Gregoriaanse hymnen en psalmen
Waarop zijn onze psalmmelodieën gebaseerd? Volksliedjes, waarop een Bijbelse tekst is gezet (contrafact)? Regelrechte uitlopers van het gregoriaans? Griekse invloeden? Synagogale? J. W. N. Valkestijn publiceerde in 2000 een boek over het gregoriaans waarin hij bij veertien Geneefse psalmen een parallel ziet met gregoriaanse hymnen.
Gerrit Wielenga (1926-2010), hoogleraar geneeskunde, studeerde in zijn vrije tijd orgel en compositie bij diverse vakmusici. Hij kwam op het idee deze veertien hymnen te laten zingen en met orgelcomposities te verbinden aan de psalmzettingen van Goudimel. De organisten Wout van Andel, Toon Hagen, Jan Hage en Aart de Kort werden in het project betrokken, alsmede Hans Jansen, die de Schola Cantorum Gregoriana leidt. Uitgeverij Boeijenga maakte er een prachtige cd van met een goed gedocumenteerd, keurig verzorgd tekstboekje. Hulde!
Het komt mij wel als anachronistisch voor dat steeds met Goudimel wordt besloten, terwijl de melodie door een compositie in eigentijds klankidioom is voorafgegaan. Wilde de projectleider iets cirkelachtigs uitbeelden: van gregoriaans naar Goudimel, van de ene zangstijl naar de andere, waarbij het orgel slechts interludium is?
Jammer dat de Latijnse teksten niet vertaald zijn. De sublieme organisten spelen op het fraaie orgel van de Grote Kerk in Gorinchem, grotendeels in minimalmusicstijl: het thema gefragmenteerd getoonzet in kleine afstanden en ritmische wisselingen. Boeijenga geeft ook de composities uit. Hagen doet dat in eigen beheer.
Musicologen, dirigenten, muziekdocenten, organisten en liefhebbers van complexere klassieke muziek kunnen zich verrijken met deze uitgaven!
14 Pseavmes – Compositions for Organ based on Gregorian Hymns; Wout van Andel, Jan Hage, Toon Hagen, Aart de Kort, Gerrit Wielenga; Schola Cantorum Gregoriana o.l.v. Hans Jansen; Boeijenga Music Publications (BECD 004); € 25,-; www.muziekhandel-boeijenga.nl
Aart de Kort, orgel Grote Kerk Gorinchem
Schola Gregoriana Cantorum
Aart de Kort, orgel Grote Kerk Gorinchem.