Ene Ali Sayigh meldde zich aan de telefoon. „U bent genomineerd voor de Pioneer Award”, zei de man aan de andere kant. Henk de Beijer barstte in lachen uit.

De man zei dat hij van het World Renewable Energy Network (WREN), was. De directeur van ingenieursbureau De Beijer RTB had er nog nooit van gehoord. Maar toen hij zich erin verdiepte, bleek WREN een zeer gerenommeerde organisatie te zijn met vertegenwoordigers in 168 landen. Wetenschappers van over de hele wereld hebben er zitting in.

De tickets naar Abu Dhabi had hij veertien dagen later al in huis. „Nog eens twee weken later hoorde ik dat ik de prijs had gewonnen.”

Tijdens de uitreiking in november vorig jaar begreep De Beijer dat hij was opgevallen als iemand die grensverleggend bezig is met duurzame energie. „De jury vond het bijzonder dat ik niet alleen ideeën aandraag, maar er ook bedrijven bij zoek, die er een concreet product van kunnen maken.”

De uitvinder pakt een buisvormig apparaat van een halve meter lang. „Dit apparaat bijvoorbeeld. Daarin kan per kilogram acht keer meer energie dan in een autoaccu.” Ook ontwikkelde hij een ingenieus aircosysteem dat nu in België gemaakt wordt door radiatorfabrikant Jaga.

De uitvinder is naar eigen zeggen nogal nuchter onder die internationale aandacht. „Toch vind ik het een hele eer dat ik de award van deze club heb ontvangen.”

Het was niet de eerste onderscheiding die de 59-jarige Huissenaar in de wacht sleepte. Behalve een aantal vakprijzen, ontving hij in 2005 de Milieuprijs van toenmalig minister De Boer.

Een aantal vindingen van De Beijer is al enige tijd te koop, zoals het verwarmingssysteem van Vaillant dat er vanbuiten uitziet als een doorsnee hr-ketel. Ook de zonnecollector voor in de nok van het dak –waarvoor hij de Gelderse Innovatieprijs ontving– is via installateurs verkrijgbaar. Andere ideeën liggen nog bij fabrikanten op de plank, zoals een slimme energiezuinige airco voor auto’s. „Die komt pas in productie als de economie aantrekt.”

Dat zijn uitvindingen niet massaler hun weg vinden naar klanten, ligt volgens De Beijer aan het grillige subsidiebeleid van de overheid. „Neem bijvoorbeeld de subsidie op zonnepanelen. Duitsland heeft daar jarenlang consequent veel geld aan uitgegeven. Daar is het aandeel duurzame energie dan ook flink gestegen. In Nederland is de subsidie echter binnen enkele dagen op. Vooral woningcorporaties profiteren daarvan en de gewone burger vist achter het net. Het is niet verwonderlijk dat Nederland de Europese hekkensluiter is bij de opwekking van duurzame energie.”

Die gang van zaken frustreert hem. Met gevoel voor dramatiek vertaalt hij de befaamde uitspraak van de Britse uitvinder Thomas Edison naar zijn persoonlijke situatie: „Uitvinden is voor 90 procent transpiratie, 5 procent inspiratie en 5 procent frustratie.”

De Huissenaar is momenteel onder meer bezig met een systeem om zonlicht in ruimten te brengen waar het normaal gesproken niet kan komen. Met glasvezeldraden zou dat wel mogelijk moeten zijn. De Beijer heeft gerenommeerde instituten en universiteiten in het buitenland in de arm genomen om dat voor elkaar te krijgen. „Het is namelijk erg complexe techniek die veel vakkennis vereist. Maar als het lukt, kan Nederland toe met 20 procent minder elektriciteit.”

www.ares-rtb.nl

Warmte uit de nok

Wanneer nieuwe huizen niet gunstig staan ten opzichte van de zon, plaatsen woningcorporaties meestal geen zonneboilers. „Een gemiste kans”, oordeelt Henk de Beijer.

Dat probleem smeekte om een oplossing en de uitvinder toog aan het werk. Tijdens een vlucht terug van een zakenreis naar Japan kreeg hij een helder idee. „Voor een zonnecollector in de nok maakt het niet meer uit hoe het huis staat. Het zonlicht kan daar immers altijd bij.”

De nokzonneboiler zit even simpel als ingenieus in elkaar. Hij bestaat uit twee buizen die elkaar niet raken, een soort thermosfles. Zonlicht kan er ongehinderd binnenkomen. Waterdamp transporteert de zonnewarmte naar de boiler. Daaruit kan opgewarmd water worden afgetapt. „Het is eenrichtingsverkeer. Andersom werkt het systeem niet. Dus ’s winters is er bijvoorbeeld geen gevaar voor bevriezing.”

Goedkoop koele lucht

Henk de Beijer ergert zich groen en geel aan energievretende Aziatische airco’s. „Die staan vervolgens in slaapkamers waar de zon vrij naar binnen kan schijnen. Pure energieverspilling.”

De uitvinder ontwierp met succes de Solabcool, een airco die zijn energie haalt uit het warmteverschil binnen- en buitenshuis. De Belgische fabrikant Jaga maakt het apparaat sinds eind vorig jaar.

Een vergelijkbaar systeem ontwikkelde De Beijer voor auto’s van BMW en Mercedes. Gewoonlijk neemt een airco in een personenauto 5 tot 10 procent van het brandstofverbruik voor haar rekening, becijfert de Huissenaar. De Beijers airco koelt de auto met restwarmte van de motor, en vraagt dus geen extra energie. Hij hoopt dat de autofabrikanten het apparaat in productie zullen nemen zodra de economie aantrekt.