Zelfstandig Kosovo voor ’t eerst naar stembus
PRISTINA – In Kosovo zijn zondag voor het eerst sinds de onafhankelijkheidsverklaring in 2008 verkiezingen. Het is ook de eerste stembusgang sinds het Internationaal Gerechtshof in Den Haag uitsprak dat de onafhankelijkheid van het land niet in strijd is met het internationaal recht.
De aanleiding voor de verkiezingen is een politieke en institutionele crisis die begon in september. President Sejdiu trad toen af nadat het hooggerechtshof had geoordeelde dat hij niet tegelijkertijd president en partijleider van de Democratische Liga van Kosovo (LDK) kon zijn.
Dit leidde tot het terugtreden van de LDK uit de regering. De LDK is ook de partij van voormalig president Rugova, bekend van het geweldloos verzet van Kosovo-Albanezen tegen de Servische onderdrukking in de jaren negentig.
De oppositie kwam in september met een motie van wantrouwen, die leidde tot de val van de regering van de Democratische Partij van Kosovo (PDK) en daarmee tot de vervroegde verkiezingen van morgen.
Het is de verwachting dat de PDK van minister-president Hasim Thaci de verkiezingen gaat winnen. Toch zal de partij, die uit het Kosovobevrijdingsleger UCK is ontstaan, naar alle waarschijnlijkheid onvoldoende stemmen krijgen voor een meerderheid in het parlement.
Saillant detail uit de campagne is dat partijleider Thaci op 21 november besloot het salaris van het onderwijspersoneel in Kosovo met 50 procent te verhogen. Volgens hem was de maatregel bedoeld om het onderwijs te verbeteren, maar sceptici beweren dat het slechts om een campagnebelofte gaat. Ook economen wijzen erop dat de salarisstijging van alle 23.000 Kosovaarse onderwijzers tot budgettaire problemen zal leiden, aangezien niet duidelijk waar het benodigde geld vandaan moet worden gehaald.
Er zijn ook twee nieuwe partijen die veel proteststemmen zullen krijgen. Er is grote ontevredenheid over de afgetreden PDK-regering en de corruptieschandalen waarbij vooraanstaande leden van partij betrokken zijn. Zo is de juridische missie van de Europese Unie in Kosovo (EU LEX) onder leiding van de Nederlandse officier van justitie Johan van Vreeswijk, een onderzoek begonnen met betrekking tot de handel en wandel van de PDK-minister van Transport, Fatmir Limaj. Hij wordt ervan beschuldigd dat er bij de aanbesteding voor de aanleg van de snelweg naar Albanië geld is verduisterd.
Ook de LDK gaat waarschijnlijk stemmen verliezen nu de partij vlak voor de verkiezingen door interne strubbelingen in twee verschillende partijen is opgedeeld, die afzonderlijk aan de verkiezingen deelnemen. De onafhankelijkheid van Kosovo is niet erkend door Servië. Belgrado heeft echter niet opgeroepen tot een boycot van de verkiezingen.