„Een sneeuwbaleffect” kan de uitspraak van het kabinet hebben. Dat denkt de Rhenense wethouder Van Leeuwen (SGP). Het college van B en W van Rhenen besloot begin februari dat raadsleden, wethouders en burgemeester voor de duur van hun zittingsperiode trouwambtenaar mochten zijn.

Het Rhenense besluit geldt dus voor volksvertegenwoordigers en bestuurders die gewetensbezwaren hebben tegen het sluiten van homohuwelijken – in de praktijk meestal christenpolitici. Zij kunnen niet verplicht worden om ook huwelijken tussen partners van hetzelfde geslacht te sluiten.

Het besluit van Rhenen leidde vorige maand direct tot Kamervragen van de PvdA. Er moet helemáál geen ruimte zijn voor ambtenaren met gewetensbezwaren, vindt die partij.

Maar minister Van Bijsterveldt van Onderwijs, die ook verantwoordelijk is voor homo-emancipatie, nam het maandag in de antwoorden op de vragen op voor Rhenen. Ze benadrukt dat de gemeente de vrijheid heeft om haar eigen beleid te voeren, als er maar een waarborg is dat huwelijken tussen mensen van hetzelfde geslacht mogelijk zijn.

Eén kanttekening heeft de minister nog: ze vindt het vreemd dat in Rhenen college- en raadsleden wel gewetensbezwaren mogen hebben en andere trouwambtenaren niet. Voor een dergelijk onderscheid is volgens haar een objectieve rechtvaardiging nodig, „hetgeen vooralsnog niet is aangetoond.”

De Rhenense wethouder Van Leeuwen (SGP) ziet in die laatste passage openingen voor een verdere uitbreiding van het beleid, zei hij vanmorgen. Eerder gaf hij aan dat de ruimte voor gewetensbezwaarde politici het „maximaal haalbare” zou zijn, maar nu ziet hij kansen voor álle bezwaarde ambtenaren. „Dit antwoord gaat verder dan alle andere antwoorden van het kabinet tot nu toe. We worden nu bevrijd van de beschuldiging dat wij discrimineren. Precies het tegenovergestelde is het geval: nu kunnen ook onze mensen kiezen door wie ze getrouwd willen worden. Er komt alleen maar meer keus.”

Waarschijnlijk dienen SGP en ChristenUnie in de komende raadsvergadering van 22 maart een motie in die een verdere uitbreiding mogelijk moet maken.

SGP-fractievoorzitter W. G. Hulsman ziet het liefst dat er voor alle trouwambtenaren, bijzondere en gewone, ruimte komt om gewetensbezwaren te hebben. „Waarom zou er onderscheid moeten zijn? Dat zou een vreemde constructie zijn.”

Toch is het niet zijn voornaamste doel om de regeling in Rhenen verder te verbreden. „Ons eerste doel is ernaar te streven dat de breedte van de Rhenense samenleving weerspiegeld wordt in het trouwambtenarenkorps. Natuurlijk vind ik daarnaast wel dat we alle ruimte die er is, moeten gebruiken.”

Verschillende oppositiepartijen in Rhenen beraden zich op tegenstappen. „Ik wil met de andere fractievoorzitters overleggen om te kijken wat we kunnen doen”, zegt fractievoorzitter Veldboer van de Progressieve Combinatie. „Het is niet zo dat we achterover leunen omdat de minister nu eenmaal wat heeft gezegd.”

Ook het COC is ontstemd; de organisatie vindt dat alle trouwambtenaren alle huwelijken moeten sluiten. Het liefst ziet het COC dat dit landelijk in regelgeving wordt vastgelegd.