Pgb aan eigen succes ten onder
DEN HAAG (ANP) – Het kabinet zet het mes in het persoonsgebonden budget (pgb), een soort subsidie die mensen van de overheid krijgen om naar eigen inzicht zorg te organiseren voor zichzelf of hun familieleden. Ooit gold het als een van de weinige succesvolle vormen van zorgvernieuwing: Zieken of gehandicapten konden de hulp precies naar eigen wensen vormgeven. Ook de overheid was er goed mee: De pgb-hulp is per cliënt ongeveer 20 tot 25 procent goedkoper dan de zorg die via instanties wordt verleend.
GESCHIEDENIS:
Het pgb werd in 1996 ingevoerd. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) groeide het gebruik elk jaar met een kwart. Inmiddels zijn er volgens VWS ongeveer 130.000 pgb-gebruikers. Dat kunnen ouderen, gehandicapten en chronisch zieken zijn, maar ook kinderen met bijvoorbeeld autisme of andere psychische problemen. De regeling kost ongeveer 2,3 miljard per jaar. De kosten stijgen elk jaar harder dan de rekenmeesters van het ministerie van Volksgezondheid voorspellen.
NADELEN:
Insiders grappen dat je in Nederland inmiddels voor zweetvoeten al een pgb kunt krijgen. Ook het SCP constateerde dit voorjaar in een rapport dat de toegang tot het pgb gemakkelijker is dan bijvoorbeeld in landen als Duitsland of Groot-Brittannië. Bovendien zijn de budgetten per cliënt hier groter.
De regeling was ooit bedoeld om patiënten beter te kunnen bedienen die ontevreden waren over de kwaliteit van zorg die ze kregen van logge zorginstellingen. Nu blijkt dat de pgb’s vaak worden aangevraagd door mensen die nooit eerder zorg hebben ontvangen van een instelling en daar verder ook geen belangstelling voor hebben. Anders gezegd: Zorg die voorheen gratis werd geleverd door bijvoorbeeld familie, vrienden of buren, wordt nu vergoed via het pgb. Een geheel nieuwe doelgroep snoept nu een groot deel van het pgb-budget op. Het SCP schat dat de helft van de veel voorkomende aanvragen voor huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging en verpleging afkomstig is van deze nieuwe groep gebruikers.
De regeling is bovendien fraudegevoelig en heeft een nieuwe bureaucratie opgeleverd. Volgens de zorgverzekeraars is 30 procent van het personeel van zorgkantoren bezig met het uitvoeren van de pgb-regeling. Ook bestaat er inmiddels een keur aan bemiddelingsbureaus die, betaald, cliënten door de aanvraagprocedures voor een pgb loodsen.
HOUDBAARHEID ZORGSTELSEL:
De pgb-regelingen vallen onder de AWBZ, de volksverzekering die de kosten betaalt van de zorg voor ouderen, gehandicapten en chronisch zieken. De kosten van de AWBZ stijgen snel. Inmiddels staat de teller op 24 miljard per jaar. Ter vergelijking: Het ministerie van Defensie mag dit jaar volgens de begroting 8,46 miljard uitgeven. Elke volwassen Nederlander betaalt ongeveer vierduizend euro per jaar aan premies voor de AWBZ. Via de belasting komt daar nog eens een paar duizend euro bij. Het kabinet staat voor de uitdaging om de kosten voor de AWBZ te beteugelen.
