Confessionele meerderheid in 33 gemeenten
APELDOORN – Nederland kent 33 gemeenteraden met een confessionele meerderheid. Dat is een kleine 8 procent van alle 431 gemeenten.
Dat blijkt uit het overzicht van alle gemeenten na de verkiezingen van afgelopen woensdag. In deze berekening zijn de stembusresultaten meegenomen van CDA, ChristenUnie en SGP (soms ook in combinatie met elkaar), alsmede van christelijke lokale partijen. Voor uitslagen van de raadsverkiezingen in maart is gebruikgemaakt van percentages van de Kiesraad. Van de stemming van woensdag zijn de percentages bij de gemeenten zelf verkregen.
In sommige plaatsen zijn lokale afdelingen van de Nederlandse Moslimpartij (NMP) actief. Men kan erover twisten of dat een confessionele stroming is. Maar omdat een moslimpartij nu eenmaal geen christelijke politiek voorstaat, is die niet in deze berekening meegenomen. Overigens zouden de moslims in geen enkele gemeente voor een religieuze meerderheid zorgen.
Bij een overzicht van de ‘christelijke’ gemeenten helpt het om ze op een kaartje te tekenen. Deze plaatsen liggen steevast in een band die loopt van Zuidwest-Nederland tot het oosten van Overijssel. Of je nu wel of niet houdt van termen als ‘Bijbelgordel’ of ‘zwartekousenband’, in werkelijkheid bestaat zoiets gewoon.
Renswoude en Woudenberg hielden woensdag hun confessionele meerderheid vast. Maar Scherpenzeel raakte deze kwijt. Waarschijnlijk gingen veel stemmen naar GemeenteBelangen Scherpenzeel (afgekort GBS). Hoewel die naam voor reformatorischen wellicht vertrouwenwekkend klonk, won de SGP een zetel, maar verloor de CU er een en het CDA twee, waardoor de meerderheid verdween.
Renswoude, Scherpenzeel en Woudenberg moesten woensdag naar de stembus, omdat deze drie dorpen eigenlijk hadden moeten fuseren. Door de val van het kabinet werd de besluitvorming daarover echter uitgesteld, zodat de gemeenten nog drie afzonderlijke raden kozen.
Het aantal gemeenten met een confessionele meerderheid neemt wel af. Vooral de grote verliezen van het CDA (zowel in 2006 als 2010) hebben het percentage sterk laten teruglopen.
De gemeente Tubbergen was sinds lange tijd een bolwerk van CDA-stemmers. In 2002 haalden de christendemocraten daar nog 14 van de 19 raadszetels. In 2006 nog maar 12. Bij de laatste verkiezingen afgelopen voorjaar raakte het CDA in Tubbergen zijn meerderheid kwijt toen het naar 8 zetels zakte.
Urk spant in alle opzichten de kroon. De christelijke partijen verzamelden daar 90 procent van de stemmen. Bunschoten is met 82 procent een goede tweede. Maar ook Graafstroom (70 procent) en Staphorst (73) komen ver.
De reden waarom Urk en Bunschoten zulke hoge percentages scoren, is de betrokkenheid van christelijke lokale partijen. In Urk is dat Hart voor Urk en in Bunschoten de Christelijke Arbeiderspartij (CAP).
In het uitslagenoverzicht van de Kiesraad komen deze christelijke lokale lijsten nog in heel wat gemeenten voor, variërend van de Protestants-Christelijke Groepering (Buren) tot de Christelijke Volkspartij (Maastricht). Maar in geen enkel geval helpen ze de christelijke partijen aan een meerderheid. Ook in Urk en Bunschoten bestaat die meerderheid al zonder de ‘lokalen’.
Opvallend is dat in veel gemeenten de meerderheid maar klein is. Vaak ligt het stemmenpercentage op christelijke lijsten tussen de 50 en de 55. In zulke gemeenten hangt de meerderheid dus aan 1 of 2 zetels en is die erg kwetsbaar. Dat is ook de reden waarom er veel verschuivingen zijn ten opzichte van een overzicht dat deze krant eind februari bracht, aan de vooravond van de raadsverkiezingen.
In een handvol gemeenten bijvoorbeeld vielen de christelijke partijen terug tot net onder de 50 procent. In Alblasserdam haalden de christelijke partijen 49,4 procent van de stemmen, en in Borsele 49,2 procent.
Dit betekent dit echter niet altijd dat hiermee ook de meerderheid van de raadszetels weg is. Door afrondingen kunnen heel verrassende situaties ontstaan. In de 33 gemeenten in dit overzicht zijn er 5 met een stemmenpercentage onder de 50, maar die toch een meerderheid in de raad hebben. Kampen is het meest extreme voorbeeld, met slechts 47,8 procent. Maar ook voor confessioneel Kampen geldt: resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
Klik hier voor een overzicht van gemeenten met confessionele meerderheid in februari 2010.
Mail naar binnen@refdag.nl voor reacties en aanvullingen.