De president van de rechtbank in Amsterdam, M. Mastboom, vond het tijdstip van de transactie, dat de Philips-topman zelf het initiatief nam en dat hij zijn bankier om discretie vroeg, opmerkelijk. Maar dit was onvoldoende bewijs om Boonstra te veroordelen.

De oud-Philips-topman kreeg wel een boete van 135.000 euro voor het verzwijgen van transacties in aandelen Ahold, toen hij daar commissaris was. „Zeer laakbaar, dat iemand in de positie van Boonstra zijn transacties vergat te melden”, oordeelde de rechtbankpresident. Hij legde een extra hoge boete op, onder meer omdat Boonstra ook handelde in een periode dat hij dat als commissaris niet mocht.

Boonstra toonde zich volgens zijn advocaat, J. Italianer, „tevreden” met de vrijspraak in de Endemol-zaak. De advocaat had de zakenman gebeld met het oordeel. Boonstra zelf was niet in de rechtbank aanwezig.

Italianer zei evenwel dat „vrijspraak nog geen eerherstel betekent.” Hij zal nog met Boonstra overleggen over een mogelijke gang naar het gerechtshof. De boete in de Ahold-zaak noemde Italianer een fors bedrag.

Ook het openbaar ministerie heeft nog niet besloten of het in hoger beroep gaat tegen de uitspraak. Er zijn al wel voorbereidingen getroffen om de zaak snel voort te zetten bij het gerechtshof, in het geval van een beroep door justitie of Boonstra.

Het OM eiste twee weken geleden 240 uur dienstverlening en zes maanden voorwaardelijke celstraf tegen Boonstra voor de gewraakte transacties in Endemol. Bovendien wilde justitie 430.000 euro van hem vorderen, waarvan 250.000 euro als onrechtmatige koerswinst en een deel als boete voor het niet melden van handel in Ahold.

Een woordvoerder van het OM zegt tevreden te zijn dat de rechter de redenering van officier van justitie J. Tonino deels heeft overgenomen. „Ook hij vond bepaalde omstandigheden opmerkelijk.”

„Voorkenniszaken blijven moeilijk te bewijzen, omdat we moeten aantonen wat een verdachte in zijn hoofd heeft zitten op het moment dat hij handelt”, aldus de OM-woordvoerder. Zij zegt dat het OM zich in andere voorkenniszaken niet laat ontmoedigen door de vrijspraak van Boonstra.

De beurswaakhond AFM, die aangifte deed tegen de voormalig Philips-topman, wilde niet reageren op de uitspraak. „We bestuderen het vonnis”, aldus een woordvoerder.

Dat Boonstra is vrijgesproken in de zaak Endemol, wil niet zeggen dat de strijd van het openbaar ministerie tegen handel met voorkennis een nutteloze is. „Er is wel een discussie op gang gekomen. Bestuurders zullen het voorlopig wel uit hun hoofd laten om discutabele transacties te doen.” Dat zegt hoogleraar beursethiek E. Kimman van de Vrije Universiteit. „Hoewel er geen veroordeling voor handel met voorkennis heeft plaatsgehad, is de lat van zorgvuldigheid wel wat hoger gelegd.”

Volgens voorkennisadvocaat R. Verbunt toont de uitspraak aan dat het OM heel voorzichtig moet zijn met verdenkingen. „Gezien de inzet van justitie is de uitspraak verrassend. Je zou verwachten als ze een zaak als deze doorzetten, dat ze voldoende bewijs hebben. Het vonnis toont aan dat je niet zomaar op een paar indrukken af kunt gaan.”

Ondanks de vrijspraak in de Endemol-zaak heeft Boonstra een deuk opgelopen, aldus hoogleraar Kimman. Niet zozeer omdat hij wel een forse boete heeft gekregen voor het niet melden van handel in aandelen Ahold in de periode dat hij daar commissaris was. Maar wel omdat „de rechters enige twijfel hebben.”

„Als burger is hij vrijgesproken, laten we dat vooropstellen”, aldus Kimman. „Maar in de financiële sector draait het er ook om dat je alle schijn vermijdt. Dat heeft Boonstra niet gedaan; hij heeft een ernstige verdenking op zich geladen.” De hoogleraar betwijfelt of een topman na een dergelijke zaak nog als bestuurder of commissaris kan opereren.