Volgens de godsdienstsocioloog is de „geest uit de fles.” „Internet en sociale media maken het velen nog gemakkelijker om snel en ongeremd hun meningen te ventileren. Welkom in het land waar de lontjes ultrakort zijn.”

Acht theologen gingen zaterdag in op het thema ”de theologie, de boze burger en de linkse kerk”. De boze burgers in de samenleving zijn een fenomeen waar niemand omheen kan. Ze stellen de rechtsstaat ter discussie, zetten zich af tegen de nieuwe elites en verklaren de integratie en multiculturele samenleving voor mislukt.

De woede van de boze burgers is vooral gericht op progressieve politici en intellectuelen die samen de ‘linkse kerk’ zouden vormen, een term die ooit Pim Fortuyn introduceerde. Maar waar staat de gewone kerk in dit geheel? En wat vinden predikanten en andere theologen van deze boze burgers?

In zekere zin was Jezus, zoals Hij in de evangeliën wordt beschreven, „de ultieme boze burger”, aldus prof. dr. L. J. Lietaert Peerbolte, hoogleraar Nieuwe Testament aan de VU. „Hij trekt rond met een leer die de autoriteiten in Jeruzalem onder kritiek stelt. Hij ontkent het feitelijk gezag van de keizer en zet zelfs Pilatus in zijn hemd wanneer deze Hem ondervraagt.”

„De boze burger Jezus had een andere boodschap dan de boze burger van vandaag. Zijn boodschap ging niet over wantrouwen, maar over vertrouwen.” In een maatschappij die leeft vanuit een diepgeworteld wantrouwen van de overheid tegenover de burger en terug, klinkt Jezus’ boodschap van vertrouwen nog altijd even kritisch als in de eerste eeuw, vindt de Amsterdamse hoogleraar.

„De belangrijkste stap om onvrede weg te nemen”, is bouwen aan vertrouwen. De belangrijkste opdracht voor de universiteit, voor de theologie en voor de kerken van vandaag is vertrouwen te verdienen. Maar om vertrouwen te krijgen, moet je het misschien eerst schenken.”

Prof. dr. R. Ganzevoort, hoogleraar praktische theologie aan de VU, kwam tot de conclusie dat de boze burger helemaal niet bestaat. Zoals vroeger de kerk het volk bespeelde met de angst voor de duivel en het hellevuur, zo spelen nu de populisten met de mythische boze burger. Het kersverse Senaatslid van GroenLinks vindt dat het marionettenspel lang genoeg heeft geduurd. De oplossing is volgens hem luisteren naar de zorgen die mensen hebben, compassie tonen en er wat aan doen.