Tijdens een reis langs Europese hoofdsteden bedreef de Chinese premier Wen Jiabao intensieve diplomatie, in de hoop angst weg te nemen voor Pekings groeiende internationale invloed. In Griekenland, België, Italië en Turkije sprak hij over markttoegang voor Chinese bedrijven, tekende hij investeringsovereenkomsten en sprak hij over actieplannen voor lang­durige aanwezigheid in Europese landen. De ondubbelzinnige boodschap van zijn bezoek was dat China nu een belangrijke speler op het Europese financiële en economische toneel is.

Veronique Salze-Lozac’h van de Asia Foundation vergelijkt het Chinese ‘reddingsplan’ voor Europese economieën met het Marshallplan, de Amerikaanse hulp aan Europa na de Tweede Wereldoorlog. „Net als het Marshallplan destijds, is het Chinese aanbod om Griekenland te helpen niet ingegeven uit liefdadigheid en solidariteit. Het draagt bij aan een slimme economische en financiële strategie.”

Tijdens zijn stop in Athene beloofde Wen steun voor de Europese financiële stabiliteit. „Door de samenwerking te versterken, hopen we van enige betekenis te kunnen zijn bij uw pogingen moeilijkheden tijdig te keren”, zei Wen in het parlement.

„China zal geen euro-obligaties verkopen en wij steunen een stabiele euro.” Wen Jiabao bood zelfs aan meer Griekse obligaties te kopen zodra Griekenland weer actief wordt op de internationale kapitaalmarkten. Hij stelde ook voor een fonds op te richten met 3,6 miljard euro voor het versterken van de Griekse handelsvloot met Chinese schepen en beloofde meer investeringen in de Griekse economie in de toekomst. China tekende met Griekenland al overeenkomsten over het gebruik van de belangrijkste haven en de bouw van een terminal van waaruit de logistieke connecties met Zuidoost-Europa geregeld moeten worden.

Pekings interesse in Griekenland wordt door sommigen gezien als een „communistische overname.” „Churchill en Truman zetten stappen om een communistische overname van Griekenland te voorkomen. Nu vindt die alsnog plaats”, schreef Irwin Stelzer, directeur economische beleidsstudies van het Hudson Institute, in de Britse krant The Sunday Times.

Eerder dit jaar kocht China 400 miljoen euro aan schulden op van de Spaanse regering. Portugal en Ierland, die ook in financieel zwaar weer zitten, zouden ook van Chinese leningen profiteren. Door individuele Europese landen die in de schulden zitten te helpen, zou China volgens sommigen een verdeel-en-heersstrategie hanteren. Gesprekken over een nieuw, gezamenlijk Chinabeleid van de EU brachten tot nu toe geen coherent beleidsraamwerk voort. „De Chinezen klagen dat het te moeilijk is om met Europa zaken te doen, omdat Europa met zo veel verschillende stemmen spreekt. Maar in feite gebruiken ze dit in hun eigen voordeel, door lidstaten tegen elkaar uit te spelen”, zegt een EU-functionaris in Brussel.

Chinese experts stellen dat China en Europa allebei profiteren van een betere relatie. „Europa kan de Chinese interesse gebruiken in de onderhandelingstactiek met de VS”, zegt Zhang Guoqing, onderzoeker openbaar beleid aan de School of Government van de universiteit van Peking. „Europese landen weten dat mensen in Washington zich voorbereiden op een handelsoorlog met China. Dit is hun kans om te profiteren van de handel met en investeringen uit China.”