Uitlaatgassen blijven achterwege: de grommende dieselmotor die gewoonlijk de ochtendstilte ruw verstoort, moet zich koest houden. De DAF LF Hybrid die ’s morgens in alle vroegte goederen komt afleveren in de binnenstad, zal geen slapende bewoners wekken. Zacht zoemend zoekt hij zijn weg.

„We wilden het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot fors naar beneden brengen. En dat is gelukt: de hybride versie van onze distributietruck is 10 tot 20 procent zuiniger. Dat de twaalftonner zo stil is wanneer hij alleen op accu’s rijdt, is een bijkomend voordeel”, aldus Ron Borsboom, directeur productontwikkeling bij DAF.

Met de zuinige truck loopt de Eindhovense fabrikant in de pas met de plannen van Paccar, het Amerikaanse moederbedrijf. Dat wil in 2013 alle trucks 30 procent zuiniger hebben. „Een hele uitdaging”, erkent Borsboom. „Gelukkig voor ons gaat Paccar uit van het brandstofverbruik van de Amerikaanse trucks. Dat lag altijd al hoger. Het verbruik van onze vrachtauto’s moet dus wel omlaag, maar niet zo sterk als dat van de Amerikaanse.”

De Eindhovense fabrikant is al decennia bezig met het verlagen van het brandstofverbruik van zijn trucks. Zo ontwikkelde DAF vijftien jaar geleden al een hybride vrachtauto. „Dat exemplaar sjouwde 3000 kilogram aan accu’s mee. Hij kon dus 3 ton minder lading vervoeren. Bovendien was de accutechnologie niet betrouwbaar genoeg. En daarmee was deze vrachtauto niet interessant voor vervoerders”, legt Borsboom uit. „We hebben toen echter wel de nodige ervaring opgedaan met het bouwen van een hybride aandrijflijn.”

De lichte LF Hybrid, die ruim een week in productie is, krijgt meer handen op elkaar. „Er is interesse voor, maar we verwachten niet dat transporteurs direct hele vloten van bijvoorbeeld vijftig hybrides zullen leasen. Ze kosten namelijk aanzienlijk meer dan een gewone LF.” Hoeveel meer dat is, wil de directeur niet kwijt.

„Onze nieuwe truck kent het nadeel van zware batterijen niet meer. De lithium-ionaccu’s wegen bij elkaar slechts 100 kilogram. Samen met de elektromotor is de hybride niet meer dan 300 kilogram zwaarder dan een standaard-LF.”

DAF gebruikt de lithium-ionaccu’s ook met het oog op het milieu: ze zouden goed te recyclen zijn. Dat lithium-ion mogelijk onveilig zou zijn bij een aanrijding, is Borsboom niet bekend.

De elektromotor fungeert ook als startmotor. De LF Hybrid heeft een start-stopsysteem. De elektromotor is krachtig genoeg om de dieselmotor snel te laten aanslaan. „Wanneer je wilt optrekken bij een verkeerslicht is het niet handig als het starten secondelang duurt. De dieselmotor moet direct paraat zijn als de chauffeur zijn gaspedaal intrapt.”

Wanneer de twaalftonner remt, werkt de elektromotor als dynamo en laadt de accu’s op, legt Borsboom uit. „Je vangt daarmee energie op die anders verloren gaat. En bij een distributietruck die in het stadsverkeer veel moet remmen, gaat dat om een enorme hoeveelheid.”

Een regelcomputer bepaalt wanneer de dieselmotor, de elektromotor dan wel beide krachtbronnen de vrachtwagen vooruitstuwen. Als de chauffeur zijn gaspedaal voorzichtig intrapt, trekt de truck volledig elektrisch op. Geeft hij meer ‘gas’, dan springt de dieselmotor automatisch bij.

De DAF LF Hybrid kan volledig elektrisch rijden. Borsboom: „Hij komt op volle accu’s zo’n 2 kilometer ver, genoeg om zonder uitstoot van uitlaatgassen een binnenstad te doorkruisen om daar goederen af te leveren.” Op langere afstanden neemt de dieselmotor de aandrijving over. De elektromotor schakelt bij als er extra vermogen nodig is, bijvoorbeeld bij het beklimmen van een helling.

Dankzij de elektrische aandrijving kan de LF Hybrid toe met een kleinere dieselmotor. „We hebben de gelegenheid aangegrepen om te ”downsizen”: de 6,7 liter zescilinder hebben we ingeruild voor een viercilinder met een inhoud van 4,5 liter”, aldus de directeur productontwikkeling.

De LF Hybrid is nog maar het begin van een nieuwe ontwikkeling bij het Eindhovense hightechbedrijf. Borsboom voorziet ook toepassingen van de hybride techniek in zwaardere trucks. „Dat lijkt me een logische stap. Bij grote combinaties die lange afstanden met constante snelheid afleggen, is weinig winst te boeken. Voor koelcombinaties maak ik een uitzondering. Die kunnen we wellicht zuiniger maken door de koeling aan te drijven met remenergie die onderweg is opgeslagen. We hebben berekend dat dit 3 procent brandstof kan schelen.”

De concurrenten van DAF zijn ook bezig met hybride technologie, weet Borsboom. „Maar met onze LF Hybrid zijn we net iets sneller geweest dan de anderen.”

www.daf.com/nl

Hoogstandjes

DAF is al jaren een voortrekker op het gebied van zuinige, krachtige motoren. Een overzicht van de belangrijkste mijlpalen.

1958: DAF schroeft als een van de eerste fabrikanten een turbo op een vrachtwagendiesel.

1973: Alle turbodieselmotoren van DAF krijgen een intercooler.

1987: Advanced Turbo intercooling (ATi) geïntroduceerd op alle modellen.

2000: Alle motoren krijgen elektronische inspuiting.

2008: DAF biedt als eerste op alle motoren EEV-techniek aan, die de uitstoot van deeltjes met 50 procent verlaagt.

2010: De eerste Europese hybride truck is met de DAF LF Hybrid een feit.

DAF LF Hybrid

De aandrijflijn van de DAF LF Hybrid is van het type ”milde hybride”. In het schema staat uitgelegd hoe dat werkt. De LF Hybrid wordt gemaakt bij Leyland Trucks in Groot-Brittannië

Dieselmotor

Inhoud: 4,5 liter

Aantal cilinders: vier

Vermogen: 160 pk (118 kW)

Trekkracht: 600 Newtonmeter (Nm) bij 1200 tot 1800 toeren per minuut

Elektromotor

Vermogen: 60 pk (44 kW)

Trekkracht: 420 Nm

Accupakket: 96 cellen van elk 3,4 volt

Actieradius: 2 kilometer

Transmissie: geautomatiseerd, zes versnellingen