Referendum in Egypte over grondwet
DEN HAAG – De Egyptische bevolking mag zich op 19 maart in een referendum uitspreken over wijzigingen in de grondwet die de weg vrij moeten maken voor meer democratie in het Noord-Afrikaanse land. Dat heeft de militaire raad vrijdag bekendgemaakt.
De Egyptische strijdkrachten willen hun militairen na referendum en verkiezingen zo snel mogelijk terugtrekken naar de kazernes, aldus een hoge Egyptische diplomaat die anoniem wil blijven.
Enkele rechtsgeleerden werken nu aan voorstellen voor veranderingen in de grondwet. De nieuwe grondwet zal het naar verwachting makkelijker maken voor partijen om deel te nemen aan verkiezingen voor het presidentschap en het parlement. De huidige grondwet is op maat gemaakt om ervoor te zorgen dat vooral leden van de partij van oud-president Hosni Mubarak meedoen en winnen.
Bovendien wordt de president in de nieuwe grondwet naar verluidt voor vier jaar gekozen en mag hij zijn termijn maar één keer verlengen. Daarmee komt er een eind aan het huidige gebruik dat de president zijn termijnen onbeperkt verlengt. Diens macht wordt verder ingeperkt doordat hij niet langer de bevoegdheid heeft de grondwet te wijzigen. Deze bevoegdheid gaat naar het parlement. Een noodtoestand, een situatie waarin de grondwet buiten werking wordt gesteld, mag niet langer dan zes maanden duren.
Als oppositiepartijen het met de huidige veranderingen in de grondwet niet eens zijn mogen ze, naar gelang hun sterkte in het nieuw te kiezen parlement, daar wijzingen voorstellen. Daarmee wordt tegemoetgekomen aan een van de belangrijkste eisen van de demonstranten op het Tahrirplein.
De Hoge Raad van de Egyptische Strijdkrachten wil nog voor de zomer verkiezingen voor een nieuw parlement. De president zou dan in september moeten worden gekozen. Een deel van de Egyptische demonstranten is het hiermee echter niet eens. Volgens hen blijft er te weinig tijd over voor de oppositiepartijen om zich te organiseren. Ze willen daarom dat de veranderingen in de grondwet niet door enkele rechtsgeleerden wordt gemaakt maar door een commissie. De hoge diplomaat betwijfelt echter of dat een haalbaar idee is. „Daarmee zou ten minste twee jaar mee gemoeid zijn. Dat zou hun tijd geven om zich in partijen te organiseren, maar niets wijst erop dat de militairen daarmee zullen instemmen. “
De demonstranten eisen verder dat de Nationaal Democratische Partij van oud-president Mubarak wordt ontmanteld, omdat ze de partijstructuur wantrouwen. De hoge diplomaat wijst er op dat de demonstranten van het eerste uur veranderd zijn. Moslimbroeders en intellectuelen van allerlei gezindten en politieke stromingen hebben zich op de jeugdige demonstranten gestort, in een poging hen voor zich te winnen. De demonstranten zijn daardoor ook geen eenheid meer, maar onder te verdelen naar verschillende politieke stromingen.
Een van de hoofdthema’s van de demonstranten is de bestrijding van de corruptie. Er zijn door verschillende media enorme bedragen genoemd die verduisterd zouden zijn, wat volgens de diplomaat vaak rijkelijk hoge schattingen zijn. „Dat geeft overspannen verwachtingen, waardoor er mogelijk nieuwe onlusten ontstaan als blijkt dat de bedragen lager uitvallen.” Volgens de diplomaat gaat het de verspreiders van de geruchten daar echter juist om.
Eén ding is zeker in alle onderhandelingen en dat is dat een nieuwe president veel meer naar de bevolking zal moeten luisteren dan Mubarak deed.