Parlement: Stalin beval bloedbad Katyn
MOSKOU (ANP/AFP) – Sovjetdictator Josef Stalin heeft persoonlijk opdracht gegeven tot het bloedbad in het bos van Katyn in 1940, dat aan circa 22.000 Poolse militairen en intellectuelen het leven kostte. Dat heeft de Doema, de Russische Tweede Kamer, vrijdag uitgesproken.
Tientallen jaren lang schoof Moskou de verantwoordelijkheid voor het bloedbad op de nazi’s. Ongeveer 26.000 Polen vonden de dood bij executies op drie plaatsen, waaronder het bos van Katyn in het westen van het huidige Rusland. Nu blijkt dat Stalin op die manier hoopte de Poolse weerstand tegen het communisme de kop in te drukken.
„Materiaal dat vele jaren was opgeborgen in geheime archieven, toont de omvang van deze tragedie, maar ook dat de misdaad in Katyn is uitgevoerd op direct bevel van Stalin en andere Sovjetleiders”, aldus de verklaring die de Doema heeft aangenomen. De parlementszitting verliep met ongebruikelijk veel tumult. De kleine Communistische Partij bleef beweren dat de massamoord is gepleegd door de nazi’s.
„Deze verklaring is van historisch belang, zonder overdrijving”, zei de voorzitter van de parlementscommissie van Buitenlandse Zaken, Konstantin Kosatsjov. Alleen de toenmalige president Michael Gorbatsjov gaf in 1990 toe dat de geheime dienst van de Sovjet-Unie NKVD opdracht had gegeven. Dat gebeurde vlak voor het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
De massamoord kreeg recent opnieuw aandacht. In april stortte een vliegtuig neer met de Poolse president Lech Kaczynski, toen die op weg was naar een herdenkingsceremonie in Katyn. Dat leidde tot nieuwe toenadering in de Russisch-Poolse relatie. Rusland overhandigde twintig mappen met documenten over de zaak. President Dmitri Medvedev bezoekt het land op 6 december.
Medvedev begint in januari een campagne tegen alles wat met Stalin te maken heeft. Hij wil miljoenen geheime documenten uit het Stalintijdperk vrijgeven. Er komen monumenten voor de slachtoffers van de dictator, meldde de Russische krant Vedomosti vrijdag. Medvedev zei dat de misdaden van Josef Stalin niet mogen worden vergeven. „Het was een totalitair regime”, zei Medvedev in de krant, twee dagen voordat Rusland viert dat het 65 jaar geleden de oorlog tegen nazi-Duitsland won.