Militaire plannenmakers wereldwijd watertanden bij het zien van het ”flying armoured vehicle”. Het gepantserde voertuig, vergelijkbaar met de door de Amerikaanse strijdkrachten gebruikte Humvee, kan militairen en middelen vervoeren. Bovendien kunnen militairen die in een hinderlaag terechtkomen, zich snel uit de voeten maken. Het voertuig verandert met een druk op de knop in een vliegtuig. Ook handig om in rap tempo gewonde soldaten af te voeren, die anders moeten wachten op een medische helikopter.

Het Defense Advanced Research Projects Agency (Darpa), onderdeel van het Amerikaanse ministerie van Defensie, reserveerde eind vorig jaar 50 miljoen euro voor de ontwikkeling van het vliegende pantservoertuig. Er moeten vier militairen met complete uitrusting in passen.

Een prototype van het vliegvoertuig moet in 2015 klaar zijn. Werknaam is voorlopig Transformer of TX. „We proberen de inzet en de uitrusting van grondvoertuigen te combineren met de flexibiliteit van helikopters”, zegt een Darpawoordvoerder. Het voertuig moet alle vormen van bedreiging aankunnen.

De Transformer zou de oplossing zijn voor ”killer nummer 1” in brandhaarden zoals Irak en Afghanistan: bermbommen. Tegen de geïmproviseerde explosieven is weinig kruid gewassen. Dit voertuig zou letterlijk over gevaarlijke gebieden heen kunnen vliegen. Als de militairen de kust veilig achten, kunnen ze weer naar de grond.

Er is de Amerikanen veel aan gelegen om zich te wapenen tegen de vijand die de meeste slachtoffers in Irak en Afghanistan maakt. Honderden militairen kwamen door de onzichtbare vijand om het leven. Ook 11 van de 24 in Afghanistan omgekomen Nederlandse militairen waren het slachtoffer van een bermbom. De eerste was de 21-jarige korporaal Cor Strik, die op vrijdag 20 april 2007 in de provincie Helmand op een bermbom stapte.

Verschillende Amerikaanse defensiebedrijven zijn betrokken bij de ontwikkeling van de Transformer. Grote bedrijven zoals Lockheed Martin, Bell Helicopter en AAI Corporation, maar ook kleintjes. Een van de belangrijkste is Terrafugia, een bedrijf uit het plaatsje Woburn in de staat Massachusetts. Het bedrijf werkt al sinds 2006 aan een kleine auto die ook kan vliegen. „Veel mensen beweerden dat het ons nooit zou lukken om een auto te laten vliegen”, zegt directeur Carl Dietrich van Terrafugia. „Maar hij doet het.”

Transition, heet de vliegauto die later dit jaar in de Verenigde Staten te koop is. Dietrich verwacht er 200 per jaar te kunnen verkopen. De Transition past in een gewone huis-tuin-en-keukengarage en slurpt benzine aan de normale pomp. De automobilist die ook wil vliegen heeft maar twintig uur instructie nodig. Wil hij of zij de lucht in, dan verandert de auto met een druk op de knop binnen twintig seconden in een vliegtuigje. De vleugels kunnen dubbelklappen. Om omhoog te kunnen, moet de chauffeur die piloot wordt wel eerst even een startbaan zoeken. Phil Meteer, een gepensioneerde kolonel van de Amerikaanse luchtmacht, was de eerste Amerikaan die in 2009 met de Transition vloog. Na de testvlucht in de staat New York was hij enthousiast: „Mijn dochter kan dit. Iedereen kan dit.”

Is de Transition een vastvleugelig vliegtuig, de Transformer heeft meer weg van een helikopter. Dat is meteen ook het verschil. De Transition kan alleen vanaf een startbaan opstijgen, de Transformer doet dat zo vanuit het veld. Militairen in gevaar hebben immers geen tijd om op zoek te gaan naar een vliegveld. Laat staan dat er altijd een in de buurt is.

De Nederlandse krijgsmacht is niet betrokken bij ontwikkeling van de Transformer, meldt kapitein Jørgen Geers, woordvoerder van het ministerie van Defensie. „We volgen wel met interesse allerlei technologische ontwikkelingen.” Of het voertuig daadwerkelijk mensenlevens kan sparen, durft Geers niet te zeggen. „Ik ken de specificaties van het voertuig niet. Het is een interessant concept, al zal het ook op de grond rijden, daar waar het gevaar is.”

Defensie wapende zich tijdens de vier jaar durende missie in Uruzgan op andere manieren tegen bermbommen of geïmproviseerde explosieven (IED’s) , aldus kapitein Geers. „Een deel van onze patrouillevoertuigen, de Bushmasters, was uitgerust met een grijparm met camera die kon speuren naar in de grond verstopte explosieven.”

Ook zet Defensie in Afghanistan F-16’s in die met RecceLite zijn uitgerust. Met dit zeer geavanceerde digitale luchtverkenningssysteem worden van een bepaalde route duizenden foto’s gemaakt. Door op verschillende dagen genomen foto’s met elkaar te vergelijken, zijn bermbommen op te sporen. De F-16’s gaan ook weer mee met de nieuwe politietrainingsmissie naar Kunduz die dit voorjaar van start gaat. De vliegtuigen zullen opereren vanaf de vliegbasis in Mazar-e-Sharif.

www.terrafugia.com/NewTransition.html

Auto of vliegtuig?

Snelheid: Ruim 100 kilometer per uur op de grond en 240 in de lucht.

Bereik: Ongeveer 500 kilometer.

Lengte: Maximaal 6 meter.

Wielen: Vierwielaandrijving.

Bescherming: Lichtgewichtcomposiet, kogelvrije ramen, machinegeweren en kanonnen.

Motor: JP-8 Turboshaft.

Spanwijdte vleugels: Ruim 8 meter.

Prijs: 160.000 euro, vergelijkbaar met een Ferrari.