„Eigenlijk wordt er gezegd: er zijn problemen, maar wij gaan er niks aan doen. Die geluiden waren er ook in de jaren zestig en tachtig. Dat is niet goed afgelopen. Ik ben bang dat we over tien jaar weer moeten constateren dat het uit de klauwen is gelopen.”

Van Dam wijst op de problemen met de Marokkaanse jongens, die algemeen als groot worden gezien. „Nu komt er dus geen gerichte aanpak meer. Ik kan me niet voorstellen dat de kiezers van de coalitiepartijen en de PVV willen dat de problemen worden verwaarloosd.”

Tofik Dibi van GroenLinks vindt het juist goed dat het doelgroepenbeleid wordt afgeschaft, maar klaagt dat het reguliere beleid niet voldoende te bieden heeft, omdat er juist wordt bezuinigd. Hij juicht de nadruk op de eigen verantwoordelijkheid toe „maar het kabinet staat eigenlijk verder toch met heel lege handen.” Er is niet genoeg geld voor onderwijs en arbeidshervorming, zegt Dibi, en dat zijn ook voor de integratie juist onmisbare zaken.

„Er zitten al teveel mensen op de bank. Die moeten de arbeidsmarkt op of de klas in.” Veel mensen redden het zelf. „We mogen er als Nederland ook wel trots op zijn dat er binnen een generatie al zoveel allochtonen naar het hoger onderwijs gaan.” Maar er zijn ook mensen die een extra zetje nodig hebben, aldus Dibi. Eerder is ook vastgesteld dat veel mensen het redden dankzij de overheid en niet ondanks, stelt hij, verwijzend naar de uitkomsten van de Commissie-Blok voor integratieonderzoek.

D66-Kamerlid Gerard Schouw vindt dat het kabinet de plank misslaat. „Deze integratiemist van het kabinet getuigt van een gebrek aan zelfvertrouwen en angst voor het buitenland. Dat is ronduit dom voor een exporteconomie als Nederland. Met nog meer regels en verboden komt het vertrouwen in de samenleving niet terug. Laat het kabinet investeren in onderwijs en de economie hervormen in plaats van met nota’s te komen met dit soort prietpraat.” Hij benadrukt dat de nota niet in het teken staat van stimuleren, maar van verbieden.