„Tragisch” noemt Borst de ontwikkelingen rond het 12-jarige meisje uit Groningen dat onlangs van een baby beviel. De Antilliaanse vader (52) van het 12-jarige meisje is vrijwel zeker de verwekker van de baby. De man zit vast. „Als de baby over vier jaar naar school gaat, staat er een moeder van 16 jaar bij het hek. Dan wordt dat 4-jarige kind gevraagd: „Is dat je zus?” „Nee, dat is mijn moeder.””

Incest is funest voor de jonge slachtoffers, weet Borst. De predikant van de hervormde gemeente Veessen, die voorheen in gevangenissen werkte, schreef in 1995 een proefschrift over incestdaders. In 2006 publiceerde hij het boek ”Naomi. Incest brak haar geluk”. „Kinderen die slachtoffer zijn van seksueel misbruik in familiekring hebben eigenlijk geen jeugd meer. Ze moeten op lichamelijk gebied als volwassenen door het leven. Dat zijn vreselijke dingen.

Slachtoffers lopen een grote kans problemen te krijgen met de ontwikkeling van hun identiteit. Er kan angst zijn om later een relatie aan te gaan. Sommigen trekken de grenzen op relatiegebied zo strak dat ze niet meer tot normaal leven komen. Anderen doorbreken juist alle grenzen, door bijvoorbeeld in de prostitutie te gaan.”

Dat uit cijfers van justitie blijkt dat bijna 15 procent van alle vrouwen voor hun zestiende jaar een negatieve seksuele ervaring binnen de familie heeft gehad, is geen verrassing voor Borst, die onder meer godsdienst doceert aan de pabo van de Christelijke Hogeschool Ede. „Ik zeg tegen studenten: Houd er rekening mee dat je in een klas slachtoffers hebt zitten en dat er zich onder de ouders die op ouderavond komen daders bevinden.”

Heerst er in allochtone kring een taboe op seksueel misbruik? Borst: „Mijn indruk is dat incest in allochtone kring als sterk onnatuurlijk wordt gezien. Tegelijk speelt er een sterke schaamtecultuur. Een allochtoon slachtoffer zal niet gauw naar zijn mentor stappen. Als een slachtoffer in allochtone kring naar buiten treedt, hangt daar een prijskaartje aan. Het slachtoffer kan door de familie worden gestraft. Of incest in allochtone kring meer of juist minder voorkomt, is daarom moeilijk te bepalen.”

Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) van het ministerie van Veiligheid en Justitie stelt dat incest in alle lagen van de bevolking voorkomt. Maar het zwaartepunt ligt in gezinnen met een problematische achtergrond. Borst herkent dat. „Prof. dr. Ruud Bullens, bijzonder hoogleraar forensische kinder- en jeugdpsychologie, wijst erop dat bijvoorbeeld werkloosheid en alcoholisme bij de vader of een zieke moeder incestbevorderende factoren zijn. Al is het geen garantie dat in een gezin waarin alles lekker loopt geen seksueel misbruik voorkomt.”

Kerkenraden

Seksueel misbruik gaat ook orthodox-christelijke kring niet voorbij. Borst heeft contacten met daders en slachtoffers en adviseert kerkenraden. „Waarschijnlijk komt incest in kerkelijke kring even veel voor als in niet-kerkelijke bevolkingsgroepen. Dat is natuurlijk heel schrijnend. Kerkmensen zouden beter moeten weten. Ze horen iedere zondag de Tien Geboden voorlezen.”

In kerkelijke kring signaleert Borst het nodige leed onder incestslachtoffers. „Als ik over dit onderwerp een lezing houd, krijg ik in de dagen daarna vrijwel standaard reacties van slachtoffers van seksueel misbruik. Niet alleen van vrouwen, ook steeds meer van mannen.”

Tot zijn blijdschap nemen „veel predikanten en kerkenraden” in orthodox-christelijke kring het probleem van incest serieus. „Ik kreeg deze week hierover nog een vraag van een kerkenraad van een gereformeerde gemeente.”

Een kerkelijke gemeenschap kan de aanpak van misstanden bevorderen, denkt Borst. „Binnen een kerkelijke gemeente zijn er mensen die zowel dader als slachtoffer op het spoor kunnen komen. Er is kerkelijke tucht. Bij een biljartclub zal er minder oog zijn voor seksueel misbruik.”

Incestkwesties zijn voor kerkenraden „geweldig moeilijk”, merkt Borst. „Je ziet heel vaak dat er partijen ontstaan rond de dader. De één zegt: Die man moet hangen. De ander vindt: Die man moet hulp hebben. De één wil aangifte doen, de ander niet. Kerkenraden bidden vaak: „Heere God, geef rust in de gemeente.” Maar die rust mag niet betekenen dat misstanden met de mantel der liefde worden bedekt.”