Ter voorbereiding op de behandeling van het thema wordt er op 19 maart in Harderwijk een conferentie belegd. Bij wijze van „voorproef” houdt dr. E. A. de Boer, een van de sprekers op deze conferentie, donderdagavond in Zwolle een winterlezing over het onderwerp, aan de hand van zijn boek ”Zij aan zij. Pleidooi voor een vrouwelijk ambt in de kerk”.

De generale synode van Zwolle-Zuid besloot in 2008 tot een brede bezinning over de plaats van mannen en –vooral– vrouwen in de kerk. Hoe kunnen vrouwen in de eredienst worden ingezet? Welke diaconale en pastorale taken mogen zij vervullen? En wat betekent dat voor de invulling van de ambten?

Op de synodetafel lag een rapport van deputaten ”m/v in de kerk”, dat nog eens duidelijk maakte hoe verschillend er binnen de GKV over de vrouw in het ambt wordt gedacht. Het deputaatschap deed verslag van een onderzoek onder leden en predikanten binnen de GKV. Daaruit bleek dat ongeveer de helft van de leden en een ruime meerderheid van de predikanten positief staan ten opzichte van het toelaten van vrouwen tot het ambt van diaken. De overgrote meerderheid van de kerkleden heeft echter „geen problemen” met de huidige praktijk, waarin vrouwen geen ouderling of predikant kunnen worden.

De synode koos voor een driesporenbeleid: een wetenschappelijke studie door de Theologische Universiteit Kampen (TUK), bezinning binnen de kerken en praktische besluiten op korte termijn. Die besluiten moet de generale synode van Harderwijk, die eind januari begon, binnenkort gaan nemen.

De TUK ging aan de slag met een apart budget voor wetenschappelijke bezinning over vrouwen in de kerk. Dat resulteerde onder meer in de studie ”Als vrouwen het Woord doen. Over Schriftgezag, hermeneutiek en het waarom van de apostolische instructie aan vrouwen” van drs. Myriam Klinker-de Klerck. Zij spreekt eveneens op de conferentie in Harderwijk, die als doel heeft „de knelpunten te verhelderen” en de synodeleden voor te bereiden op de behandeling van het thema later dit voorjaar.

Deputaten zorgden voor studiemateriaal voor de kerken om de bezinning verder op gang te brengen. Er kwamen een werkboek uit en een documentaire, en er werden in juni vorig jaar regiobijeenkomsten belegd. Vanuit de kerken verschenen twee brochures over de vrouw in het ambt: van ds. J. J. Schreuder en van dr. H. J. C. C. J. Wilschut.

Deputaten hebben de indruk dat er in veel gemeenten open en ontspannen is gesproken over het thema, zo schrijven zij in hun rapport aan de synode van Harderwijk. Maar de meningen lopen uiteen. „Er leven standpunten in de gemeenten zoals „direct stoppen met de discussie omdat die tegen de Schrift ingaat” tot de verwachting dat „openstelling van de ambten door zusters welwillend ontvangen zal worden.” Alle ondervraagden geven aan dat het belangrijk is om Gods wil te doen en Zijn Woord te laten spreken.”

Wat het deputaatschap ”m/v in de kerk” betreft, is de conferentie op 19 maart het sluitstuk van de bezinning. De generale synode is nu aan zet. Het is daarom opmerkelijk dat een ander deputaatschap (het generaal diaconaal deputaatschap) wél al met een aanbeveling komt. „Er is geen Bijbels bezwaar om vrouwen te bevestigen in het ambt van diaken”, schrijven zij in hun beleidsrapport, „mits het diakenambt wordt losgemaakt van regeertaken in de kerk.”

Deputaten stellen voor onderzoek te doen naar de vraag of een eigen ambt voor vrouwen als diacones de voorkeur verdient boven een gemengde diaconie, en naar het functioneren van vrouwelijke diakenen of diaconessen buiten de GKV.

Of zo’n onderzoek er komt, is nu aan de generale synode. Daarom is de formulering over het ambt in de nieuwe conceptkerkorde wat voorbarig. Daar staat in artikel B 7.1: „Op grond van haar inzicht in de Heilige Schrift stellen de kerken de ambten van predikant en ouderling alleen open voor broeders. Het ambt van diaken staat ook open voor zusters.”

Het zal voor de 36 synodeleden in Harderwijk nog lastig worden om een besluit over ”m/v in de kerk” te nemen. Deputaten merkten het al bij de uitvoering van hun taken: de kerken beschouwen dit als een beladen onderwerp, met name vanwege de vragen rond de vrouw in het ambt. Het lijkt inderdaad „de functie van een sjibbolet te krijgen.”