijk bezwaren tegen crematie, aldus de predikant. „De Banner heeft een boekje uitgegeven dat de bezwaren tegen cremeren uiteenzet en stelling neemt tegen deze praktijk.”

„Ons lichaam en onze ziel behoren in leven en sterven toe aan onze Zaligmaker Jezus Christus”, zo verwoordt ds. Thomas zijn voornaamste bezwaar tegen crematie. „Daarom zijn we tegen alle methoden die het natuurlijke proces van ont­binding versnellen. In de Schotse kerken is crematie overigens minder geaccepteerd dan in Engeland.”

Als redenen voor crematie hoort ds. Thomas vaak dat begraven duur is en dat er geen nabestaanden zijn die voor een graf willen zorgen. „Het hangt van de predikant af of er in een gemeente onderwijs over wordt gegeven. In mijn gemeente kiest iedereen voor het Bijbelse patroon van begraven.”

De baptistenvoorganger weet dat er „enkele” behoudende predikanten die niet willen voorgaan in een crematiedienst. Zelf doet hij dat wel. „Sommige mensen hebben geen goed Bijbels onderwijs gehad of worden pas op latere leeftijd christen. Het lukt niet om hen te overtuigen, vooral als hun man of vrouw al vóór hen gecremeerd is en ze na hun dood op dezelfde manier behandeld willen worden. Als ik niet preek, komt er een andere, niet-Bijbelgetrouwe voorganger.”

Ds. Thomas is „erg verbaasd” over de keuze van Stott, maar kan deze wel plaatsen. „Hij was inconsistent als evangelicaal. Hij geloofde niet in de hel en de historiciteit van Adam en accepteerde de evolutietheorie.”

Toch was Stott ook in behoudende evangelicale kringen een gerespecteerd theoloog, geeft ds. Thomas aan. „Hij heeft zich krachtig uitgesproken tegen van abortus en homoseksualiteit, en dat zijn belangrijke onderwerpen in deze tijd. Stott zou nooit spreken op de conferenties van de Banner of Truth, maar we kopen allemaal zijn boeken en Bijbelcommentaren en maken er vruchtbaar gebruik van.”