Dat haalt het overigens nog niet bij de overpeinzingen van Bill Clinton, die destijds op de dag van première meteen goed waren voor de verkoop van 400.000 exemplaren. Desondanks mag het boek van Bush zich in een warme belangstelling verheugen.

Blijkbaar zijn vriend en vijand –en die laatsten lijken anno 2010 te overheersen– nieuwsgierig naar wat Bush in zijn vuistdikke pennenvrucht heeft te melden. In een kleine 500 bladzijden vertelt het voormalige staatshoofd openhartig en in snelle, heldere zinnen over zijn periode in het Witte Huis en de aanloop daar naartoe.

Taboes schuwt Bush daarbij niet. Zo begint hij zijn memoires met het beschrijven van zijn drankprobleem. „Kun jij je de laatste dag herinneren dat je niets hebt gedronken?” is de simpele vraag van zijn vrouw Laura. „Ik piekerde me suf om de paar weken daarvoor ook maar één alcoholvrije dag te vinden, en vervolgens de hele maand, en nog verder terug. Ik kon me er niet één herinneren. Drinken was een gewoonte geworden”, schrijft de ex-president openhartig.

Na een rondje hardlopen om een hardnekkige kater te verwerken, besluit George Bush in 1986 van het ene op het andere moment te stoppen met drinken. Het was een van zijn radicale besluiten die de rode draad in zijn boek vormen. Niet voor niets hebben zijn memoires de titel ”Cruciale beslissingen” meegekregen.

Een besluit dat ronduit cruciaal kan worden genoemd is natuurlijk de beslissing van Bush om zich in het voorjaar van 1999 kandidaat te stellen voor het presidentschap van de Verenigde Staten. Hoe dat in zijn werk ging, had hij van nabij meegemaakt. Zijn lichtend voorbeeld was altijd zijn vader geweest, de oorlogsheld en sportman die hij aanbad en die ook tijdens zijn periode in het Witte Huis altijd over zijn schouder zou blijven meekijken.

De gang naar het Witte Huis was niet vanzelfsprekend, benadrukt Bush. Anders had hij in zijn jonge jaren een aantal zaken anders aangepakt, zegt hij achteraf. Aan het besluit om zich kandidaat te stellen ging een lang proces vooraf. „Ik dacht erover na, praatte erover, analyseerde het en noemde het in mijn gebeden.”

Ook dat laatste was niet vanzelfsprekend. George Bush, die tijdens zijn presidentschap zijn religieuze overtuiging bepaald niet onder stoelen of banken stak, vertelt in zijn memoires dat hij tijdens zijn opleiding aan de Philips Academy naar de kerk ging omdat het verplicht was. In zijn periode aan de universiteit Yale ging hij zelfs nooit. Toen zijn dochters waren geboren ging het gezin Bush wel regelmatig naar de kerk, maar alleen „omdat we ons verplicht voelden hen aan godsdienst bloot te stellen.”

Dat veranderde radicaal toen George Bush met de bekende evangelische predikant Billy Graham in contact kwam. Die deed hem inzien dat „we slechts via Gods genade de verlossing kunnen bereiken, en die genade moeten we vinden door Christus te aanvaarden als de herrezen Heer.”

Voor een rechtlijnig iemand als Bush viel dat idee moeilijk te accepteren, geeft hij in zijn boek toe. Zijn beschrijving van zijn geloofsbeleving blijft dan ook voornamelijk een sterk beredeneerd karakter dragen. Volgens de oud-president is geloof in essentie „een reis naar een groter inzicht” dat voor hem uiteindelijk zijn persoonlijke doel moet dienen, namelijk om een beter mens te worden.

Tegelijkertijd komt in ”Cruciale beslissingen” ook de sterke emotionaliteit van George Bush naar voren, ook als het om geloofszaken gaat. Keer op keer probeert hij een directe Bijbelse legitimatie voor zijn handelen te vinden. Tijdens een preek over Mozes die Israël uit Egypte leidt, riep dominee Mark Craig de aanwezigen ertoe op in actie te komen, want het land „snakte naar moreel en ethisch leiderschap.” Zijn moeder fluisterde George toe: „Hij heeft het tegen jou.” „Na de dienst voelde ik me totaal anders. De druk was vervlogen. Een gevoel van kalmte was over me gekomen”, schrijft Bush naderhand.

En detail beschrijft Bush de andere grote beslismomenten in zijn leven. Zoals na de aanslagen van 11 september 2001, toen hij opdracht gaf tot de oorlog tegen terreur. Ook hier is de emotionaliteit opvallend. „Mijn eerste reactie was woede. Iemand had het gewaagd Amerika aan te vallen . Daar zouden ze voor boeten.”

Bush onthult in zijn memoires, die ondanks hun omvang vlot weglezen en met aardig fotomateriaal zijn geïllustreerd, dat hij na de aanslagen van 11 september opdracht gaf om verdachte vliegtuigen vreedzaam aan de grond te krijgen. Als dat echter niet lukte, mocht de Amerikaanse luchtmacht op bevel van Bush de toestellen uit de lucht schieten.

De beslissing maakte Bush „misselijk.” Die term gebruikt hij vaker in zijn boek. Bijvoorbeeld als hij de misstanden in de Iraakse Abu Ghraibgevangenis beschrijft, waar Amerikaanse militairen zich aan gevangenen vergrepen.

George W. Bush geldt misschien wel als de meest verguisde Amerikaanse president uit de geschiedenis. Vooral zijn besluit om Irak binnen te vallen en het Amerikaanse volk met een slepende en geldverslindende oorlog op te zadelen, kwam hem op snoeiharde kritiek te staan. Wie verwacht dat Bush in zijn memoires opbiecht dat hij belangrijke besluiten uit zijn carrière niet had moeten nemen, komt bedrogen uit.

De aantijging van links Amerika ”Bush lied, people died” (Bush loog, mensen stierven), die op het hoogtepunt van de oorlog in Irak als een mantra door de Verenigde Staten klonk, wijst de oud-president met kracht van de hand. „Die beschuldiging was niet logisch. Als ik het land had willen misleiden tot een oorlog, waarom zou ik dan een bewering kiezen die publiekelijk weerlegd zou worden kort nadat we het land waren binnengevallen? Het was ook een oneerlijke beschuldiging. Leden van de vorige regering, John Kerry, John Edwards en een grote meerderheid van het Congres hadden allemaal dezelfde inlichtingen onder ogen gekregen als ik en hadden geconcludeerd dat Irak massavernietigingswapens bezat.”

Ondanks zijn standvastigheid rond de grote besluiten uit zijn presidentschap is Bush ook zo eerlijk om een aantal fouten toe te geven. Zoals de manier waarop hij met de gevolgen van de orkaan Katrina omging. Na de ramp scheerde hij alleen een keer met de Air Force One over het rampgebied en besloot, naar eigen zeggen, veel te laat tot het inzetten van het Amerikaanse leger om slachtoffers te redden en de orde te herstellen. Pas dagen na de verwoestende storm vertoonde hij zich persoonlijk in de getroffen regio’s.

Voor publicatie lekte al uit dat Bush in zijn boek onthult dat hij in 2003 overwoog vicepresident Dick Cheney te vervangen. Die bewering lijkt tamelijk absurd, gezien de grote vinger die Cheney in het Witte Huis in de pap had en gezien het feit dat Bush zich bij het nemen van belangrijke besluiten altijd door Cheney liet souffleren.

Voor het overige bevat het boek weinig verrassingen. Het schetst een uitgebreid beeld van een vat vol tegenstrijdigheden. Aan de ene kant de rechtlijnigheid van Bush, die hem soms in het buitenland het predicaat dom opleverde. Aan de andere kant komt een man naar voren die met een diepe emotionaliteit opereerde en bij tijden ronduit onthutst is als hij met belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis wordt geconfronteerd.

Maar het meest in het oog springend is wel zijn volharding. Om te beginnen door het overwinnen van zijn alcoholprobleem, en later door te blijven staan voor zijn beslissingen, hoe gehaat hij zich daar soms ook mee maakte.

Het oordeel over zijn presidentschap laat Bush aan de geschiedenis over. Hoe je ook over Bush denkt, zeker is dat hij in de acht jaar dat hij aan de macht was menselijkerwijs gesproken de loop van de historie heeft veranderd. Of die wijziging ten goede was, zal de tijd inderdaad moeten leren.