Buitenland

Demjanjuk: Moordenaar of slachtoffer

MÜNCHEN (ANP) – Het proces tegen de van oorlogsmisdaden verdachte John Demjanjuk nadert eindelijk zijn einde. De rechtbank in München doet naar verwachting donderdag uitspraak in de zaak tegen de 91-jarige, die volgens het Openbaar Ministerie medeverantwoordelijk is voor de dood van zeker 27.900 Joden, voornamelijk afkomstig uit Nederland, in het nazivernietigingskamp Sobibor.

11 May 2011 19:18Gewijzigd op 14 November 2020 14:55
Foto EPA
Foto EPA

Volgens Ulrich Busch, de advocaat van Demjanjuk, is er geen sprake van wettig en overtuigend bewijs tegen zijn cliënt. De raadsman hield de afgelopen dagen ook in zijn pleidooi vol dat Demjanjuk nooit in Sobibor is geweest. Demjanjuk zou moeten worden vrijgesproken en hij zou een schadevergoeding moeten krijgen voor de periode waarin hem zijn vrijheid is ontnomen. Hij zou het slachtoffer zijn geworden van een persoonsverwisseling.

De aanklagers presenteerden sinds november 2009 veel bewijs tegen de in Oekraïne geboren Demjanjuk. Niet alleen waren er getuigenissen van overlevenden, onder wie een aantal Nederlanders, er werden ook documenten getoond waaruit zou blijken dat Demjanjuk in 1943 in Sobibor werkte als kampbewaker. Zo werd een identiteitskaart met foto gepresenteerd, die volgens internationale experts toebehoort aan de verdachte. De advocaat van Demjanjuk stelde dat de kaart is nagemaakt door de KGB, de geheime dienst van de Sovjet-Unie.

Justitie heeft zes jaar gevangenisstraf geëist tegen Demjanjuk. De aanklager hield er bij zijn eis rekening mee dat Demjanjuk ‘slechts’ hulpkampbewaker was en dat hij wegens andere aanklachten al ruim acht jaar onschuldig in een Israëlische cel heeft gezeten. Hij werd destijds aangezien voor Ivan de Verschrikkelijke, een kampbeul die vele Joden vermoordde in Treblinka, een ander vernietigingskamp van nazi-Duitsland. Uiteindelijk werd Demjanjuk na jarenlange beroepsprocedures vrijgesproken, na in 1988 te zijn veroordeeld tot de doodstraf.

Dat hij een kwart eeuw later voor de rechtbank in München vooral voor de moord op Nederlandse Joden in Sobibor is aangeklaagd, komt doordat de transportlijsten van de negentien treinen die van het Nederlandse doorgangskamp Westerbork naar Sobibor reden, bewaard zijn gebleven. In totaal zijn er in 1942 en 1943 ongeveer een kwart miljoen Joden vermoord in Sobibor in het zuidoosten van het destijds bezette Polen.

Demjanjuk zelf zei gedurende de meer dan negentig procesdagen helemaal niets. Hij droeg doorgaans een honkbalpet en een zonnebril, en werd in een rolstoel de rechtszaal binnen gereden. Vervolgens werd hij op een bed gelegd, waarna hij ogenschijnlijk onaangedaan de zittingen volgde. Tijdens pauzes en na afloop van procesdagen liet de hoogbejaarde Demjanjuk zich van een totaal andere kant zien. Dan gebaarde hij druk, lachte hij en maakte hij grapjes tegen tolken en juristen in de rechtbank.

Oorspronkelijk was het de bedoeling dat het proces tegen Demjanjuk in mei 2010 zou zijn afgerond. Deze planning werd bij lange na niet gehaald als gevolg van ellenlange juridische procedures en de broze gezondheid van de verdachte.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer