Naar schatting werd bijna 2 procent van de 1,5 miljoen melkkoeien geruimd als gevolg van mkz, maar de invloed daarvan op de melkproductie was klein. Er was ondanks de mkz-crisis zelfs sprake van een stijging met 1 procent naar 11,2 miljoen ton melk. Als oorzaken wees Van den Berg op de relatief snelle herbevolking van de stallen, terwijl de melkveebedrijven die niet werden getroffen door mkz hun koeien langer hielden.

Ondanks de mkz-crisis ontwikkelde de zuivelmarkt zich positief vanwege de grotere vraag naar kaas. Volgens Van den Berg had de gekkekoeienziekte bse tot gevolg dat de consument meer kaas kocht als vervanger voor vlees.

Mede door een gunstige wereldmarkt stegen in de eerste helft van 2001 de prijzen en afzet van zuivelproducten. Hierdoor kon de Europese Commissie de landbouwsubsidies verlagen. Zo werd voor melkpoeder op een gegeven moment helemaal geen steun meer verleend. „Deze situatie was sinds mensenheugenis niet meer voorgekomen.”

In de tweede helft van het jaar verslechterde de situatie weer door een stijging van de melkproductie en een stagnerende vraag op zowel de Europese als de wereldmarkt, waardoor de prijzen van sommige producten snel daalden. Over een eventueel herstel van de markt valt volgens Van den Berg nog weinig te zeggen.

Door de problemen werd in 2001 uiteindelijk 39.000 ton boter de Europese interventiepakhuizen ingereden, waarvan 13.000 ton uit Nederland. Toch was 2001 voor de Europese Unie een zeer goedkoop zuiveljaar, aldus de voorzitter. De totale uitgaven voor de sector lagen in vergelijking met voorgaande jaren op een erg laag niveau. „Zij zullen in 2001 nog geen 5 procent uitmaken van de totale Brusselse landbouwsubsidies. Het gaat daarbij om een bedrag van 2 eurocent per liter melk.”

De melkveehouders profiteerden van de vrij gunstige situatie in 2001 door een ongeveer 6 procent hogere melkprijs. Toch zal hun inkomen iets dalen doordat de prijzen voor slachtrundvee door de mkz- en bse-crisis sterk zijn gedaald.

Een nadeel voor de internationale concurrentiekracht van de Nederlandse boeren vormt de hoge kostprijs. Door vooral de hoge grond- en melkquotumprijzen staat Nederland met een kostprijs per koe van 75.000 gulden in Europa aan kop. De laagste kostprijs in de EU is 20.000 gulden. Een minpunt is ook dat de toename van de schaalgrootte in Nederland zich langzamer ontwikkelt dan die van de belangrijke concurrent Denemarken. De Nederlandse zuivelindustrie probeert de positie van de sector te versterken door de nadruk te leggen op het maken van producten met een hogere toegevoegde waarde.