Doopsgezinden gaan jaar van herdenken in
LEEUWARDEN – Het jaar 2011 wordt voor de doopsgezinden in Nederland een jaar van herdenken, vieren en vooruitkijken. Eén persoon staat vooral centraal: Menno Simons (1496-1561). De Friese Doopsgezinde Sociëteit (FDS) houdt rond het thema ”Eigen wei, eigen wize” tal van regionale activiteiten.
In de vermaning in Leeuwarden, waar de grootste Doopsgezinde gemeente van Friesland zit, werden deze week de plannen toegelicht. Het moet gezegd: als doopsgezinde hoef je je dit jaar niet te vervelen. Bijna elke maand is er wel een bijeenkomst, in of buiten de provincie.
De mennisten doken eens flink in de boeken om enkele herdenkingsdata te vinden. Ze kwamen zo tot vijf jubilea. Het langst geleden: het jaar dat Menno Simons, pastoor in Witmarsum, de Rooms-Katholieke Kerk verliet, inmiddels 475 jaar geleden. Vierhonderdvijftig jaar geleden overleed de Friese kerkhervormer in de omgeving van Bad Oldesloe in Duitsland. Dan nog het feit dat 275 jaar het Doopsgezind Seminarium –de predikantsopleiding– tot stand kwam in Amsterdam, en in 1811 de Algemene Doopsgezinde Sociëteit (ADS) als koepelorganisatie voor de doopsgezinden werd opgericht. Ten slotte: in 1911 werd in Bovenknijpe Anne Zernike de eerste academisch opgeleide vrouwelijke predikant in Nederland. Genoeg historische feiten voor allerlei bijeenkomsten.
Begin vorig jaar is men al begonnen met intensieve voorbereidingen, vertelde Klaas Dik, voorzitter van de Friese Doopsgezinde Sociëteit (FDS), deze week. En het broeden op 2011 als herdenkingsjaar begon nog eerder: al in 2007, aldus Henk Stenvers, directeur van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit (ADS). Natuurlijk speelde ook mee dat de herdenkingsjaren rond Johannes Calvijn en de remonstrant Arminius een succes zijn gebleken, maar de mennisten willen het wel ánders doen. Daarom ook het thema ”Doopsgezinden, eigen wijs en eigen weg”.
Magazine Menno
Landelijk wordt het Mennojaar feestelijk ingeluid op 5 maart in de Singelkerk in Amsterdam. Dan wordt ook het magazine Menno gepresenteerd. Onder anderen gasten uit de VS en Indonesië zullen aanwezig zijn bij een grote conferentie in juni in dezelfde stad, en in het najaar op conferentieoord Mennorode –het vroegere doopsgezinde broederhuis– in Elspeet, waar honderden doopsgezinden uit binnen- en buitenland worden verwacht.
Bij alle landelijke en provinciale initiatieven komen nog de plaatselijke, zoals de ”Preek van de leek” in Amsterdam, waar doopsgezinden en andere belangstellenden met elkaar en met opinieleiders uit bedrijfsleven, openbaar bestuur en maatschappij spreken over actuele zaken. Of bijvoorbeeld Zaandam, waar een bezinningsdag is (29 januari) met als thema ”Terug naar de toekomst”.
De nadruk ligt volgens Henk Stenvers ook bewust niet op landelijke activiteiten. Die dienen vooral als stimulering voor plaatselijke gemeenten om ook zélf activiteiten organiseren. „Tenslotte is bij de doopsgezinden de gemeente de basis.”
Het wordt niet alleen een eigen feestje, zo benadrukte Klaas Dik. „We zijn er ook voor de medemens.” Daarom wordt zondag een project gepresenteerd op het terrein van microkrediet dat is aangedragen door de Doopsgezinde Zendingsraad en het Doopsgezind WereldWerk.
Mennonieten hebben zich over de hele wereld verspreid. Bijzonder is dat ze met elkaar nog steeds een netwerk vormen. Nederland telt 9000 doopsgezinden die lid zijn van ruim 100 gemeenten. In de provincie Friesland zijn er circa 2000 leden in 30 gemeenten. Bovendien zijn er honderden sympathisanten (vrienden) die meedoen aan activiteiten. Wereldwijd zijn er 1,6 miljoen mensen die een band hebben met het doperse geloof.
Er komt geen groot ”Menno Park” rond het huidige Menno Simonsmonument in Witmarsum. In 2005 werden hiervoor grootse plannen gepresenteerd door de Stichting Doopsgezinde Monumenten Fryslân (SDMF) en de Stichting Internationaal Menno Simons Centrum (IMSC). Blikvanger in het Menno Park moest het gebouw van het Internationaal Menno Simons Centrum (IMSC) worden. Volgens Eep Visser zijn die plannen van de baan, zo zei hij deze week in Leeuwarden. „Het was een brug te ver en we kregen de financiering niet rond.” Het bestuur van het IMSC en de SDMF heeft door zijn huidige koers goede contacten opgebouwd met onder andere de provincie Friesland. De provincie heeft 50.000 euro subsidie gegeven voor alle projecten in 2011.