Er treedt in ieder geval een „desastreuze” lastenverzwaring op als een pastorie een waarde van boven de 360.000 euro (ongeveer 800.000 gulden) heeft. Het aantal predikanten voor wie de maatregel negatief uitvalt, werd medio vorig jaar geschat op 400 van de 2400 dienstdoende SoW-predikanten. Van andere kerkverbanden zijn geen cijfers bekend.

Deze of volgende week ontvangen predikanten over de problematiek een schrijven van het bureau predikanten van de Samen op Weg-kerken en de Bond van Nederlandse Predikanten (BNP).

Beide hebben in het najaar, „bijgestaan door een fiscaal jurist van naam”, enkele keren overleg gevoerd met de landelijke Belastingdienst en het ministerie van Financiën. Op grond van de gesprekken was bij hen de verwachting ontstaan dat een wijziging in de eerdere opstelling mogelijk was. Half december is echter telefonisch meegedeeld dat dit niet het geval zal zijn.

De kamerleden Van der Vlies (SGP) en De Haan (CDA) hebben medio vorig jaar vragen over de kwestie gesteld aan staatssecretaris Bos van Financiën. Deze gaf toen aan dat de nieuwe regeling in individuele gevallen inderdaad nadelig kon uitpakken. Verder gaf hij aan in overleg te zullen treden met het Landelijk Dienstencentrum (LDC). Naar nu blijkt, is dat overleg echter op niets uitgelopen.

Het bureau predikanten van de SoW-kerken zal vrijwel zeker berusten in de uitkomst van het overleg met de Belastingdienst. De BNP zoekt echter nog een predikant die wil meewerken aan het uitlokken van een proefproces. Het doel hiervan is de maximale bijtelling op grond van de 1,9 procent te beperken tot het bedrag van de waarde van de besparing.

Op deze manier kan het voordeel vastgehouden worden voor hen die in een relatief goedkope pastorie wonen, en het nadeel beperkt voor anderen die eigener beweging niet kiezen voor toepassing van de loonbelasting.

De uitkomst van een fiscaal-juridische procedure acht de BNP -„hoezeer wij ons ook door argumenten gesterkt weten”- onzeker. In de jaren ’80 legde de Hervormde Kerk overigens een soortgelijk probleem aan de rechter voor. Die gaf de kerk toen gelijk.

Ook de fiscaal medewerker van deze krant, drs. W. G. van Vliet, heeft zo zijn vraagtekens bij het standpunt van de Belastingdienst. Hij merkte vorig jaar al op dat „predikanten immers niet kunnen afschrijven op de woning, terwijl ondernemers dat wel kunnen doen.”

De BNP ziet in de maatregel typisch een voorbeeld van de individualisering. „In de wetgeving is voor een groep, zoals die van predikanten, geen uitzonderingen (meer) te bedingen.”