Het zijn niet alleen studenten die met dit probleem kampen. Sinds de flappen en munten in de portemonnee zijn vervangen door bankpasjes en creditcards, is de consument zich veel minder bewust van zijn bestedingsruimte.

Reden voor studenten aan de Massachusetts Institute of Technology (MIT), een prestigieuze technische universiteit in de VS, om portemonnees te ontwikkelen die bezitters laten zien en voelen hoe zij er financieel voorstaan. En dat nemen ze letterlijk.

Een dikke portemonnee betekent dat de eigenaar ruim in de slappe was zit, een dun exemplaar maant hem zuinig aan te doen. „De abstracte, virtuele bezittingen maak je zo weer tastbaar, terwijl de echt gevoelige informatie privé blijft”, zegt uitvinder John Kestner. „Eigenlijk is deze portemonnee een extra zintuig dat vertelt of het al dan niet verstandig is een product in de winkelwagen te leggen.”

De zwellende portemonnee is een van de drie meedenkende beurzen die de studenten ontwikkelden. Een alternatief is het exemplaar dat moeilijker opengaat als de gebruiker hem op basis van het actuele banksaldo beter dicht kan laten. Het apparaatje dat hiervoor zorgt is niet veel meer dan een scharnier waarvan de draaiweerstand regelbaar is. „Het past in veel gangbare beurzen”, aldus Kestner. „De twee scharnierbladen schuif je eenvoudig in de beide zijden van een portemonnee.”

Het derde exemplaar attendeert de bezitter op elke financiële transactie door een trilsignaal. Hoe intensiever de trilling, hoe hoger het bedrag dat van eigenaar is verwisseld. „Deze informeert niet zozeer over de hoogte van je banksaldo, maar geeft je wel meer gevoel bij een transactie”, meent Kestner.

Het plan is om de drie technieken samen te voegen in één product. „Daarbij zijn de servomotoren en de dikke scharnieren van de huidige prototypen geïntegreerd in een apparaatje ter grootte van een forse creditcard”, aldus de uitvinder. Samen met zijn medestudenten onderzoekt hij daarvoor de mogelijkheden van zogenaamde ”smart materials” waarvan de eigenschappen gestuurd kunnen worden door elektrische signalen. „Door de stijfheid van het kaartje te regelen, kun je ervoor zorgen dat de portemonnee moeilijker opengaat en door de vorm te sturen, kun je de portemonnee laten zwellen of krimpen.”

De actuele bankgegevens komen in de portemonnee terecht via een bluetoothverbinding met een mobiele telefoon met internetverbinding. Een microprocessor vertaalt deze gegevens vervolgens in een voelbaar of zichtbaar signaal.

„Natuurlijk kunnen consumenten ook op hun smartphone checken of ze voldoende geld hebben”, beaamt Kestner. „Maar dat kost tijd en moeite. Deze portemonnee maakt mensen bewust van hun bestedingsruimte zonder dat ze het zelf in de gaten hebben.”