Op oudejaarsavond werden de doorzeefde lichamen gevonden van een vader en zijn drie kinderen. „Dagelijks hebben in Aceh grove schendingen van de mensenrechten, zoals martelingen en moorden, plaats”, zegt Lucia Withers van Amnesty International. „Vaak gaat het om collectieve straffen voor burgers als vergelding voor aanvallen die de militante Vrij Aceh Beweging (GAM) uitvoert op overheidstroepen. Die situatie is er niet op verbeterd sinds Megawati de macht overnam”, aldus Withers.

Sinds de GAM in 1976 begon met zijn afscheidingsstrijd, zijn volgens mensenrechtenactivisten al meer dan 10.000 mensen in Aceh vermoord. Volgens de activisten is de houding van Megawati exact dezelfde als die van haar twee voorgangers Wahid en Habibie. „Alledrie boden ze bij aanvang van hun regeertermijn hun verontschuldigingen aan voor de mensenrechtenschendingen van de vorige regeringen, maar later lapten ze die woorden aan hun laars”, zegt Withers.

Recente uitspraken van Megawati wijzen erop dat ze nog een hardere positie wil innemen. Eind december liet ze in een toespraak voor de viering van ”Army Day” weten dat de soldaten in de eerste plaats hun land moeten verdedigen en zich geen zorgen moeten maken over mensenrechten. Mensenrechtenorganisaties, zoals de Indonesische Commissie voor Verdwenen Burgers en Slachtoffers van Geweld (Kontras) beschuldigden Megawati er onmiddellijk van samen te spannen met mensenrechtenschenders.

De activisten hebben weinig vertrouwen in de toekomst. Megawati wil -net als haar vader Sukarno, oprichter van Indonesië- de eenheid van de archipel behouden en het leger gebruiken om nationalistische bewegingen te onderdrukken. Volgens Arif Rusli van de mensenrechtengroep Forum-Azië in Bangkok zal het de regering niet lukken om de roep om onafhankelijkheid in Aceh af te wenden.

Toen de provincie vorig jaar beperkte autonomie kreeg, met meer inspraak over haar natuurlijke bronnen zoals de olie- en de gasvoorraden, was er weinig euforie. Op 1 januari voerde Aceh als deel van het autonomieakkoord ook de sharia of moslimwet in. Maar volgens inwoners van Aceh verandert dat weinig want die regels, die de religieuze plichten van moslims vastleggen, werden al veel langer toegepast.

Ondertussen hebben ook de Verenigde Naties kritiek op de houding van Megawati. „Jakarta moet deze mensen zelfbestuur toekennen”, stelt Hina Jilani, verbonden aan het Pakistaans hooggerechtshof en adviseur van Kofi Annan. „Veel conflicten in deze regio zijn te wijten aan deze weigering en die strijd zal niet verdwijnen door onderdrukking.”