Wie is als God? Wat een spannende en mooie titel voor deze serie van pauzediensten. Wie is als God? Wie zou dat zijn? Zou er iemand zijn die als God is? En zo ja, wie is dat dan? Nog voordat ik een letterlijke poging wilde wagen om deze vraag zelf te beantwoorden, kwam ik erachter dat je voor het beantwoorden van deze vraag eerst maar eens scherp moet krijgen wie God eigenlijk Zelf is. Met het weghalen van het woordje ”als” verschijnt dan ook de vraag: Wie is God?

Wie is God? Bij het doorlezen van de uitnodiging van vandaag werd mij duidelijk dat het in deze serie pauzediensten ging en gaat over de eigenschappen van God en wat die eigenschappen betekenen voor ons, overheidsdienaren en burgers. Vandaag staat een van Gods eigenschappen centraal, namelijk trouw.

In de Bijbeltekst van vandaag gaat het over trouw en ontrouw. Over God en de mens. „Als wij hem ontrouw zijn, blijft hij ons trouw, want zichzelf verloochenen kan hij niet”, zo lazen we in 2 Timotheüs 2:13 (NBV). In de brief van vermoedelijk Paulus aan zijn medewerker Timotheus roept hij op om trouw te blijven. In de Bijbel lezen we veel over trouw, maar ook over ontrouw. Zelf definieer ik trouw als een ethisch begrip. Het gaat om een verbondenheid, een afspraak of verplichting tussen meerdere personen en of partijen.

En zo mooi als trouw kan zijn, zo verraderlijk is het soms ook. Want tegenover trouw staat wantrouwen, schending van afspraken of zelfs verraad. Recent dachten we hier met zijn allen nog aan bij de herdenking op 4 mei. Mijn vrouw en ik keken in die week naar een documentaire van omroep Max. Hierin werd het ontluisterende en moedige verhaal verteld van negen vriendinnen die tijdens een dodenmars in 1945 wisten te ontsnappen. Zij bleven trouw aan elkaar in een wereld waar het verraad domineerde.

In de Bijbel lezen en leren we heel veel over dit thema. Trouw van mensen naar elkaar en God en vooral de onmetelijke trouw van God naar de mens. Keer op keer herstelt God de situatie als trouw omslaat in ontrouw. Het is haast om gek van te worden. Maar niet voor God. Voor Hem is niets te gek.

Daniël

De lezing van vandaag gaat ook over lessen voor overheidsdienaars en burgers. Daniël dat was er zo’n eentje. Een overheidsdienaar. Op jonge leeftijd wordt hij van Juda naar Babylonië weggevoerd door koning Nebukadnessar. Hij zal zo’n 17 jaar geweest zijn. Zijn volk was ontrouw aan God. Maar God niet aan hen. In zowel Zijn zegeningen als Zijn straffen hield God woord en Daniël weet dat als geen ander. Hij, Daniël, houdt zich aan het verbond aan de wet die God aan de Joden gegeven had. En die wet ging ver. In het eerste hoofdstuk lezen we dat Daniël en zijn vrienden niet de spijzen en wijn van de Koning willen eten, maar zich willen houden aan Gods voorschriften. Het kan eigenlijk niet, maar door vasthoudendheid en de zegen daarop van God wordt het mogelijk. We kunnen veel leren van deze overheidsdienaar die trouw bleef en daardoor Gods werk in vervulling bracht. Als wij trouw blijven aan God, kan Hij zijn werk doen. Hier en nu op deze aarde.

Even een uitstapje naar mijn werk. U vroeg immers niet voor niet een politicus. Als CDA-lid en tijdelijk politicus ben ik mij zeer bewust van de kwetsbaarheid rond trouw en vertrouwen in de politiek. Het doet mij zeer dat het ons niet gelukt is om het vertrouwen dat de kiezer in 2007 in ons stelde, opnieuw waar te maken in 2010. In plaats van te vertrouwen op onze eigen koers deinden we mee op de politieke golven van dat moment. De CDA-stemmer uit 2007 voelde dit haarfijn aan. De meeste kiezers verloren wij overigens aan de groep niet-kiezers. Zij stemden niet op het CDA, maar ook niet op een andere partij. Onze achterban is enorm trouw. Ik heb daar heel veel respect voor. Het is aan mij en velen anderen omdat vertrouwen weer terug te winnen. En persoonlijk? Ik vertrouw erop we daarin zullen slagen.

Terug naar Daniël. Ik ben wel eens jaloers op Daniël. Zijn vasthoudendheid en trouw zijn ook een voorbeeld voor mij. Vele koningen, overheidsdienaars, in het Oude Testament weten én ervaren het. Alleen als ze God dienen rust er zegen op hun werk. Meer is niet nodig, maar minder ook niet.

Jozef

Soms lijkt het erop dat trouw aan God alleen maar leidt tot problemen. Neem Jozef. Hij moest Potifars huis onderhouden, maar zijn vrouw probeerde hem te verleiden. Jozef bleef God trouw en belandde in de gevangenis. Hij begrijpt het niet, maar God blijft bij Jozef en zorgt ervoor dat het goed komt met hem, zijn familie én Egypte. Dat is nogal wat. Wat één trouw iemand kan bereiken. Zegen voor zijn familie en zelfs een ongelovig land.

Ik keer terug naar de Bijbeltekst van vandaag: „Want zichzelf verloochenen kan hij niet.” Ik weet niet hoe het bij u ging, maar deze tekst bleef bij het lezen hiervan bij mij nagalmen. Als je even terugleest komt het woord verloochenen terug. In het vers ervoor staat het ook: „Als wij volharden, zullen we ook met hem heersen; als wij hem verloochenen, zal hij ons ook verloochenen.” In het eerste deel van deze tekst zien we de bevestiging uit Daniël. Hij volhardde en heerste met Hem.

Maar dan het tweede deel van de tekst. God kan mensen verloochenen. Op het eerste gezicht een ongemakkelijke tekst. Kennen we God zo? Willen we God eigenlijk wel zo kennen? Ja, zo mogen en moeten we God ook kennen, want Zichzelf verloochenen kán Hij niet, lezen we in de tekst van vandaag. Er staat niet: wíl Hij niet, nee er staat duidelijk kán Hij niet.

Simson

Even een winstwaarschuwing. Een verbond met God is niet vrijblijvend. Een verbondenheid, een afspraak of verplichting is niet vrijblijvend. Na Daniël en Jozef wil ik hier ten slotte Simson noemen. U kent hem wel, die krachtpatser uit het Oude Testament. Ook hij had een opdracht van God en wilde deze trouw invulling geven. Maar trouw was hij niet. Hij was gewaarschuwd maar zocht toch omgang met Delila een Palestijnse ongelovige vrouw. Hij verloochent God, precies zoals we vandaag lezen in vers 12. En hier gebeurt ook wat er in het vervolg van vers 12 gebeurt. God verloochent Simson. God trekt Zijn handen van hem af en de gevolgen van ontrouw worden duidelijk zichtbaar. De kracht die hem gegeven was om zijn volk vrij te maken wordt hem ontnomen.

Verloochenen is nee zeggen, ontkennen, je handen ervan aftrekken. En dat kan God naar ons doen. Hij is trouw ja, maar dat betekent niet dat Hij niet kan straffen of iemand zal laten vallen. Als je nee tegen Hem zegt, zegt Hij ook nee tegen jou. Waarom Hij dat doet? Hij is toch de God van trouw? Dat is toch een eigenschap van Hem? Juist ja, daarom, omdat Hij trouw is.

Misschien wat ongemakkelijk dat God hier Zijn woord houdt, maar Hij kan niet anders. En het staat geschreven: als wij Hem verloochenen, zal Hij ons ook verloochenen. Eindigt daarmee het verhaal? Is dit het eindpunt? Nee, juist dan komt het keerpunt. Juist dan komt er de bijna ongelooflijke tekst waar we vandaag bij stilstaan: „Als wij hem ontrouw zijn, blijft hij ons trouw.” Ongelooflijk. Wij maken er een bende van. God gaat toch een verbond met ons aan en vervolgens: wij maken er weer een bende van. Maar God? Die blijft trouw. Ook bij Simson, ook bij mij, ook bij u.

God trekt Zijn handen misschien van Simson af, maar niet Zijn gezicht. Een nieuw begin bij God is altijd mogelijk. Een nieuw verbond heeft Hij mogelijk gemaakt. Ook daar dachten we recent aan met Pasen. Bevrijdingsdag voor Christenen. Romeinen 3 is er glashelder over: „God schenkt vrijspraak aan allen die in Jezus Christus geloven. En er is geen onderscheid. Iedereen heeft gezondigd en ontbeert de nabijheid van God; en iedereen wordt uit genade, die niets kost, door God als een rechtvaardige aangenomen omdat hij ons door Christus Jezus heeft verlost” (Rom. 3:22-24).

Duidelijker kan een belofte en een verbond volgens mij niet zijn. God blijft trouw aan Zijn woord en aan Zichzelf. En reken maar dat God zich hieraan houdt, want we hebben het vandaag gelezen: zichzelf verloochenen kan Hij niet.

Help ons Here God om trouw te zijn. U heb ik lief en U wil ik volgen. Ook als het moeilijk is. Geef ons Uw kracht en moed om vol te houden. Thuis, op het werk, op school en in het contact met anderen. Dank U wel dat U trouw bent en ons nooit in de steek laat!

Amen.

De auteur is lid van de Tweede Kamer voor het CDA.