Rebellen zijn in Ivoorkust de helden
Voor de inwoners van de stad Danane in het westen van Ivoorkust zijn de rebellen die er de dienst uitmaken, helden die hun stad hebben bevrijd van de Liberiaanse bezetters. De rebellen zijn brutaal en racen het liefst zo hard mogelijk met hun jeeps door de stad, de kalasjnikovs en granaatwerpers in de aanslag, maar toch… „De rebellen hebben ons gered en er heerst weer vrede”, zegt inwoner Patrick Bessoueu.
In Ivoorkust brak in september een burgeroorlog uit na een couppoging tegen president Laurent Gbagbo. In januari maakte een vredesverdrag tussen de regering en de rebellen een einde aan de meeste gevechten. Het land is sindsdien verdeeld in het door de rebellen beheerst noorden en het regeringsgetrouwe zuiden. In het westen van het land wordt, vredesverdrag of niet, nog steeds gevochten. Daar zijn onder meer strijders uit buurland Liberia bij betrokken.
Sinds vorige maand doorkruisen Ivoriaanse opstandelingen het westen van het land om Liberiaanse gewapende groepen te bestrijden die van de chaos gebruik hebben gemaakt om Ivoorkust binnen te komen. In zeven jaar burgeroorlog is in Liberia een generatie toekomstloze jongeren opgegroeid, die met hun kalasjnikovs hun geld verdienen. In Ivoorkust hebben ze bij de strijdende partijen gesolliciteerd als huurling. Als dat niet lukte gaven de Liberianen zich over aan plunderingen. De Liberiaanse regering probeert naar eigen zeggen te voorkomen dat de Liberiaanse strijders de grens met Ivoorkust oversteken. Daar komt weinig van terecht.
De mensen die Danane ontvluchtten toen de Liberianen er de baas waren, spraken van roof, moordpartijen en verkrachting door de strijders. In de gebieden in het westen van Ivoorkust waar de Ivoriaanse rebellen geen aanvallen tegen de Liberianen hebben uitgevoerd, zagen journalisten afgelopen weekeinde verbrande huizen en ontbindende lichamen in de straten.
De controlepost aan de rand van Danane is versierd met de Ivoriaanse vlag, munitie, hoorns van dieren en een houten beeld van een bebaarde oude man, die volgens de rebellen speciale krachten heeft. Danane was voor de rebellen er kwamen „een complete chaos”, zegt een korporaal. Volgens een ander heerste er „totale onveiligheid.” Sergeant Cherif Ousmane, die met slechts honderd man de Liberianen de stad uit gooide, zegt: „De stad was dood, de inwoners waren volledig geterroriseerd.”
De rebellen zeggen Danane en omgeving, waar hele dorpen waren leeggelopen uit angst voor de Liberianen, nu volledig onder controle te hebben. In de stad komt het dagelijks leven weer langzaam op gang. Restaurants en markten zijn open, maar geld is schaars en koffie en cacao staan te rotten op de plantages.
De situatie in de stad is volgens de Franse vredestroepen, die dit weekend het westen van Ivoorkust zijn binnengetrokken om orde op zaken te stellen, veel beter dan in de gebieden die de Ivoriaanse regering „onder controle” heeft. „Alles was vernield langs de weg hierheen”, zegt de Franse kolonel Christian Annette. „Er zijn geen dorpen meer en iedereen is verdwenen.” Annette weet niet wie verantwoordelijk is voor het geweld, maar zegt dat de paar achtergebleven dorpelingen die hij gesproken heeft allemaal de Liberiaanse strijders in dienst van de Ivoriaanse regering beschuldigen.
Het is een van de redenen waarom de inwoners van Danane geen vertrouwen hebben in de regering van president Gbagbo. „We willen deze moordenaar niet aan de macht”, zegt Bessoueu. „Onze bevrijders waren doorgegaan naar (de zakenhoofdstad) Abidjan, als de Fransen er niet waren geweest.”
Bij de controlepost staan de rebellen stram in de houding om de rest van de Franse vredestroepen te begroeten. Maar als de moderne pantserwagens voorbijrollen, hebben ze toch moeite om stil te blijven staan. „Dit is serieus, hè? Dit is geen grapje?” informeert een toeschouwer bij de controlepost, als hij het imposante wapentuig van zijn nieuwe beschermers ziet. „Ik denk dat we vanaf vandaag rustig kunnen slapen.”