Buitenland

Die Linke sluit de ogen voor antisemitisme

BERLIJN – De Duitse politieke partij Die Linke wringt zich sinds maanden in bochten vanwege beschuldigingen van antisemitisme. Opmerkelijk, want antisemitisme was iets van rechts-extremisten, niet van links.

John Klein
13 July 2011 10:51Gewijzigd op 14 November 2020 15:48
Foto EPA
Foto EPA

„Een antizionistisch antisemitisme” waarover in eigen gelederen „vergaande consensus bestaat”, luidde de beschuldiging twee maanden terug, gericht tegen een Duitse partij. Welke partij dat was? Niet een of andere rechtse splintergroepering, maar de gevestigde Duitse partij Die Linke!

Twee maanden na die eerste betichtingen komt de partij maar niet los van blaam dat ze antisemitische uitlatingen, verpakt in anti-Israëlkritiek, te zeer met de mantel der liefde bedekt.

De historicus Sebastian Voigt en de socioloog Samuel Salzborn brachten de bal aan het rollen. In hun publicatie ”Antisemieten als regeringspartner?” spreken ze van een tendens bij Die Linke tot „demonisering” van de politiek van Israël en tot een „eenzijdig partij kiezen” voor de Palestijnen, tot het meeheulen met de terroristische Hamas toe.

Het is een unicum dat een gevestigde politieke partij in Duitsland zich zo opstelt, stellen de onderzoekers. Die Linke nam al meerdere keren deel aan een deelstaatregering.

De partijleden zelf reageerden aanvankelijk ontkennend. „Onzin”, zei fractievoorzitter Gregor Gysi. De voorzitter van de Joodse Centrale Raad in Duitsland, Dieter Graumann, kreeg er zelfs van de partijleider Klaus Ernst van langs toen hij de antisemitische tendens onderstreepte en van „Israëlhaat” sprak.

Graumann refereerde aan diverse voorvallen die de laatste tijd de media haalden: oproepen tot het boycotten van Israëlische producten, het demonstratief verwijderen van Israël op de afbeelding van een landkaart van het Midden-Oosten en het relativeren van het bestaansrecht van Israël als „hersenspinsel”, zoals partijleden uit Duisburg stelden. „Kritiek op Israël is niet meteen antisemitisch, maar zij is bij de Linksen steeds vaker sluimerend aanwezig”, stelde Graumann.

„Antifascisten (zoals de Linksen zich graag betitelen), kunnen geen antisemieten zijn omdat ze zelf vechten tegen rechts-extremistische antisemieten.” Dat is kort door de bocht de houding waarmee velen binnen de Duitse linkse partij en in de achterban zich iedere kritiek op Israël menen te kunnen veroorloven of goed te kunnen praten. En dat is precies de gevoelige plek bij de Linksen waar Voigt en Salzborn de vinger bij leggen. „Deze antizionistische houding is uiting van een behoefte aan een versimpelende morele werkelijkheid: de zwakke en onderdrukte Palestijnen zijn de goeden, de sterke staat Israël is de bozerik”, stelt Voigt. Het is een verklaringsmodel dat volgens hem al is terug te vinden bij de communisten in de DDR en de nieuwe Linksen na 1968 in West-Duitsland, groepen die bij de Linksen van nu sterk vertegenwoordigd zijn.

„We hebben deze kritiek op Israël te lang op zijn beloop gelaten”, erkent de buitenlandspecialist van de fractie, Stefan Liebich. Maar volgens hem gaat het om enkele personen die 
in hun engagement voor het opkomen voor de Palestijnen 
iets te ver zijn gegaan in de kritiek op Israël. Van antisemieten wil hij niet spreken. Liebich typeert zijn partij eerder als pro-Palestijns én pro-Israëlisch tegelijk.

Deze week presenteerde de partij het ontwerp voor het partijprogramma. Na heftige kritiek van andere partijen had Die Linke toegegeven aan de oproep om het bestaansrecht van Israël daarin op te nemen. Maar een eerdere poging van fractieleider Gysi om een duidelijke grens aan de kritiek op Israël te stellen, moest hij relativeren na oproer uit de fractie. Dat de discussie nu gesloten is, verwacht Voigt dan ook niet. „Zolang de partij leden die over de scheef gaan niet royeert, blijft ze ongeloofwaardig.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer