CATECHISMUS: Een catechismus is een overzicht van de beginselen of voornaamste waarheden van de leer van een kerk, opgesteld in de vorm van vragen en antwoorden of korte artikelen. De bekendste zijn de Heidelbergse Catechismus (1563) en de Catechismus van de Katholieke Kerk (1992/1997).

HEIDELBERG: De Heidelbergse Catechismus kwam tot stand in Heidelberg in 1563. Keurvorst Frederik III van de Palts wilde hem gebruiken om de gereformeerde geloofsleer in te voeren. De belangrijkste auteur was Zacharias Ursinus, hoogleraar te Heidelberg. Ook Caspar Olevianus had een belangrijk aandeel.

KENMERKEN: De Heidelbergse Catechismus, geschreven in de vraag-en-antwoordvorm, is vooral een troostboek. Het bestaat uit drie delen: kennis van ellende, verlossing en dankbaarheid, de drie dimensies van het christelijk geloof. Het gaat hierbij niet om een aantal waarheden, maar om de persoonlijke beleving van het geloof. In de eerste vraag gaat het over de enige troost van een christen. De catechismus telt 129 vragen en antwoorden, verdeeld over 52 zondagen. In de derde druk (1563) is vraag en antwoord 80 over de roomse mis uitgebreid.

NEDERLAND: De Heidelbergse Catechismus was van uitzonderlijke kwaliteit. Al snel gebruikten veel gereformeerden in Nederland het leerboek. Van de Nederlandse vertalingen is die van Petrus Datheen uit 1566 de belangrijkste. Deze verscheen samen met zijn psalmberijming. Diverse kerkelijke vergaderingen namen de Heidelberger aan als confessie. De nationale synode van Den Haag besloot in 1586 dat de gereformeerde kerken voortaan de Heidelbergse Catechismus moesten gebruiken. Sindsdien zijn de leerdienst en de ”HC” onafscheidelijk met elkaar verbonden.

www.heidelbergsecatechismus.nl