Museum Speelklok koopt bijzonder orchestrion
UTRECHT – Museum Speelklok in Utrecht heeft een bijzonder orchestrion uit 1926 aangeschaft.
Het gaat om een Weber Maesto-orchestrion uit 1926, een „automatisch orkest van wereldformaat”, aldus het museum.
Weber is een topmerk als het om orchestrions gaat; een dergelijk instrument stond dan ook al jaren op het wensenlijstje van Museum Speelklok. Het instrument uit 1926, een topmodel van de firma Weber, is aangekocht op een veiling van Bonhams in New York dankzij een bijdrage van de BankGiro Loterij. De Weber Maesto maakte deel uit van de collectie van een van de grootste mechanische muziekverzamelaars van de Verenigde Staten.
Een orchestrion is een automatisch orkest, bedoeld om bezoekers van openbare gelegenheden aangenaam bezig te houden. De eerste orchestrions dateren uit het begin van de 19e eeuw en de makers probeerden het spel van een compleet orkest van strijkers, blazers en slagwerk weer te geven.
Het hoogtepunt van de orchestrionbouw ligt in de periode 1880-1930. In Amerika was tijdens de gouden Roaring Twenties de vraag naar amusement enorm. Grote pianola- en orchestrionfirma’s deden goede zaken. Ook in Europa horen de orchestrions in het tijdsbeeld: het Berlijn van de late jaren 20 is nauwelijks voor te stellen zonder nachtclubs waar orchestrions het knallen van de champagnekurken begeleiden. De meeste instrumenten werkten op muntinworp, vanwege hun gebruik in openbare gelegenheden zoals cafés en danszalen. Ook in Nederland, op de bekende Zeedijk en omliggende straten en grachten in Amsterdam, stond in die jaren in bijna elk café wel een orchestrion.
De Weber Maesto uit 1926 van de firma Weber uit Waldkirch (Zwarte Woud, Duitsland) werd geleverd aan een café of restaurant in België. Het instrument staat bekend als de crème de la crème op het gebied van klank, muzikale mogelijkheden en arrangementen.
De Weber Maesto is 3,5 meter breed en 3 meter hoog en heeft een compleet slagwerk met tamboerijn, woodblock, grote drum en snare-drum, bekken, triangel, xylofoon en castagnetten. Daarnaast is het instrument voorzien van piano en vier registers pijpen (112 in totaal) met viool, fluit, klarinet en trompet. Museum Speelklok kocht tevens ruim 225 muziekrollen voor de Maesto.
Wereldwijd bestaan er nog zes vergelijkbare instrumenten, waarvan twee in Duitsland, één in Zwitserland en drie in Amerika. Museum Speelklok heeft instrument geplaatst in het museumcafé in Utrecht. Donderdag 6 januari is de nieuwe aanwinst feestelijk gepresenteerd tijdens de nieuwjaarsborrel van Museum Speelklok. Vanaf vrijdag 7 januari is de Maesto ook voor publiek te zien en te horen.
Klik hier voor een filmpje van de Weber Maesto en hier voor een geluidsfragment (”Ain’t she sweet”).
Meer informatie: www.museumspeelklok.nl