Lankmoedigheid lijkt geen eigenschap van onze tijd. Mensen hebben korte lontjes. Als aan onze grieven of bezwaren niet tegemoetgekomen wordt, spelen we op. Als ons iets niet bevalt, laten we dat weten en moeten er direct maatregelen worden getroffen. Assertiviteit is een grotere deugd dan lankmoedigheid. Er is veel onrust in onze samenleving als gevolg van een gebrek aan lankmoedigheid. Het is een uiting van onzekerheid en de angst dat we misschien iets tekortkomen. Als het onderling vertrouwen kwijnt, gaat ook de lankmoedigheid eraan.

Ongeduld

God is lankmoedig. De Bijbel maakt heel duidelijk dat God mensen ruimte geeft, Hij bevrijdt en vergeeft. Hij kan Zijn oordeel uitstellen in de hoop dat het goed komt. Dat is Zijn lankmoedigheid. In de Nederlandse Geloofsbelijdenis wordt in artikel 1 gesproken over de eigenschappen van God. Die term is eigenlijk te afstandelijk. Alsof wij de eigenschappen van God objectief kunnen vaststellen. Lankmoedigheid wordt in dat eerste artikel niet genoemd. Wel dat God een „zeer overvloedige Bron van al het goede” is. Zo is God ook lankmoedig. En dat is geen eigenschap, maar een gezindheid van God die we mogen leren kennen.

Het is vaker gezegd: lankmoedigheid is niet precies hetzelfde als geduld. Beide woorden kunnen zelfs het tegenovergestelde betekenen. Als we lang op iets moeten wachten, kunnen we geïrriteerd raken. Dit ongeduld verraadt dat we hebben zitten wachten op ons eigen voordeel. Geduld opbrengen is moeilijk als we menen ergens recht op te hebben. Dan worden we kortaf en onhebbelijk. God is in Zijn lankmoedigheid niet kortaf, Hij blijft ook niet staan op Zijn voordeel, maar gunt aan anderen. Daarom wordt Zijn lankmoedigheid in de Bijbel steeds verbonden met goedertierenheid.

De wereld is vol van gebrek aan lankmoedigheid. We kunnen de ander moeilijk verdragen, wat ons niet bevalt moet uit onze ogen verdwijnen. God is niet zo. De wereld bestaat door Zijn lankmoedigheid. Hij rekent ons niet af, maar is bedacht op ons voordeel. Hij wil ruimte scheppen voor Zijn Koninkrijk, door alles heen. Zijn lankmoedigheid laat niet het kwaad bestaan –Zijn oordeel is er ook–, nee, Hij wil een overvloedige bron van al het goede zijn.

Dankbaar

Wat betekent dit voor ons? Wij mogen dankbaar zijn voor een land met een functionerende overheid en waar een rechtsorde bestaat die ons beschermt. Dictaturen zijn meestal niet lankmoedig. Laten we dankbaar zijn voor de rechtsstaat waarin we leven. Ook dat is Gods lankmoedigheid. Ook mogen we heel zuinig zijn op de ruimte die we hebben als christenen om in onze samenleving te werken. Er zijn landen waar die mogelijkheid niet bestaat. Verder behoren wij geen mensen te zijn die anderen naar de keel grijpen wanneer zij ons iets schuldig zijn.

Een samenleving gaat te gronde als de lankmoedigheid niet meer bestaat. Lankmoedigheid geeft ruimte om te leven en te werken tot Gods eer. Van die ruimte mag de christelijke politiek gebruikmaken door in woord en daad te wijzen op God als Bron van al het goede voor mens en samenleving.

De auteur is lid van de Eerste Kamer voor de ChristenUnie.