Elke zeven jaar stelt de Unie, met de in het verdrag voorgeschreven unanimiteit, het plafond vast voor de betalingen vanuit de gemeenschappelijke kas gedurende een termijn van genoemde omvang: de financiële perspectieven, zoals het heet in het jargon. Het budget voor een afzonderlijk kalenderjaar dient te passen binnen die langetermijnafspraken.

Het huidige kader in dit verband bestrijkt de periode tot en met 2013. Aan het einde ervan, liefst ruim ervoor, dient er overeenstemming te zijn over de beleidslijnen en de daaraan gekoppelde fondsen vanaf 2014 tot en met 2020. Voorlopig tijd genoeg, zou je denken, maar de ervaring leert anders. Er zitten 27 lidstaten aan tafel en met dat gezelschap een akkoord bereiken over een zo complex dossier, is een klus die heel veel geduld vergt.

Eurocommissaris Janusz Lewandowski (Begroting) was eerder deze week op bezoek in Den Haag. In zijn besprekingen daar zal hij hebben geconstateerd dat het kabinet-Rutte de messen slijpt voor een pittige confrontatie.

In de eerste plaats over de hoogte van de ‘contributie’ aan Brussel. Nederland behoort tot de nettobetalers in de EU. Het draagt meer af dan het ontvangt. In de onderhandelingen over de lopende meerjarencijfers lukte het toenmalig premier Balkenende en diens minister van Financiën Zalm een korting van 1 miljard euro binnen te halen. De zittende regeringsploeg zet erop in daar nog eens eenzelfde bedrag aan toe te voegen.

Op medewerking van Lewandowski hoeft zij niet te rekenen. Die bepleit een debat „zonder taboes”, gaf hij enkele dagen terug aan. Zelfs de korting die de Britse oud-premier Thatcher in de jaren tachtig wist te bedingen met de beroemde woorden „I want my money back”, staat wat hem betreft ter discussie. Hetzelfde zegt hij over de reductie die Nederland in 2006 in de wacht sleepte. Om dus maar te zwijgen van een verdere vergroting van dat voordeel.

Het kabinet predikt ook in Europa zuinigheid. De uitgaven beperken en het geld effectief besteden, luidt de boodschap. Rutte vindt daarbij in zijn collega Cameron van het Verenigd Koninkrijk een trouwe bondgenoot. Die benadrukte op een EU-top in december al dat het budget alleen mag stijgen om de inflatie te compenseren. Hij slaagde erin de Duitse bondskanselier Merkel en de Franse president Sarkozy te winnen voor die stellingname. Maar we weten dat de laatstgenoemde twee er tevens aan hechten dat hun boeren volop inkomenssteun blijven ontvangen uit de landbouwpot.

De Unie moet zich bij elke uitgave afvragen of die wel echt nodig is, meent het kabinet. En verder opteert het onder meer voor: alleen kerntaken behartigen, subsidies zo veel mogelijk beperken tot projecten die innovatie en duurzaamheid bevorderen en financiële middelen om economische achterstanden van regio’s weg te werken enkel toekennen aan de minder welvarende lidstaten.

Bij een meerderheid van het Europees Parlement, dat ook meebeslist over de portemonnee, zullen de standpunten van Nederland niet in goede aarde vallen. De EU krijgt steeds meer taken en heeft veel ambities, dan zul je daar ook de bijbehorende euro’s voor beschikbaar moeten stellen, luidt de redenering van de betrokken afgevaardigden.

Een andere heikel punt in het overleg zal de introductie van Europese belastingen zijn. Tot dusver is de gemeenschap voor wat betreft haar financiering aangewezen op de lidstaten. Zij kan zelf geen inkomstenbronnen aanboren. Nederland wil dat zo houden. Fiscale politiek behoort tot de nationale bevoegdheden, benadrukt Den Haag. En het staat daarin niet alleen.

Toch zal Lewandowski, met steun van de rest van de Commissie van voorzitter Barroso, voorstellen ontvouwen voor het verwerven van eigen middelen. Daarbij gaan de gedachten uit naar heffingen in de sfeer van de financiële sector, de luchtvaart en de energie.

In juni presenteert de Poolse commissaris zijn concept voor de meerjarenbegroting. Daarna brandt de slag om de centen in Europa in alle hevigheid los.