„De vertraging van het CO2-opslagproject met ruim drie jaar en het volledige gebrek aan lokaal draagvlak zijn de voornaamste redenen om te stoppen”, aldus Verhagen. Volgens hem is de realisatie van het project op korte termijn niet langer mogelijk.

Volgens Verhagen betekent stoppen met Barendrecht niet het einde van CO2-opslag in Nederland. Opslag op zee vindt al plaats. „Daarnaast is er vanuit Noord-Nederland het initiatief gekomen om CO2 op land op te slaan. Ik zal op korte termijn met de bestuurders in Noord-Nederland overleggen. Daarna wordt bezien hoe CO2-opslag in het Noorden zeker gesteld kan worden”, aldus de minister.

CO2-opslag is onderdeel van doelstellingen om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Door ondergrondse opslag van het broeikasgas in bijvoorbeeld oude gasvelden of onder de zeebodem komen de schadelijke stoffen niet in de atmosfeer.

Het project bij Barendrecht gold als een proef. Het moest als opmaat dienen voor opslag in veel grotere omvang in het noorden van het land. In juni werden hiervoor drie voorkeurslocaties in Groningen en Drenthe aangewezen.

Maar de opslag in Barendrecht lag gevoelig. Bij bewoners leefden grote zorgen over hun veiligheid en mensen waren bang dat hun huis in waarde zou dalen. De vorige minister van Economische Zaken, Maria van der Hoeven, heeft zich altijd hard gemaakt voor de opslag bij Barendrecht. Shell was de beoogd uitvoerder van de proef. Het bedrijf zou kooldioxide afkomstig uit de eigen raffinaderij opslaan in een leeg gasveld onder Barendrecht.

In het regeerakkoord hebben VVD en CDA gesteld dat CO2-opslag mogelijk moet zijn, maar onder voorwaarden. Een ervan is dat er voldoende draagvlak moet zijn bij de bevolking van gebieden die ervoor zijn aangewezen. Vorige maand zei Verhagen al dat hij vraagtekens zette bij het draagvlak in Barendrecht.

In september werd oud-voorzitter Henk Kroes van de Vereniging De Friesche Elf Steden aangewezen als de leider van de dialoog over opslag in Noord-Nederland. Veel omwonenden zijn tegen de plannen. De techniek van ondergrondse opslag is relatief nieuw en de risico’s zijn onvoldoende in kaart gebracht, menen zij.

Een woordvoerder van de gemeente Barendrecht spreekt in een reactie van „fantastisch nieuws.” „Dit is een beloning voor de inspanningen van de gemeente, maar vooral van de inwoners. Wat we steeds hebben gezegd, is dat het een slecht idee is om onder een dichtbevolkt stuk Nederland met een experiment te beginnen. Daarom zeiden wij: begin eerst eens onder de Noordzee en niet onder een woonwijk. Eindelijk is er de gewenste duidelijkheid gekomen.”

Ook John Brosens, voorzitter stichting CO2isNee, is blij met het besluit. „Dit is victorie. Ik ga de stichting met het allergrootste plezier opheffen. Dit is een eclatante overwinning voor de democratie. Met name Shell en de vorige regering hebben de input en het gebrek aan draagvlak van het volk miskend en opzij geschoven. Mensen hebben zich jaren bekocht gevoeld en zullen nu rechtvaardigheid voelen.”

Directeur Milieudefensie Hans Berkhuizen sluit zich daarbij aan: „We zijn verheugd; dit is goed voor de bewoners. We hadden dit uiteindelijk wel verwacht. Er was zo veel weerstand tegen dit plan en er werd zo weinig gecommuniceerd naar de bewoners. Het was eigenlijk een onhaalbaar project. Helaas betekent dit niet dat de CO2-opslag als zodanig van de baan is. Wij zullen blijven zeggen dat dit geen duurzame oplossing is voor het energievraagstuk.”

Greenpeace noemt het „mislukken” van Barendrecht een steun in de rug voor schone energie. „Het dumpen van CO2 is geen oplossing voor het klimaatprobleem. Het is momenteel vooral een excuus om door te gaan met het verstoken van vervuilende fossiele brandstoffen en het bouwen van kolencentrales. Het verzet tegen de kolencentrales en de dumping in het noorden zal de komende maanden alleen maar toenemen. Ook die dumping is dus gedoemd te mislukken.”

Shell voelt zich overvallen door het besluit, maar heeft er wel begrip voor, aldus een woordvoerder. „We zagen het wel aankomen, want het regeerakkoord wees al in die richting, maar tot dusver hadden we niets gehoord.” Shell weet nog niet of het een claim indient bij de overheid, maar gaat wel over de zaak praten.