Gifford is in kritieke toestand, maar reageert wel op prikkels, aldus haar arts. Ook elf anderen zijn gewond geraakt.

Het motief van de schutter is onduidelijk, want de aangehouden dader, de 22-jarige Jared Lee Loughner, weigert vooralsnog te praten. Hij is inmiddels aangeklaagd op vijf punten waaronder poging tot moord. In zijn huis is een briefje gevonden waarin zou staan dat hij Giffords wilde vermoorden.

Ondertussen is het publieke discussie losgebarsten over de toon van het politieke debat en de impact op labiele persoonlijkheden als Loughner. „We leven in een tijd dat we allemaal eens de balans moeten opmaken van welk effect woorden op mensen hebben”, zei Congreslid James Clyburn zondag, „vooral op diegenen die niet zo stabiel zijn.”

De sheriff van Tucson, Clarence Dupnik, uitte zaterdag al stevige kritiek. Volgens hem is de woede en onverdraagzaamheid in het land langzamerhand buitensporig aan het worden. „Dat mag dan wel vrijheid van meningsuiting heten, maar dat is niet zonder gevolgen”, aldus Dupnik.

Giffords, lid van het Huis van Afgevaardigden, staat bekend als een gematigde, pragmatische en geliefde politica. Ze stemde voor de omstreden herziening van de gezondheidszorgwetgeving, waarna een ruit in haar kantoor in Tucson werd ingegooid. In november wist ze tijdens de verkiezingen haar derde termijn veilig te stellen ten koste van de Republikeinse Jesse Kelly, een kandidaat van de conservatieve Tea Party, die campagne voerde onder het motto ‘Help Gabrielle Giffords het Huis uit’.

De Tea Party en zijn boegbeeld, oud-vicepresidentskandidate Sarah Palin, hadden het district van Giffords in Arizona aangewezen als een van de twintig die op de Democraten moesten worden veroverd. Onder de slogan ‘take back the 20’ werd specifiek campagne gevoerd tegen de kandidaten daar. De bijbehorende website, www.B-takebackthe20.B-com, is sinds de tragedie in Tucson onbereikbaar. Daarop was een kaart van Amerika te zien waarop ieder te heroveren district was voorzien van het vizier van een vuurwapen.

Giffords zei daar enkele maanden geleden op televisie over: „We staan op Sarah Palins schietschijf. Over de manier waarop ze het verbeeld heeft dat zij ons district in het vizier heeft, als mensen dat doen moeten ze zich realiseren dat er consequenties aan vastzitten.”

Verder is ook de discussie over wapenbezit weer opgelaaid. Gifford geldt als voorstander van het recht op wapenbezit. De dader zou een semi-automatische pistool legaal in een warenhuis in Tucson hebben gekocht.

President Barack Obama vatte de situatie in Amerika vandaag de dag samen door te stellen dat Giffords deed wat ze altijd doet: luisteren naar wat haar buren te zeggen hebben. „Dat is de essentie van onze democratie. Daarom is dit meer dan een tragedie dan alleen voor de betrokkenen. Het is een tragedie voor Arizona en een tragedie voor heel ons land.”