Rondspoken is geen raar woord in deze Museumnacht. Veel musea halen alles uit de kast om zo hip mogelijk over te komen bij jongeren. Nu zijn de meeste musea inmiddels wel van hun stoffige imago af, maar veel activiteiten in de Museumnacht laten zich nog het beste beschrijven als extravagant en griezelig – het andere uiterste dus.

Het nachtelijk tijdstip lokt vreemde programma’s uit, zo blijkt. In Amsterdam kwam het Historisch Museum de laatste Museumnacht met de tentoonstelling ”The Hoerengracht.” In het natuurhistorisch Museum Boerhaave in Leiden ontleedde een medewerker rond het middernachtelijk uur een reebok in het anatomisch theater. Boijmans Van Beuningen in Rotterdam maakte reclame voor een enge expositie: „Voel de obsessie, macht, genot, begeerte en geweld in de tentoonstelling Snakes knows it’s Yoga van Nathalie Djurberg en Hans Berg. Met films en muziek vult zij de ruimte met haar onheilspellende sfeer.” Het is duidelijk dat het in de Museumnacht ook gaat om griezelen.

Gelukkig is het niet alleen maar duisternis wat de klok slaat. Zo was in Amsterdam tijdens de laatste Museumnacht de dierentuin Artis geopend, waar je nachtdieren tijdens hun nachtelijke bezigheden kon zien. In het Onderwijsmuseum in Rotterdam kon je Rotterdams leren. Bij veel evenementen speelden licht en duister een grote rol. Zaterdagavond opende de Museumnacht in Rotterdam met een lichtuitvoering in het Museumpark.

De Rotterdamse Museumnacht onderscheidde zich van andere Museumnachten doordat ook galerieën, archieven en bibliotheken opengesteld waren. Het evenement had, passend bij de Maasstad, het karakter van een grootscheeps festival. Manon Beuzenberg, persvoorlichtster van de Rotterdamse Museumnacht, geeft aan dat elke deelnemende organisatie een eigen invulling geeft aan de Museumnacht. „Het thema is dit jaar ”10x010”, waarbij 010 natuurlijk ook staat voor het kengetal van Rotterdam. Het is een thema waar je heel veel kanten mee op kunt.”

Dat klopt. Zo heeft muziekkunstenaar Peter Sterk een zogenaamde ”soundpiece” bedacht die geïnspireerd is op de nullen en enen. De muziek is te beluisteren op het Schouwburgplein in hartje Rotterdam. „Onze organisatie waardeert het dat veel musea en kunstenaars meer doen dan alleen ’s nachts de deuren openen. Ze bedachten een origineel en extra spannend programma voor de Museumnacht.”

Schot in de roos

Waar komt het fenomeen Museumnacht vandaan? In 1997 organiseren Berlijnse musea de eerste ”Lange Nacht der Museen.” Het blijkt een schot in de roos. Na 1997 blijft ook bij veel andere musea in Europa één nacht per jaar het licht aan.

De Museumnacht is niet alleen bedoeld om bezoekers en musea een plezierig feest te bezorgen. Het is veel musea er ook om te doen twintigers te interesseren in geschiedenis, kunst en cultuur. Een extra spannende tentoonstelling en activiteiten waarin bezoekers direct betrokken worden (speel de hoofdrol in dit kunstwerk!) moeten de jonge mensen over de drempel helpen. Of deze doelgroep op een gewone dag ook weer eens komt kijken, blijft echter de vraag.

Vrijwel altijd wordt het evenement in de nacht van zaterdag op zondag gehouden. Tot twee uur ’s nachts is het mogelijk om musea en galerieën in en uit te lopen. Het is een goedkope manier van cultuur snuiven, want één kaartje geeft toegang tot alle deelnemende musea. Vaak is bij de toegangskaart ook de mogelijkheid inbegrepen om gratis gebruik te maken van het openbaar vervoer en in het geval van Rotterdam met de Museumnachtboot.