Als PVV-Kamerlid Lucassen gewoon in de PVV-fractie mag blijven zitten en Wilders geen consequenties verbindt aan zijn vroegere wangedrag (optie één), dan is in elk geval wel het aanzien van de politiek geschaad.

Ook de PVV zal er hinder van ondervinden. In toekomstige debatten over straatterreur kan de PVV ook steeds voor de voeten worden geworpen dat vertegenwoordigers van de partij zelf ook niet van die lieverdjes zijn.

Veel schade lijkt de partij overigens niet te ondervinden van de kwestie. In de laatste peiling van Maurice de Hond blijft de partij onverminderd populair. Wel vindt 78 procent van Wilders’ aanhang dat hij Lucassen uit de fractie moet zetten als hij niet zelf als Kamerlid opstapt.

Tot vertrek uit de Kamer kan Wilders Lucassen niet dwingen. Hij kan hem vragen (optie twee) uit de PVV-fractie te gaan en zijn zetel af te staan. In dat geval is de schade het kleinst.

Dat Wilders nu al dagenlang studeert op de kwestie, kan er op duiden dat Lucassen niet van plan is zijn zetel in te leveren en zomaar uit de Kamer te vertrekken. In dat geval kan Wilders Lucassen slechts uit de PVV-fractie zetten (optie drie). Het Kamerlid kan dan besluiten voor zichzelf verder te gaan als Groep Lucassen.

Aan optie drie kleven de grootste consequenties. Samen met VVD en CDA heeft Wilders een gedoogakkoord opgesteld. Voor de uitvoering van de afspraken in dat akkoord is op voorhand slechts steun van 76 Kamerzetels, de kleinst mogelijke Kamermeerderheid.

Als Lucassen voor zichzelf begint, steunt het gedoogakkoord formeel nog maar op 75 zetels. En Wilders is er juist op gebrand om dat akkoord uit te voeren. Maar als hij en Lucassen met ruzie uit elkaar gaan, hoeft hij van laatstgenoemde niet veel steun meer te verwachten.

Premier Rutte kan dan in principe wel doorregeren. Zolang er geen motie van wantrouwen tegen het kabinet wordt aangenomen, kan het blijven zitten.

Om effectief beleid te kunnen uitvoeren, zal Rutte dan wel vaker bij de SGP’ers moeten aankloppen. Zij kunnen het verlies van de zetel van Lucassen compenseren met hun twee zetels en het kabinet zo weer aan een meerderheid helpen.

Als het kabinet in ruil voor die steun enkele extra SGP-eisen inwilligt, bevordert dat in elk geval de handhaving van de joods-christelijke cultuur in Nederland. Dat is dan weer winst voor Wilders.