Omar Suleiman als tussenpaus
CAIRO (ANP/AFP) – De Egyptische president Hosni Mubarak heeft eind vorige maand een plaatsvervanger benoemd, Omar Suleiman. Deze vicepresident zou als een tussenpaus de taken van zijn omstreden chef tijdelijk over moeten nemen om het land naar een nieuw en democratischer bestel te leiden. Mubarak zelf was vicepresident toen zijn voorganger Anwar al-Sadat in 1981 werd vermoord en gold als kleurloze tussenpaus. Maar Mubarak bleek een blijvertje en regeerde maar door.
Suleiman was het hoofd van de inlichtingendiensten en zou als spionagechef als geen ander weten wat er onder de strijdkrachten leeft. Die bepalen sinds de staatsgreep van 1952 het politieke leven en later ook het economische leven in het land.
Het is niet bekend of Mubarak ervoor heeft gekozen de man die alles over de hoge officieren weet tot vicepresident te benoemen, omdat hij nu meer dan ooit op de militairen steunt. Sommige waarnemers achten het mogelijk dat de strijdkrachten zo ongerust zijn over de gang van zaken dat zij voor de zekerheid Suleiman naast Mubarak hebben neergezet. Suleiman is nooit lid geweest van Mubaraks partijapparaat, de Nationaal Democratische Partij, wat dezer dagen een groot politiek voordeel biedt.
Suleiman heeft veel met de militair elite gemeen. Hij werd in juli 1936 geboren in een arm gezin in de provincie. Hij verliet zijn geboorteplaats Qena op zoek naar vastigheid en status op de militaire academie. Net als veel van zijn geüniformeerde generatiegenoten genoot Suleiman een opleiding in de Sovjet-Unie en vocht in oorlogen, zoals die in Jemen (1962) en twee met Israël (1967 en 1973). Toen Egypte in de Koude Oorlog de Sovjet-Unie als beschermheer verruilde voor de Verenigde Staten, genoot Suleiman ook een opleiding in de VS.
Suleimans loopbaan kwam pas goed van de grond toen hij in de jaren tachtig bij de mukhabarat, de inlichtingendienst, ging werken. Hij werd in 1993 door Mubarak benoemd tot hoofd van de dienst. Daar kreeg Mubarak geen spijt van, want twee jaar later stond Suleiman erop dat Mubarak zijn eigen gepantserde auto meenam op een bezoek aan Ethiopië. De twee zaten samen in die auto, toen ze in Addis Abeba in een hinderlaag van terroristen reden. De auto redde hun leven.
Suleiman werd een vertrouweling die ook allerlei discrete diplomatieke opdrachten kreeg. Hij was onder meer betrokken bij Palestijns-Israëlische onderhandelingen en gesprekken tussen Palestijnse facties onderling. Vorig jaar verschenen er opeens verkiezingsposter met foto’s van Suleiman in Cairo maar die werden snel weggemoffeld. Suleimans gezicht zal volgens waarnemers nu vaker te zien zijn, mogelijk als de man die het land naar een ander stelsel moet leiden.
