Crucifixion van Stainer in de Groningse Martini
Alle drukte rond uitvoeringen van Bachs Matthäus Passion in deze weken en de veelal prijzige toegangskaarten zetten Ger Veltman –lid van het Roden Handel Chorus– in 2004 aan het denken.
Hij vroeg zich af of de Engelse traditie –een jaarlijkse uitvoering van The Crucifixion van John Stainer– ook in Nederland mogelijk was. Voorwaarde was voor hem dat zo’n bijeenkomst voor iedereen en het liefst gratis toegankelijk was. Hij kreeg het voor elkaar: de leden van het Roden Handel Chorus waren destijds direct enthousiast, evenals de toenmalige dirigent Rintje te Wies.
Veltman is geslaagd in zijn opzet. Vrijdag 22 april klinkt The Crucifixon voor de achtste keer op Goede Vrijdag vanaf 15.15 uur in de Groningse Martinikerk. Uitvoerenden zijn de Northern Voices (een voortzetting van het Roden Handel Chorus), de solisten Daniël Rouwkema en Henk Timmerman en organist Sietze de Vries. Edwin Velvis heeft de algehele leiding.
Stainer (1840-1901) typeerde The Crucifixion als een „meditatie over het lijden van Christus voor tenor, bas, koor, gemeente en orgel.” Op Goede Vrijdag 1887 werd het werk voor de eerste keer uitgevoerd, onder leiding van de componist. De compositie maakte op veel toehoorders grote indruk.
The Crucifixion is niet een passie zoals we die kennen van Bach, maar veeleer een meditatie naar aanleiding van gedeelten uit de lijdensgeschiedenis. Het werk is als het ware een gezongen preek. In het stuk wordt verteld wie Christus is en wat Hij heeft gedaan. Het passieverhaal wordt onderbroken met meditaties door koor en de twee solisten en door verschillende hymns. Enkele van de hymns die Stainer voor dit stuk schreef, kregen een vaste plaats in de Engelse gezangboeken. Waaronder ”All for Jesus”, dat in een opgewekt E-groot de hoop en verwachting uitspreekt in de opstanding van Christus en Zijn levende aanwezigheid in de kerk.
Daarmee maakt Stainer al duidelijk dat The Crucifixion niet bedoeld is voor de concertzaal. Het werk is met zijn belangrijke orgelbegeleiding bedoeld als evangelie-uitbeelding in de kerk, als muziek waardoor ieder met hart en stem betrokken wordt bij het passieverhaal.
De toegang tot de Martinikerk is gratis.