Hij heeft zich al een beeld gevormd van het type werknemer waarnaar hij op zoek is. Het zou wel handig zijn om dit in de vacature te vermelden. Het voorkomt sollicitatiebrieven van kandidaten die niet binnen het gewenste profiel passen.

Een concrete tekst zou zijn: Voor ons verkoopteam zijn wij op zoek naar een representatieve jonge vrouw tussen de 20 en 30 jaar. Duidelijk toch? Maar het staat u bij dat dit niet is toegestaan, hoe zit dit ook al weer?

Onderscheid

In de Algemene wet gelijke behandeling is opgenomen dat het maken van onderscheid op grond van onder andere godsdienst, nationaliteit, levensovertuiging en politieke gezindheid niet is toegestaan.

Behalve de AWGB gelden ten aanzien van de sollicitant discriminatieverboden die zijn vastgelegd in de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte en in de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid, beroep en beroepsonderwijs.

In een vacature mag niet worden opgenomen dat een werkgever op zoek is naar een werknemer jonger dan 30 jaar. Verder mogen sollicitanten niet geweerd worden op grond van godsdienst, levensovertuiging of politieke gezindheid. Maar stel, een werkgever heeft een werknemer nodig die vloeiend Nederlands spreekt. Deze eis kan problemen opleveren voor allochtonen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen.

Taalvaardigheid

Mag de allochtone werknemer dan niet worden afgewezen vanwege zijn taalvaardigheid?

Duidelijk is dat een werkgever een sollicitant niet mag afwijzen om zijn godsdienst, geslacht, leeftijd of ras als zodanig. Het maken van indirect onderscheid is in sommige situaties wel toegestaan. In de AWGB is opgenomen dat indirect onderscheid objectief gerechtvaardigd kan zijn. Het onderscheid moet worden gerechtvaardigd door een legitiem doel.

De onderscheidende regeling dient bij het doel te passen en moet zowel redelijk als noodzakelijk zijn. Twee recente uitspraken van de Commissie Gelijke Behandeling maken dit duidelijk.

Gastouder

Een Roemeense vrouw werkt via een bemiddelingsbureau als gastouder. Het bemiddelingsbureau besluit niet meer voor haar te bemiddelen omdat haar (buitenlandse) diploma niet aan de eisen van de wet voldoet. Met name mensen met een niet-Nederlandse nationaliteit worden getroffen door deze beslissing.

Omdat het bemiddelingsbureau verplicht is de wettelijke voorschriften uit de Wet kinderopvang na te leven en op dit punt geen keuzevrijheid heeft, is het gemaakte onderscheid op grond van ras bij de arbeidsbemiddeling objectief gerechtvaardigd. In deze situatie is er dan ook geen sprake van verboden onderscheid op grond van nationaliteit.

Leeftijd

Een sollicitant is afgewezen voor de functie van verkoopassistent. De werkgever wilde niemand boven de 19 jaar aannemen.

Als reden gaf de werkgever aan dat de sollicitant niet in het functieprofiel paste en dat de loonkosten laag gehouden moesten worden. De commissie oordeelt dat de werkgever niet heeft kunnen bewijzen dat de leeftijd van de sollicitant hierbij geen rol heeft gespeeld en acht het gemaakte leeftijdsonderscheid niet objectief gerechtvaardigd.

Conclusie: het maken van onderscheid is alleen mogelijk wanneer hiervoor een objectieve reden aanwezig is.

De auteur is juridisch medewerker individuele belangenbehartiging. Reageren aan scribent? socialezaken@refdag.nl