In januari 2009 werd coffeeshop Cats op last van burgemeester Molkenboer gesloten. Reden: de shop in de Hoogstraat bleek een dekmantel voor criminele activiteiten en zorgde voor veel overlast. Volop aanleiding voor de burgemeester om te kiezen voor een krachtdadige aanpak; een beleid dat hij de afgelopen jaren meermalen koos om foute horeca in de glasstad te weren.

In de daaropvolgende periode nam de illegale straathandel in de binnenstad hand over hand toe. Bovendien bestonden er uit het verleden regionale afspraken dat er in Leerdam één coffeeshop zou worden gedoogd. Vandaar dat van lieverlee toch weer aan de vestiging van zo’n voorziening werd gedacht.

In overleg met de gemeenteraad –de meerderheid ging begin dit jaar akkoord met de terugkeer van een shop– is naar Zwijndrechts voorbeeld gekozen voor het stichtingsmodel. De gemeente kan zo de nodige sturing geven aan de gang van zaken rond de shop. Bovendien gaat het om een niet-commerciële instelling waarbij het de bedoeling is dat de winst wordt gebruikt voor voorlichting en preventie.

De ‘snuffelstage’ in Zwijndrecht leverde ook nieuwe inzichten op voor de locatiekeuze. Aanvankelijk werd gedacht aan een plek buiten het Leerdamse centrum, bijvoorbeeld op het industrieterrein, om overlast voor omwonenden en ondernemers te voorkomen. In Zwijndrecht is de coffeeshop echter naast een winkelcentrum gevestigd. „Niet in een uithoek, maar zichtbaar. Met veel sociale controle. Zo voorkom je ongewenste ontwikkelingen”, aldus de uitleg van Molkenboer voor de uiteindelijke keuze voor de Hoogstraat.

Bijkomend voordeel is dat uitgerekend in de Hoogstraat de gemeente een pand in eigendom heeft. Enkele jaren geleden werd café Reina gesloten, nadat de gemeente de exploitatievergunning niet verlengde. De gemeente kocht vervolgens het pand op om zelf te kunnen bepalen wie de nieuwe huurder zou worden.

Vandaar dat de gemeente deze locatie geknipt vond voor de coffeeshop. De gemeente kan als huurbaas een oogje in het zeil houden en stappen ondernemen als de beheerder zich niet aan de voorwaarden houdt. Bovendien zijn er geen ingewikkelde procedures nodig om in het pand een coffeeshop te vestigen.

De gemeentelijke argumenten voor de locatiekeuze zijn niet besteed aan omwonenden en ondernemers die vrezen voor verlies van woongenot en omzet. Na jaren van overlast was de rust eindelijk teruggekeerd aan de Hoogstraat. Bovendien is er veel geld geïnvesteerd in een opknapbeurt van de omgeving. Veel bewoners vinden dat die investering nu gevaar loopt. „Krijgen we die narigheid, overlast en rommel gewoon weer terug”, zeggen ze.

Een toekomstige buurvrouw van de coffeeshop wijst erop dat ze een woning aan de Hoogstraat heeft gekocht en opgeknapt in de veronderstelling dat de voorziening elders zou worden gevestigd. Ze vreest een forse waardevermindering van haar pand. Ze heeft inmiddels bezwaar aangetekend en roept andere betrokkenen op die zienswijze ook te ondertekenen.

Tegelijk doet ze de gemeente een alternatieve locatie aan de hand: het oude postkantoor op het Reilinghplein, naast het gemeentehuis. „Een overzichtelijke plaats met sociale controle en voldoende parkeerplaatsen.”

Hoewel er begrip bestaat voor de klachten van de omwonenden, houdt de gemeente vooralsnog vast aan vestiging aan de Hoogstraat. Met tussentijdse evaluaties, afspraken over de openbare orde, overleg met omwonenden en verscherpt toezicht hoopt de burgemeester de overlast te beperken. Molkenboer: „We gaan er alles aan doen om het vertrouwen van de omwonenden te winnen.”